Fabaceae

Ti Fabaceae wenno Leguminosae,^[4] kadawyan nga ammo a kas ti legume, gisantes, wenno pamilia ti bukel, ken dagiti dakkel ken nangruna iti ekonomia a pamilia dagiti agsabsabong a mula. Daytoy ket mangiraman kadagiti kayo, dagiti bassit a mula, ken dagiti perenial wenno tinawen a hierba a mula, a nalaka a mabigbigan babaen dagiti bunga (legume) ken dagiti kompuesto nga estipulado a bulong. Au kadagiti legume ket addaan iti pakailasinan a sabsabong ken bungbunga. Adu a naiwarwaras ti pamilia, ken ti maikatlo a kadakkelan a pamilia ti mula iti daga kadagiti termino a bilang dagiti sebbangan, kalpasan laeng ti Orchidaceae ken Asteraceae, nga agraman kadagiti agarup a 751 a henero ken dagiti agarup a 19,000 nga ammo a sebbangan.^[5][6][7] Ti lima kadagiti kadakkelan a henero ket ti Astragalus (sumurok a 3,000 a sebbangan), Acacia (sumurok a 1000 a sebbangan), Indigofera (agarup a 700 a sebbangan), Crotalaria (agarup a 700 a sebbangan) ken Mimosa (agarup a 400 a sebbangan), a mangbukel iti agarup a pagkatlo iti amin a sebbangan ti legume. Dagiti ammo a sebbangan ti legume idi ca. 19,000 ket agdagup iti agarup a 7% kadagiti agsabsabong a sebbangan ti mula.^[6][8] Ti Fabaceae ket ti kaaduan a kadawayan a pamilia a mabirukan kadagiti tropikal a katuduan a bakir ken kadagiti namaga a bakir iti Kaamerikaan ken Aprika.^[9]

Fabaceae Sakup ti panawen: Palaeoseno–Kaudian[1]
Kudzu (Pueraria lobata)
Taksonomia
Pagarian:	Plantae
Klado:	Tracheophytes
Klado:	Angiospermae
Klado:	Eudicotidae
Klado:	Rosids
Urnos:	Fabales
Pamilia:	Fabaceae Lindl.[2] (Leguminosae Jussieu, nom. cons.).[3]
Henero-kita
Faba (mairaman itan iti Vicia) Mill.
Dagiti subpamilia
Caesalpinioideae DC. Cercidoideae LPWG Detarioideae Burmeist. Dialioideae LPWG Duparquetioideae LPWG Faboideae Rudd (sin. Papilionoideae DC.)
Dibersidad
dagiti 730 a henero ken dagiti 19,400 a sebbangan
Mapa ti pannakaiwarwaras ti Fabaceae. Dagiti legume ket mabirukan kadagiti uppat a nangruna a biome: tropikal a bakir, temperado, ruot, ken natubbog a mula.
Kapada a nagan
Caesalpiniaceae R.Br. Cassiaceae Link Ceratoniaceae Link Detariaceae (DC.) Hess Hedysareae (Hedysaraceae) Agardh Lathyraceae Burnett Lotaceae Burnett Mimosaceae R.Br. Papilionaceae Giseke Phaseolaceae Ponce de León & Alvares Robiniaceae Welw. Swartziaceae (DC.) Bartl.

Ti kaudian a molekular ken morpolohiko nga ebidensia ket mangsuporta ti kinapudno a ti Fabaceae ket bugbugtong a monopiletiko a pamilia.^[10] Nasuportaran daytoy a kanungpalan a saan laeng a babaen ti grado iti naipakita a panagkakabagian babaen dagiti nadumaduma a grupo iti kaunegan ti pamilia a maiyasping iti mabirukan kadagiti Leguminosae ken dagiti kaasitgan a pannakikabagian, ngem babaen pay dagiti amin a kaudian a pilohenetiko a panagadal a naibatay iti panagsasaruno ti DNA.^[11][12][13] Mangpasingked dagitoy a panagadal a dagiti Fabaceae ket monopiletiko a grupo nga asideg a kabagian dagiti pamilia ti Polygalaceae, Surianaceae ken Quillajaceae ken maitagikuada iti urnos ti Fabales.^[14]

No maikuyog kadagiti sereal, adda dagiti sumagmamano a bunga ken dagiti tropikal a ramut, ti maysa a bilang ti Leguminosae ket kankanayonen a makan iti tao kadagiti milenia ken dagiti usarda ket asideg a maikabagian iti ebolusion ti tao.^[15]

Mangiraman ti pamilia ti Fabaceae ti bilang dagiti nangruna iti agrikultura ken dagiti makan a mula, a mairaman ti Glycine max (soya), Phaseolus (bukbukel), Pisum sativum (gisantes), Cicer arietinum (kardis), Medicago sativa (alfalfa), Arachis hypogaea (mani), Ceratonia siliqua (carob), ken Glycyrrhiza glabra (liquorice). Adda dagiti sumagmamano a bilang dagiti sebbangan dagiti peste a dakes a ruot kadagiti nadumaduma a parte iti lubong, a mairaman ti: Cytisus scoparius (broom), Robinia pseudoacacia (nangisit a locust), Ulex europaeus (gorse), Pueraria lobata (kudzu), ken dagiti bilang ti sebbangan ti Lupinus.