From Wikipedia, the free encyclopedia
ბელარუსის საპრეზიდენტო არჩევნები 2010 — რიგით მე-4 საპრეზიდენტო არჩევნები ბელარუსში, რომელიც 2010 წლის 19 დეკემბერს ჩატარდა.[1] არჩევნები თავდაპირველად დაგეგმილი იყო 2011 წლის დასაწყისში. საბოლოო თარიღი განისაზღვრა ბელარუსის ეროვნული ასამბლეის რიგგარეშე სესიის დროს, 2010 წლის 14 სექტემბერს.[2]
| ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
|
ათი კანდიდატიდან ბელარუსის სებტრალური საარჩევნო კომისიის ინფორმაციით, ბელარუსის მოქმედმა პრეზიდენტმა, ალექსანდრე ლუკაშენკომ გაიმარჯვა, რომელმაც ხმების 79,67% მიიღო. ანდრეი სანიკოვმა ხმების განაწილების მიხედვით მეორე ადგილი დაიკავა.[3][4] არჩევნების შემდეგ მოეწყო საპროტესტო გამოსვლები, რომლებიც სპეცრაზმელებმა ძალადობით ჩაახშეს.[5] ასობით მომიტინგე და არჩევნებში მონაწილე შვიდი კანდიდატი ბელარუსის სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის წარმომადგენლებმა დააკავეს. დაკავებულებს შორის იყო არჩევნების მეორეადგილოსანი, ანდრეი სანიკოვი.[6]
დასავლეთის ქვეყნებმა არჩევნები შეაფასეს, როგორც ფარსი და დემოკრატიისა და ადამიანის უფლებების უხეში შეურაცხყოფა. ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა და ევროკავშირმა დაკავებულების განთავისუფლება მოითხოვეს. ამის საპირისპიროდ, ისეთმა ქვეყნებმა, როგორიცაა სირია,[7] ჩინეთი,[7] ვიეტნამი,[7] და რუსეთი[8] ახლად არჩეულ პრეზიდენტს არჩევნებში გამარჯვება მიულოცეს.
2004 წლის რეფერენდუმის შემდეგ და 2004 წლის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ ჩატარებული საპროტესტო აქციების დროს დაფიქსირდა პოლიციელების მიერ ოპოზიციონერთა და დემონსტრანტთა ცემისა და დაკავების ფაქტები.[9] უფრო მეტი პიროვნება დააკავეს 2006 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების შემდგომ საპროტესტო აქციებზე, ე. წ. „ჯინსების რევოლუციაზე“.[10] [11] ლუკაშენკოს პრეზიდენტობის პერიოდში ბელარუსში არასოდეს ჩატარებულა ისეთი არჩევნები, რომელლებიც დასავლელების მიერ ლეგიტიმურად იქნებოდა მიჩნეული.[12]
ახალ კონსტიტუციაში, რომელიც 1994 წელს მიიღეს, ორჯერ შეიტანეს ცვლილებები: პირველმა ცვლილებამ - 1996 წელს - გაზარდა პრეზიდენტის უფლებამოსილება და დაარსდა ორპალატიანი პარლამენტი. 2004 წელს გაუქმდა პრეზიდენტად ყოფნის ლიმიტი, ორი ვადა. ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაციის თანახმად, ბელარუსის აღმასრულებელ ხელისუფლებას მნიშვნელოვანი უფლებამოსილება აქვს სხვა შტოებზე, თუმცა კონსტიტუციის მე-6 მუხლი შტოების დანაწილების პრინციპების შესახებაა. ეუთომ ასევე აღნიშნა, რომ ბელარუსის პოლიტიკური სისტემა შედგება სუსტი პოლიტიკური პარტიის სტრუქტურებისაგან და პარლამენტში ოპოზიციონერები არ არიან წარმოდგენილები.[13]
კანდიდატი | პარტია | მიღებული ხმები | % |
---|---|---|---|
ალექსანდრე ლუკაშენკო | დამოუკიდებელი | 5 130 557 | 79.65 |
ანდრეი სანიკოვი | დამოუკიდებელი | 156 419 | 2.43 |
იაროსლავ რომანჩუკი | ბელარუსის გაერთიანებული სამოქალაქო პარტია | 127 281 | 1.98 |
რიჰორ კასტუსიო | ბელარუსული სამოქალაქო ფრონტი | 126 999 | 1.97 |
ულაძიმირ ნიკლაიაიევი | დამოუკიდებელი | 114 581 | 1.78 |
ვიქტარ ციარეშჩანკა | დამოუკიდებელი | 76 764 | 1.19 |
ვიტალი რიმაშეუსკი | ბელარუსის ქრისტიან-დემოკრატიოული პარტია | 70 515 | 1.09 |
მიკოლა სტატკევიჩი | ბელარუსის სოციალ-დემოკრატიული პარტია | 67 583 | 1.05 |
ალექს მიჩალევიჩი | დამოუკიდებელი | 65 748 | 1.02 |
დიმიტრი უსი | დამოუკიდებელი | 25 117 | 0.39 |
არც ერთი | 416,925 | 6.47 | |
არასწორად შევსებული / ცარიელი | 62,542 | – | |
სულ | 6 441 031 | 100 | |
რეგისტრირებული ამომრჩევლები | 7,105,660 | 90.65 | |
წყარო: REC დაარქივებული 2019-11-01 საიტზე Wayback Machine. |
არჩევნების შემდეგ საღამოს მოეწყო დიდი საპროტესტო მიტინგი ოქტომბრის მოედანზე, მინსკის ცენტრში. ამ მოედანზე ისტორიულად მრავალი საპროტესტო გამოსვლა მოწყობილა, მათ შორის: „ჯინსების რევოლუცია“, რომელიც 2006 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ სასტიკად ჩაახშეს. ამასთან, სპეცრაზმმა ღონისძიებამდე ალყა შემოარტყა მოედანს, რის გამოც ხალხი დამოუკიდებლობის მოედანზე შეიკრიბა. საპროტესტო მსვლელობისას პრეზიდენტობის კანდიდატებს ულაძიმირ ნიკლაიაიევსა და მიკოლა სტატკევიჩს თავს დაესხნენ შეიარაღებული კაცები, რომლებიც შავებში იყვნენ გამოწყობილები.[12][14] ნიკლაიაიევმა გონება დაკარგა და უგონო მდგომარეობაში თავის დაზიანების გამო საავადმყოფოში მოათავსეს. მოგვიანებით, სტატკიევიჩმა განაცხადა, რომ მათ თავს დაესხნენ ბელორუსის სპეცსამსახურები.[15][16]
ბლოკირებული ან გატეხილი იყო ოპოზიციისა და ოპოზიციის კანდიდატების ვებ-გვერდები.[17] ასევე დაიბლოკა Facebook, Twitter, YouTube, Google Talk, მრავალი ელ. ფოსტის სერვისი და LiveJournal.[18] Charter 97-ის შტაბ-ბინა ბელარუსის რესპუბლიკის სახელმწიფო უსაფრთხოების კომიტეტმა დაარბია (ცნობილია რუსული აბრევიატურათ „KGB“),[19][20] ხოლო თანამშრომლები დააკავეს.[21] მისი მთავარი რედაქტორი ნატალი რაძინა ცოტა ხნით დააპატიმრეს „მასობრივი არეულობის ორგანიზების“ ბრალდებით.[22] რადინა გაათავისუფლეს 2011 წლის იანვარში იმ პირობით, რომ მინსკს დატოვებდა. იგი გაიქცა მოსკოვში, სანამ თავშესაფარს მიიღებდა ლიტვაში, სადაც Charter 97-ს მართავს.[22]
ასევე დაარბიეს პოლონეთის მიერ დაფინანსებული მაუწყებლები Belsat TV და ევროპული რადიოს ბელარუსის ოფისები, ხოლო დაკავებულ პირებს ნათესავებთან შეხვედრის უფლება არ მისცეს.[23]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.