ヨロイウミグモ科

形態

華奢な胴体と細長い脚をもつ多くのウミグモ類とは異なり、ヨロイウミグモ科のウミグモ類は丈夫な体型をもつ^[4]。体表は顆粒状の突起が密生した粗面で^[5]、成体は鋏肢と触肢をもたない^[6]^[5]。担卵肢は細短くて9節以下に分かれ、雄のみにもつ^[4]^[6]^[7]（ヨロイウミグモ属の Nulloviger 亜属では雌雄とも担卵肢を欠く^[8]^[6]）。脚は体長を少しだけ超えるほど短く^[4]、通常は4対だが、Pentapycnon 属では5–6対の脚をもつ^[9]。脚先の爪は主爪1本のみで、副爪はない^[4]。

生態

刺胞動物、とりわけイソギンチャクを主な獲物とする捕食者である（これは文献記載により寄生性ともされ、この場合は獲物を宿主と扱う）^[3]。イソギンチャクの表面によく張り付いて、第1脚でその表皮を破り、吻を傷口に差し込んで内部組織を吸収する行動が知られている^[3]。同時に大きく開閉できる口を利して、獲物の内部組織を大量に摂食できたと考えられる^[3]。他にはヒドロ虫綱の刺胞動物・コケムシ・キンコ属のナマコをも捕食し、堆積物を摂食する記録もある^[3]。

分類

要約

視点

分子系統解析によれば、ヨロイウミグモ科は皆脚目におけるやや基盤的な群である^[10]^[11]^[12]。オオウミグモ科やイボウミグモ科と単系統群をなし、そのうちイボウミグモ科との姉妹群関係も示唆される^[13]。

本科は3属2亜属70種以上を含め、多くの種類はヨロイウミグモ属（Pycnogonum）に分類される。

Pycnogonidae ヨロイウミグモ科
- Pycnopallene 属
  - Pycnopallene clauda
- Pentapycnon 属 - 脚5–6対^[9]。
  - Pentapycnon bouvieri
  - Pentapycnon charcoti
  - Pentapycnon geayi
- Pycnogonum ヨロイウミグモ属^[14]
  - Pycnogonum aleuticum
  - Pycnogonum angulirostrum
  - Pycnogonum arbustum
  - Pycnogonum asiaticum
  - Pycnogonum aurilineatum
  - Pycnogonum bamberi ^[15]
  - Pycnogonum benokianum
  - Pycnogonum buticulosum
  - Pycnogonum calculum
  - Pycnogonum callosum
  - Pycnogonum cataphractum
  - Pycnogonum cessaci
  - Pycnogonum coninsulum
  - Pycnogonum cranaobyrsa
  - Pycnogonum crassirostrum
  - Pycnogonum crosnieri
  - Pycnogonum daguilarensis
  - Pycnogonum diceros
  - Pycnogonum eltanin
  - Pycnogonum forte
  - Pycnogonum gaini
  - Pycnogonum gibberum
  - Pycnogonum gordonae
  - Pycnogonum grumus
  - Pycnogonum guyanae
  - Pycnogonum hancocki
  - Pycnogonum indicum
  - Pycnogonum kussakini
  - Pycnogonum littorale - 本属のタイプ種^[16]。
  - Pycnogonum madagascariensis
  - Pycnogonum magellanicum
  - Pycnogonum magnirostrum
  - Pycnogonum microps
  - Pycnogonum minutum
  - Pycnogonum moniliferum
  - Pycnogonum moolenbeeki
  - Pycnogonum mucronatum
  - Pycnogonum nodulosum
  - Pycnogonum occa
  - Pycnogonum orientale
  - Pycnogonum panamum
  - Pycnogonum papua
  - Pycnogonum paragaini
  - Pycnogonum platylophum
  - Pycnogonum plumipes
  - Pycnogonum portus
  - Pycnogonum pustulatum
  - Pycnogonum repentinum
  - Pycnogonum reticulatum
  - Pycnogonum rickettsi
  - Pycnogonum saxulum
  - Pycnogonum sivertseni
  - Pycnogonum spatium
  - Pycnogonum staplesi
  - Pycnogonum stearnsi
  - Pycnogonum stylidium
  - Pycnogonum tenue ヨロイウミグモ^[14]
  - Pycnogonum tesselatum
  - Pycnogonum torresi
  - Pycnogonum tuberculatum
  - Pycnogonum tumulosum
  - Pycnogonum uedai
  - Pycnogonum ungellatum
  - Nulloviger 亜属 - 雌雄とも担卵肢を欠く^[8]^[6]。
    - Pycnogonum (Nulloviger) africanum
    - Pycnogonum (Nulloviger) anovigerum
    - Pycnogonum (Nulloviger) carinatum
    - Pycnogonum (Nulloviger) elephas
    - Pycnogonum (Nulloviger) lobipes
    - Pycnogonum (Nulloviger) planum
  - Retroviger 亜属 - 担卵肢4-7節^[8]。
    - Pycnogonum (Retroviger) clarki
    - Pycnogonum (Retroviger) musaicum
    - Pycnogonum (Retroviger) ornans
    - Pycnogonum (Retroviger) pusillum

Remove ads

ヨロイウミグモ科

形態

生態

分類

脚注

関連項目

Wikiwand - on