Republiko Chechenia

Republiko Chechenia o Republiko Chechnia esas republiko qua apartenas a la federuro di Rusia. Ol jacas en nordala Kaukazia maxime sude de Europa, e distas 62 km de Kaspia maro.

Чеченская Республика Нохчийн Республика Chefurbo Grozni Oficala linguo Rusa, Chechena Surfaco 17 300 km² Habitanti Denseso di habitantaro 1 395 678 (2016) hab./km² Guberniestro Ramzan Kadirov Horala zono UTC+3 Reto chechnya.gov.ru

Dum recenta yardeki, Checheni luktis por obtenar nedependo de Rusia.

Bazala fakti pri Chechenia.

Historio

Chechenia ja habitesis plu kam 40 000 yari ante nun, segun probas restaji trovita proxim la lago Kezanoi. La populi qui vivis ibe dum Paleolitiko, de 10.000 til 6.000 yari ante Kristo, praktikis agrokultivo, developis irigaco ed edukis bestii.

De cirkume la yaro 900 til 1200 la rejio qua existis en la regiono dividesis en Alania e Nobela Alania. En 1239 la chef-urbo di Alania destruktesis. Pos la 15ma yarcento lua habitanti adoptis islamo kom religio.

En 1858 Rusa imperio anexis Chechenia. Ye la 21ma di decembro 1917, Chechenia, Ingushia e Dagestan deklaris nedependo de Rusia e kreis stato konocita kom "Montoza Republiko dil Nordo di Kaukazo". En 1921, Rusi atakis ed okupis la lando, e pose absorbis ol che Sovietia. En 1934, Autonoma Republiko Socialista Sovietiana Chechenia-Ingushia fondesas en Soviet-Uniono.

En 1944 Stalin exilis omna Checheni a Siberia e central Azia. Il imbutis ke la (tota) populo simpatiis la Germana nacional-socialisti dum la duesma mondomilito. En 1957 Nikita Hrushchyov permisis la Checheni retroirir a Chechenia.

En Rusia

• 1991 Sovietia krulas, e Dzhorar Dudayev proklamas Chechenia nedependanta.
• 1994-1996 L'unesma milito en Chechenia.
• 1996 Dudayev mortigesas, e Zelimhan Yandarbiyev sucedas ilu.
• 1997 Aslan Mashadov (pronuncez: mas-ha-dov) elektesas kom prezidanto.
• 1999 La duesma milito en Chechenia komencas.
• 2000 Ahmat Kadirov divenas la chefo di republiko Chechenia.
• 2003 Ahmat Kadirov elektesas kom prezidanto per elekto organizita da Kreml.
• 2004 Yandarbiyev e Kadirov mortigesas.

Politiko

Geografio

Mapo di Chechenia.

Jacante en nordala Kaukazia, partale en estal Europa, Chechenia cirkondesas da altra teritorii de Rusa federuro: Nord-Osetia ed Ingushia weste, Stavropol Krai norde, e Dagestan weste. Sude jacas Gruzia. Lua precipua rivero esas Terek, ed omna riveri dil teritorio enfluas Terek.

Ekonomio

Dum l'interna milito, Checheniana ekonomio krulis. Ta krulo produktis efekti en Rusian ekonomio: dum la yari 1990a, granda nombro di fraudi en la financala sistemo Rusa exekutesis da Checheniana kriminal organizuri.

Demografio

Segun demografiala kontado en 2010 Chechenia havis 1 268 989 habitanti, di qui 95.5%, o 1 206 551 personi esis Checheni.^[1]

Kulturo

Ol konsideresas "sultanio kun Rusa verniso".