íranskur kvikmyndagerðarmaður From Wikipedia, the free encyclopedia
Jafar Panâhi (f. 11. julí 1960) er íranskur kvikmyndagerðarmaður, oft tengdur við írönsku-nýbylgju kvikmyndahreyfinguna.
Eftir að hafa gert stuttmyndir í nokkur ár og unnið sem aðstoðarleikstjóri Abbas Kiarostami, varð Panahi þekktur fyrir sína fyrstu kvikmynd í fullri lengd, Hvítu blöðruna (1995) en myndin hlaut Camera d'Or verðlaunin á Kvikmyndahátíðinni í Cannes, fyrstu stóru verðlaun íranskrar kvikmyndar.
Panahi hefur verið gagnrýninn á stjórnarfar í heimalandi sínu en árið 2010 var hann handtekinn[1] og dæmdur í sex ára fangelsi. Hann á að hafa ógnað öryggi landsins og verið með áróður gegn íranska ríkinu. Ásamt Panahi, sem var bannað að stunda kvikmyndagerð í 20 ár, fara úr landi og tala við fjölmiðlamenn, voru eiginkona hans og dóttir handteknar.
Árið 2012 hlaut Panahi, ásamt Nasrin Sotoudeh, Sakharov-verðlaunin sem áróðursfólk gegn íranska ríkinu.[2]
Panahi hefur hlotið mörg af stærstu verðlaunum kvikmyndageirams, má þar nefna Gulljónið á Kvikmyndahátíðinni í Feneyjum fyrir Hringinn (2000), Gullbjörn á Alþjóðlegu kvikmyndahátíðinni í Berlín fyrir Taxi (2015) og besta handrit á Kvikmyndahátíðinni í Cannes fyrir Þrjú andlit (2018).
Panahi er giftur Tahereh Saidi, sem hann kynntist fyrst í framhaldsskóla þegar hún vann sem hjúkrunarfræðingur.[3] Saman eiga þau tvö börn, soninn Panah Panahi fæddan árið 1984,[3] og dótturina Solmaz Panahi. Panah Panahi sótti Háskólann í Tehran[4] og gerði sína fyrstu stuttmynd, The First Film,[5] árið 2009 og var sýnd á Montreal World Film Festival. Solmaz nam sviðshöfundanám Tehran.[3]
Ár | Upprunalegur titill | Íslenskur titill | Athugasemdir |
---|---|---|---|
1995 | Badkonake Sefid | Hvíta blaðran[6] | Handritshöfundur ásamt Abbas Kiarostami. |
1997 | Ayneh | Spegillinn[6] | |
2000 | Dayereh | Hringurinn[7] | Handritshöfundur ásamt Kambuzia Partovi. Bönnuð í Íran áður en útgefin. |
2003 | Talaye Sorkh | Handritshöfundur ásamt Abbas Kiarostami. Bönnuð í Íran áður en útgefin. | |
2006 | Offside | Handritshöfundur ásamt Shadmehr Rastin. Bönnuð í Íran áður en útgefin. | |
2011 | In film nist | Þetta er ekki kvikmynd[6] | Leikstjórn ásamt Mojtaba Mirtahmasb. Gerð ólöglega. |
2013 | Pardeh | Handritshöfundur ásamt Kambuzia Partovi. Gerð ólöglega. | |
2015 | Taxi | Gerð ólöglega. | |
2018 | Se Rokh | Þrjú andlit[8] | |
2021 | The Year of the Everlasting Storm | Hluti: „Life“ | |
2022 | Khers Nist | Engir birnir | Leikstjóri, handritshöfundur og framleiðandi. Gerð ólöglega. |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.