Iti taksonomia ti mula, ti commelinids (kasisigud a commelinoids[1][2]) (ad-adiu ngem maysa, saan a kapitalisado) ket ti maysa a klado a ninaganan ti sistema ti APG IV itikaunegan ti monocots itikaunegan ti angiospermae, a maisalumina babaen dagiti diding ti selula nga aglaon iti asido ferulico.[4]
Quick Facts Taksonomia, Dagiti urnos ...
Close
Dagiti commelinids ket ti kaikaisuna a klado nga impormal a ninagan APG iti kaunegan dagiti monocots. Dagiti nabati a monocots ket dagiti parapiletiko a yunit. Ammo pay kas dagiti commelinid monocots daytoy ket mangbukel iti maysa kadagiti tallo a pannakaigrupo iti kaunegan dagiti monocots, ken ti kanungpalan a sanga, dagiti sabali a grupo ket ti alismatid monocots ken ti lilioid monocots.
Dagiti kameng ti klado ti commelinid ket addaan kadagiti diding ti selula nga aglaon iti UV-fluoresente nga asido ferulico.[4]
Dagiti commelinids ket isuda ti immuna a nabigbigan a kas maysa a pormal a grupo idi 1967 babaen ni Armen Takhtajan, a nangnagan kaniada iti Commelinidae ken inkeddeng isuda a kas maysa a subklase ti Liliopsida (monocots).[5] Nausar pay ti nagan iti 1981 sistema ti Cronquist. Nupay kasta, iti pannakaipablaak ti bukodna a sistema ti pannakaidasig iti 1980, intiponen ni Takhtajan daytoy a subklase iti maysa a dakdakkel, ken sanna nga inkeddengan a maysa a klado.
Sistema ti Takhtajan
Tratuen ti sistema ti Takhtajan daytoy a kas maysa kadagiti innem a subkalse iti kaunegan ti klase ti Liliopsida (=monocotyledons). Daytoy ket buklen dagiti sumaganad:
- subklase ti Commelinidae
- super-urnos ti Bromelianae
- urnos ti Bromeliales
- urnos ti Velloziales
- super-urnos ti Pontederianae
- urnos ti Philydrales
- urnos ti Pontederiales
- urnos ti Haemodorales
- super-urnos ti Zingiberanae
- urnos ti Musales
- urnos ti Lowiales
- urnos ti Zingiberales
- urnos ti Cannales
- super-urnos ti Commelinanae
- urnos ti Commelinales
- urnos ti Mayacales
- urnos ti Xyridales
- urnos ti Rapateales
- urnos ti Eriocaulales
- super-urnos ti Hydatellanae
- urnos ti Hydatellales
- super-urnos Juncanae
- urnos ti Juncales
- urnos ti Cyperales
- super-urnos ti Poanae
- urnos ti Flagellariales
- urnos ti Restionales
- urnos ti Centrolepidales
- urnos ti Poales
Sistema ti Cronquist
Tratuen ti sistema ti Cronquist daytoy a kas maysa kadagiti uppat a subklase iti kaunegan ti klase ti Liliopsida. Daytoy ket buklen dagiti sumaganad:
- subklase ti Commelinidae
- urnos ti Commelinales
- urnos ti Eriocaulales
- urnos ti Restionales
- urnos ti Juncales
- urnos ti Cyperales
- urnos ti Hydatellales
- urnos ti Typhales
Sistema ti APG
Ti sistema ti APG II ket sanna nga usaren dagiti pormal a botanikal a nagan iti ngato ti ranggo tiurnos; kaaduan dagiti kameng ket naikeddeng iti klado ti commelinids iti monocots (ti sinarunona, inusar ti sistema ti APG ti klado ti commelinoids).[6][7] Buklen itan ti commelinids ti maysa a nasayaat a nasuportaran a klado iti kaunegan ti monocots,[8] ken daytoy a klado ket nabigbiganenn kadagiti amin nga uppat a sistema ti pannakaidasig ti APG.
Kaldograma 1: Ti pilohenetiko a pannakabukel dagiti monocots
monocots 131 |
|
|
|
Acorales |
|
|
|
Alismatales |
|
122 |
|
Petrosaviales |
|
|
120 |
|
Dioscoreales 115 |
|
|
Pandanales 91 |
|
|
|
|
|
Liliales 121 |
|
121 |
|
Asparagales 120 |
|
commelinids 118 |
|
Arecales |
|
|
Poales |
|
|
|
Zingiberales |
|
|
Commelinales |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Lilioid monocots
Alismatid monocots |
|
Subdibision
Dagiti commelinids ti APG II (2003) ken APG III (2009) ket aglaon kadagiti isu met laeng a mula a kas dagiti commelinoids iti nasapsapa a sistema ti APG (1998).[8] Iti APG IV (2016) ti pamilia ti Dasypogonaceae ket saanen a dagus a maikabil iti baba dagiti commelinids ngem imbes nga iti maysa a pamilia ti urnos ti Arecales.
klado ti monocots :
-
- urnos ti Arecales (dagiti palma)
- urnos ti Commelinales (spiderwort, water hyacinth)
- urnos ti Poales (grasses, rushes, bromeliads)
- urnos ti Zingiberales (dagiti laya, saba)
|
commelinids |
|
Arecales |
|
|
Poales |
|
|
|
|
Zingiberales |
|
|
Commelinales |
|
|
|
|
|
|
|
|
Ti agdama a pilohenio ken pannakabukel dagiti commelinids.[10] |
APG (1998). "An ordinal classification for the families of flowering plants". Annals of the Missouri Botanical Garden. 85 (4): 531–553. doi:10.2307/2992015. JSTOR 2992015. APG II (2003). "An Update of the Angiosperm Phylogeny Group Classification for the orders and families of flowering plants: APG II". Botanical Journal of the Linnean Society. 141 (4): 399–436. doi:10.1046/j.1095-8339.2003.t01-1-00158.x. Takhtajan, A. (1967). Система и филогения цветкорых растений (Systema et Phylogenia Magnoliophytorum). Moscow: Nauka.
"An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG II". Botanical Journal of the Linnean Society. 141 (4): 399–436. 2003. doi:10.1046/j.1095-8339.2003.t01-1-00158.x. Cantino, Philip D.; James A. Doyle; Sean W. Graham; Walter S. Judd; Richard G. Olmstead; Douglas E. Soltis; Pamela S. Soltis; Michael J. Donoghue (2007). "Towards a phylogenetic nomenclature of Tracheophyta". Taxon. 56 (3): E1–E44. doi:10.2307/25065865. JSTOR 25065865. "An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III". Botanical Journal of the Linnean Society. 161 (2): 105–121. 2009. doi:10.1111/j.1095-8339.2009.00996.x.
- APG IV (2016). "An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV". Botanical Journal of the Linnean Society. 181 (1): 1–20. doi:10.1111/boj.12385.
- Barrett, Craig F.; Baker, William J.; Comer, Jason R.; Conran, John G.; Lahmeyer, Sean C.; Leebens-Mack, James H.; Li, Jeff; Lim, Gwynne S.; Mayfield-Jones, Dustin R.; Perez, Leticia; Medina, Jesus; Pires, J. Chris; Santos, Cristian; Wm. Stevenson, Dennis; Zomlefer, Wendy B.; Davis, Jerrold I. (January 2016). "Plastid genomes reveal support for deep phylogenetic relationships and extensive rate variation among palms and other commelinid monocots". New Phytologist. 209 (2): 855–870. doi:10.1111/nph.13617. PMID 26350789.
- Dahlgren, R. M. T.; Clifford, H. T.; Yeo, P. F. (1985). The Families of the Monocotyledons: Structure, Evolution, and Taxonomy. Berlin: Springer-Verlag. ISBN 978-3-540-13655-2.
- Harris, P.J.; Hartley, R.D. (1976). "Detection of bound ferulic acid in cell walls of the Gramineae by ultraviolet fluorescence microscopy". Nature. 259 (5543): 508–510. Bibcode:1976Natur.259..508H. doi:10.1038/259508a0.
Dagiti datos a mainaig iti Commelinids iti Wikispecies
Dagiti midia a mainaig iti Commelinids iti Wikimedia Commons