From Wikipedia, the free encyclopedia
Cicuta virosa (beiskjusveipur eða beiskjujurt) er tegund af ættkvíslinni Cicuta, ættuð úr norður og mið Evrópu, norður Asíu og norðvestur Norður Ameríku. Þetta er fjölær jurt sem verður 0,5 til 1,5 metrar að hæð.[1] Stönglarnir eru sléttir, greindir, gildari við grunninn, með purpurlitum rákum, og holir að innan nema þar sem þeir greinast. Blöðin eru stakstæð, þrískift, nokkuð gróftennt, ólíkt fíngreindari laufum margra annarra tegunda sveipjurtaættar (Apiaceae). Blómin eru smá, hvít og og nokkuð dæmigerð fyrir ættina. Olíukenndur gulur vökvi lekur úr stönglum og rótum ef þeir eru skornir. Þessi vökvi hefur megna lykt sem minnir á nípur (parsnips) eða gulrætur. Jurtinni hefur verið ruglað við nípur vegna rótanna og lyktarinnar.
Beiskjusveipur | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Tvínefni | ||||||||||||||||||
Cicuta virosa L. | ||||||||||||||||||
Hann vex á rökjum engjum, meðfram árbökkum og öðrum rökum og mýrkenndum svæðum. Hann er í nær öllu Finnlandi og Svíþjóð nema á fjallendi, allri Danmörku og fáeinum stöðum í Noregi á láglendi.[2][3]
Jurtin inniheldur cicutoxin, sem truflar virkni miðtaugakerfisins. Í mönnum veldur cicutoxin fyrst velgja, uppköstum og kviðverkjum, yfirleitt innan klukkutíma eftir inntöku. Eitrunin getur leitt til skjálfta og krampa. Einn munnbiti af rót (sem hefur mest magn cicutoxíns) getur verið nægilegt til að valda dauða. Í dýrum er eitrunarskammtur og banvænn skammtur nær sami. Eitt gramm af beiskjusveip á kíló mun drepa kind og 230 grömm eru nægileg til að drepa hest. Vegna þess hve hratt eitrunaráhrif verða er læknismeðaferð yfirleitt árangurslaus.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.