トップQs
タイムライン
チャット
視点
V2語順
動詞が2番目に来る語順 ウィキペディアから
Remove ads
V2語順(V2ごじゅん、動詞第二位語順)とは、平叙文の二番目の句が常に動詞または助動詞である語順であり、英語を除くゲルマン語派に見られる。V2語順は、まず動詞または助動詞を文頭に移動し、次に話題を文頭に移動するものと考えられる。一般疑問文では話題化が起きず、V1語順(動詞第一位)になる。
主節(主文)でのみV2 となるものを CP-V2 と呼び、ドイツ語、オランダ語、スウェーデン語がこれに当たる。従属節(副文)でも V2 となるものを IP-V2 と呼び、アイスランド語、イディッシュ語がこれに当たる。
基底の語順は SOV型でも SVO型でもあり得る。ドイツ語、オランダ語は SOV-V2 であり、スウェーデン語、アイスランド語、イディッシュ語は SVO-V2 である。
ドイツ語
以下にドイツ語の例を示す。ドイツ語は SOV 型で、助動詞が動詞のあとに来るので、基底の語順は日本語とまったく同じである[3][4][5]。枠構造と呼ばれるものは、V2 語順による動詞の移動の結果である。
| ich | dieses Buch | lese | ||
| 私が | この本を | 読む | ||
| ↓V1 | ||||
| lese | ich | dieses Buch | ||
| ↓話題化 | ↓V2 | |||
| Ich | lese | dieses Buch. | ||
| 私は | ||||
| Dieses Buch | lese | ich. | ||
| この本は |
| ich | dieses Buch | lesen | wollen | habe | ||
| 私が | この本を | 読み | たかっ | た | ||
| ↓V1 | ||||||
| habe | ich | dieses Buch | lesen | wollen | ||
| ↓話題化 | ↓V2 | |||||
| Ich | habe | dieses Buch | lesen | wollen. | ||
| 私は | ||||||
| Dieses Buch | habe | ich | lesen | wollen. | ||
| この本は |
不変化詞動詞(いわゆる分離動詞)の挙動も矛盾なく説明される[6]。
| er | heute | in Tokio | an- | kommt | ||
| 彼が | 今日 | 東京に | 着く | |||
| ↓V1 | ||||||
| kommt | er | heute | in Tokio | an | ||
| ↓話題化 | ↓V2 | |||||
| Er | kommt | heute | in Tokio | an. | ||
| 彼は | ||||||
| Heute | kommt | er | in Tokio | an. | ||
| 今日は | ||||||
| In Tokio | kommt | er | heute | an. | ||
| 東京には | ||||||
| er | heute | in Tokio | an- | kommen | wird | ||
| 彼が | 今日 | 東京に | 着く | だろう | |||
| ↓V1 | ↓融合 | ||||||
| wird | er | heute | in Tokio | ankommen | |||
| ↓話題化 | ↓V2 | ||||||
| Er | wird | heute | in Tokio | ankommen. | |||
| 彼は | |||||||
| Heute | wird | er | in Tokio | ankommen. | |||
| 今日は | |||||||
| In Tokio | wird | er | heute | ankommen. | |||
| 東京には | |||||||
一般疑問文では話題化は起きない。
| er | dieses Buch | liest | ||
| 彼が | この本を | 読む | ||
| ↓V1 | ||||
| Liest | er | dieses Buch? |
疑問詞疑問文では必ず疑問詞が文頭に来る。
| wer | dieses Buch | liest | ||
| 誰が | この本を | 読む | ||
| ↓V1 | ||||
| liest | wer | dieses Buch | ||
| ↓疑問詞 | ↓V2 | |||
| Wer | liest | dieses Buch? |
| er | was | liest | ||
| 彼が | 何を | 読む | ||
| ↓V1 | ||||
| liest | er | was | ||
| ↓疑問詞 | ↓V2 | |||
| Was | liest | er? |
従属節では、従属節標識があるため動詞が移動できない。
| dass | ich | dieses Buch | lese |
| こと | 私が | この本を | 読む |
Remove ads
オランダ語
以下にオランダ語の例を示す。オランダ語も SOV であるが[7]、助動詞が動詞の前に来る点がドイツ語と異なる。
| ik | dit boek | lees | ||
| 私が | この本を | 読む | ||
| ↓V1 | ||||
| lees | ik | dit boek | ||
| ↓話題化 | ↓V2 | |||
| Ik | lees | dit boek. | ||
| 私は | ||||
| Dit boek | lees | ik. | ||
| この本は |
| ik | dit boek | heb | willen | lezen | ||
| 私が | この本を | た | たかっ | 読み | ||
| ↓V1 | ||||||
| heb | ik | dit boek | willen | lezen | ||
| ↓話題化 | ↓V2 | |||||
| Ik | heb | dit boek | willen | lezen. | ||
| 私は | ||||||
| Dit boek | heb | ik | willen | lezen. | ||
| この本は |
不変化詞動詞(いわゆる分離動詞)もドイツ語と同じように説明される。
| hij | vandaag | in Tokio | aan- | komt | ||
| 彼が | 今日 | 東京に | 着く | |||
| ↓V1 | ||||||
| komt | hij | vandaag | in Tokio | aan | ||
| ↓話題化 | ↓V2 | |||||
| Hij | komt | vandaag | in Tokio | aan. | ||
| 彼は | ||||||
| Vandaag | komt | hij | in Tokio | aan. | ||
| 今日は | ||||||
| In Tokio | komt | hij | vandaag | aan. | ||
| 東京には | ||||||
| hij | vandaag | in Tokio | zal | aan- | komen | ||
| 彼が | 今日 | 東京に | だろう | 着く | |||
| ↓V1 | ↓融合 | ||||||
| zal | hij | vandaag | in Tokio | aankomen | |||
| ↓話題化 | ↓V2 | ||||||
| Hij | zal | vandaag | in Tokio | aankomen. | |||
| 彼は | |||||||
| Vandaag | zal | hij | in Tokio | aankomen. | |||
| 今日は | |||||||
| In Tokio | zal | hij | vandaag | aankomen. | |||
| 東京には | |||||||
一般疑問文では話題化は起きない。
| hij | dit boek | leest | ||
| 彼が | この本を | 読む | ||
| ↓V1 | ||||
| Leest | hij | dit boek? |
疑問詞疑問文では必ず疑問詞が文頭に来る。
| wie | dit boek | leest | ||
| 誰が | この本を | 読む | ||
| ↓V1 | ||||
| leest | wie | dit boek | ||
| ↓疑問詞 | ↓V2 | |||
| Wie | leest | dit boek? |
| hij | wat | leest | ||
| 彼が | 何を | 読む | ||
| ↓V1 | ||||
| leest | hij | wat | ||
| ↓疑問詞 | ↓V2 | |||
| Wat | leest | hij? |
従属節では、従属節標識があるため動詞が移動できない。
| dat | ik | dit boek | lees |
| こと | 私が | この本を | 読む |
Remove ads
英語
英語は今は単純な SVO 型で、V2 語順ではない。これはゲルマン語派の中では例外である。しかし、かつては SVO-IP-V2 であった。そのなごりが、疑問文と、文否定の副詞(句)または there, here, so などの副詞(句)が文頭にある文とで見られる、主語と動詞・助動詞の倒置である。
例: Hardly have I seen such a beautiful sunset.
フランス語
フランス語はゲルマン語派ではないが、フランク人がゲルマン系であったためゲルマン語の影響を受け、V2 であった時期がある。そのなごりが、文語の疑問文での主語と動詞の倒置である。フランス語の疑問文を参照すること。
例: Parlez-vous français ?
参考文献
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads