Uncaria

Ti Uncaria ket ti henero dagiti agsabsabong a mula iti pamilia ti Rubiaceae. Daytoy ket agraman kadagiti agarup a 40 a sebbangan.^[1] Ti pannakaiwarwarasda ket pantropikal, a kaaduan dagiti sebbangan ket patneng iti tropikal nga Asia, tallo manipud iti Aprika ken ti Mediteraneo ken dua manipud iti neotropiko.^[2] Dagitoy ket ammo a kas gambier, cat's claw wenno uña de gato, dagitoy dua nagan ket naibingbingay kadagiti nadumaduma a sabali a mula. Ti sebbangan-kita para iti henero ket ti Uncaria guianensis.^[3]

Uncaria
Uncaria gambir
Taksonomia
Pagarian:	Plantae
Klado:	Tracheophytes
Klado:	Angiospermae
Klado:	Eudicotidae
Klado:	Asterids
Urnos:	Gentianales
Pamilia:	Rubiaceae
Tribu:	Naucleeae
Henero:	Uncaria Schreber
Sebbangan-kita
Uncaria guianensis (Aublet) J.F. Gmelin
Sebbangan
~40 a sebbangan. Kitaen ti teksto

Ti Gambier ti Indonesia (U. gambir) ket ti maysa a dakkel a tropikal nga agkalatkat nga addaan kadagiti bulong a kadawyan iti daytoy a henero, agsumbangir ken agarup a 10 cm (3.9 in) iti kaatiddog. Ti U. tomentosa ti Abagatan nga Amerika ket tinawtawagan iti Uña de Gato. Ti Uncaria sinensis ket kadawyan iti Tsina.

Ti Uncaria ket ninaganan babaen ni Johann von Schreber idi iti bukodna a Genera Plantarum edision 8[a] (saan nga iyallilaw kadagiti libro iti isu met laeng a titulo babaen ni Linnaeus, Jussieu, ken dadduma pay).^[4][5] Ti nagan ti henero ket naala manipud iti balikas ti Latin iti uncus, a ti kayatna a sawen ket "maysa a kawit".^[6] Daytoy ket mangibagbaga kadagiti kawit, a mabukel kadagiti napabassit a sanga, nga us-usaren ti Uncaria a kumapet kadagtii sabali a mula.

Ti Uncaria ket kameng ti tribu ti Naucleeae, ngem ti puestona iti kaunegan iti dayta a tribu ket agtultuloy a saan a nasolbar.^[7]

Deskripsion

Dagitoy ket natariakyo a liana; kumalatkat babaen dagiti kawit a nabukel manipud iti napabassit, a nabaliwen a sangsanga. Dagiti estipula ket intero wenno nagiwangan. Dagiti inploressensia ket dagiti kompakto nga ulo iti patingga dagiti horisontal, ken napabassit unay a sanga. Dagiti pingir ti corolla ket awanan kadagiti parte. Dagiti bukel ket agraman kadagiti atiddog a payak iti tunggal maysa nga ungto, ti akinbaba a payak ket nauneg a nagiwangan.^[8]

Dagiti sebbangan

Ti sumaganad a listaan dagiti sebbangan ket mabalin a saan a kompleto wenno aglaon kadagiti sinonimo.

Uncaria acida (Hunter) Roxb. (Indotsina aginggana iti Baro a Guinea) Uncaria elliptica R.Br. & G. Don (Malaysia) Uncaria gambir Roxb. - Gambier wenno Gambir (Indonesia)   Uncaria guianensis J.F.Gmel. (Guyana) Uncaria hirsuta Havil. Uncaria homomalla Miq. (Daya nga India, Malaysia) Uncaria macrophylla Wall. (Abagatan a daya nga Asia) Uncaria rhynchophylla (Miq.) Jacks. (CTsina)

Uncaria scandens (Sm.) Hutch. Uncaria sessilifructus Roxb. Uncaria setiloba Benth. Uncaria sinensis (Oliv.) Havil. (sin. Nauclea sinensis) Uncaria tomentosa DC – Cat's Claw (Abagatan nga Amerika) Uncaria wangii How