Núþáleg sögn

Núþálegar sagnir eru aðeins ellefu sagnorð; eiga, mega, unna, kunna, knega, muna, munu, skulu, vilja, vita og þurfa. Í stað þátíðar í annarri kennimynd hafa þær nútíð. Núþálegar sagnir heita svo vegna þess að nútíð núþálegra sagna er mynduð með hljóðskiptum, eða á svipaðan hátt og þátíð sterkra sagna.^[1] Nafnháttarmerkið er ekki notað á eftir núþálegu sögnunum „munu“, „skulu“, „mega“ og „vilja“^[2] (til dæmis er nafnháttarmerkið ekki notað á eftir sögninni að vilja í dæminu „ég vil borða kjúkling“).

Fyrsta kennimynd	Önnur kennimynd	Þriðja kennimynd	Fjórða kennimynd
nafnháttur	fyrsta persóna eintala nútíð framsöguháttur	fyrsta persóna eintala þátíð framsöguháttur	lýsingarháttur þátíðar
Að unna	Ég ann	Ég unni	Ég hef unnað
Að kunna	Ég kann	Ég kunni	Ég hef kunnað
Að muna	Ég man	Ég mundi[3]	Ég hef munað
Að eiga	Ég á	Ég átti	Ég hef átt
Að þurfa	Ég þarf	Ég þurfti	Ég hef þurft
Að vita	Ég veit	Ég vissi	Ég hef vitað
Að vilja	Ég vil	Ég vildi	Ég hef viljað
Að mega	Ég má	Ég mátti	Ég hef mátt
Að knega	Ég kná	Ég knátti	Ég hef knátt
Að munu	Ég mun	Ég myndi[4], ég mundi	(ekki til)
Að skulu	Ég skal	Ég skyldi	(ekki til)

Sögnin að knega þýðir að geta, megna, vera einhvers umkominn.

Annað

• Til er vísa til að hjálpa manni að læra núþálegu sagnirnar:

  Unna, kunna, muna, má,

  munu, eiga, skulu,

  þurfa, vilja, vita, kná,

  verða hér í þulu.^[5]