Peter Freuchen

Lorenz Peter Elfred Freuchen (20 febrúar 1886 – 2 september 1957) var danskur landkönnuður, rithöfundur, fréttamaður og mannfræðingur. Hann er helst þekktur fyrir hlut sinn í heimskautaleiðangri Knud Rasmussen (Thule leiðangurinn).

Peter Freuchen með gestum á Enehøje í Nakskov-firði

Peter Freuchen með þriðju konu sinni; Dagmar Cohn

Æviferill

Petar fæddist í Nykøbing Falster, Danmörku, sonur Anne Petrine Frederikke (Rasmussen; 1862–1945) og Lorentz Benzon Freuchen (1859–1927). Peter Freuchen var skírður í kirkju bæjarins.^[1] Hann stundaði læknisfræði við Kaupnammahafnarháskóla um tíma^[2], en fannst námið ekki eiga við sig.

Hann fór í sína fyrstu Grænlandsferð á árin 1906-08 sem næstyngsti meðlimur "Danmark-ekspeditionen" til norðaustur Grænlands. Þar var hann aðstoðarmaður Alfred Wegener.

Hann giftist þrisvar. Fyrsta kona (gift 1911) hans var Navarana Mequpaluk, en hún lést úr inflúensu 1921. Þau áttu saman tvö börn: Mequsaq Avataq Igimaqssusuktoranguapaluk (1916 - um. 1962) og Pipaluk Jette Tukuminguaq Kasaluk Palika Hager (1918–1999)^[3]). Önnur kona hans var Magdalene Vang Lauridsen (1881–1960), dóttir Johannes Peter Lauridsen (1847-1920), dansks viðskiptamanns og forstjóra Danmarks Nationalbank. Þau giftust 1924 og skildu 1944 og varð ekki barna auðið. Þriðja kona hans (gift 1945) var Dagmar Cohn (1907–1991).^[4]

Frá 1926 til 1940, átti Peter Freuchen eyjuna Enehoje í Nakskov Fjord. Á þessum tíma ritaði hann margar bækur og greinar. Eyjan hefur verið óbyggð síðan 2000 og er hluti af Nakskov-friðunarsvæðinu..^[5][6]

Hann var einnig leiðbeinandi og handritshöfundur í myndum um heimskautasvæðin.

Í seinni heimsstyrjöldinni var hann virkur í dönsku andspyrnuhreyfingunni^[7] og var á endanum handtekinn og dæmdur til dauða af nasistum. Honum tókst þó að flýja til Svíþjóðar og þaðan til Bandaríkjanna. Svo mjög var honum í nöp við kynþáttafordóma að hann þóttist vera af gyðingaættum ef einhver í félagsskapnum var talinn andsemitískur.^[8][9]

Útgefin rit á íslensku

Nafn á íslensku	Nafn á frummáli	Útgáfuár og útgefandi (ísl)	Annað
Æskuár mín á Grænlandi	Min grønlandske ungdom, 1949	1945 Víkingsútgáfan	gefin út aftur 1974 af Skuggsjá
Bók Peter Freuchens um heimshöfin sjö	Peter Freuchens bog om de syv have, 1959	1959 Ísafoldarprentsmiðja
Sleðaferð um Grænlandsjökla: hinsta fereð Myliusar-Erichsens	Den store slæderejse : Mylius-Erichsens sidste Grønlandsfærd	1958 Ísafoldarprentsmiðja
Hreinskilinn sem fyrr	Fremdeles frimodig, 1955	1958, Skuggsjá
Í hreinskilni sagt	I al frimodighed, 1953	1957, Röðull
Pétur sjómaður	Hvalfangerne, 1959	1960, Skuggsjá
Laríon : saga frá Alaska	Larions lov : roman fra Alaska, 1948	1983, Skuggsjá
Gull og grávara : saga frá Norðvestur-Kanada	Diamantdronningen, 1941	1964, Skuggsjá
Ævintýrin heilla	Min anden ungdom, 1937	1955, Mál og Menning
Sléttbakurinn	Nordkaperen, 1929	1961, Skuggsjá
Frá Thule til Ríó	Fra Thule til Rio, 1957	1960, Skuggsjá
Ferð án enda	Fangstmænd i Melvillebugten, 1956	1959, Skuggsjá

Auk þess eru enn fjöldi bóka eftir Peter óþýddar.