ბაზალეთი (დუშეთის მუნიციპალიტეტი)

ბაზალეთი — სოფელი საქართველოში, დუშეთის მუნიციპალიტეტში, თემის ცენტრი (აერთიანებს 17 სოფელს: ბაგა, ბაზალეთი, გრიგოლაანთკარი, ვარსიმაანი, ლაზვიანი, მლაშე, ნაგლიანთკარი, პირმისაანი, საკრამულო, საშაბურო, უნდილაანთკარი, ყარსიმაანთკარი, ჩანადირთკარი, ჩირდილელიანთკარი, ჩუბინიანთკარი, ძველი საკრამულო, ჭონტილი). მდებარეობს ბაზალეთის პლატოზე, მდინარე ტინისხევის მარცხენა ნაპირზე. ზღვის დონიდან 870 მეტრი, დუშეთიდან 7 კილომეტრი, მცხეთიდან 35 კმ. საბჭოთა პერიოდში განვითარებული იყო მემინდვრეობა და მოქმედებდა ტურბაზა. სოფლის მიდამოებში გაიმართა ბაზალეთის ბრძოლა

სხვა მნიშვნელობებისთვის იხილეთ ბაზალეთი.

სოფელი
ბაზალეთი
ქვეყანა	საქართველო
მხარე	მცხეთა-მთიანეთის მხარემცხეთა-მთიანეთის მხარე
მუნიციპალიტეტი	დუშეთის მუნიციპალიტეტი
თემი	ბაზალეთი
კოორდინატები	42°04′24″ ჩ. გ. 44°38′55″ ა. გ.
ცენტრის სიმაღლე	870 მ
ოფიციალური ენა	ქართული ენა
მოსახლეობა	758[1] კაცი (2014)
ეროვნული შემადგენლობა	ქართველები 99,5 %
სასაათო სარტყელი	UTC+4
სატელეფონო კოდი	+995
საქართველო მცხეთა-მთიანეთის მხარე დუშეთის მუნიციპალიტეტი
ბაზალეთი ვიკისაწყობში

ისტორია

სოფლის ტერიტორია დასახლებული იყო ქვის ხანიდან. მათ აღმოჩენილია ნეოლითურ სადგომთა ნაშთები. „ქართლის ცხოვრებაში“ ბაზალეთის მხარე მოხსენიებულია ძვ. წ. II საუკუნეში. ლეონტი მროველის მიხედვით, IV საუკუნის II ნახევარში ბაზალეთი ცალკე ადმინისტრაციული ერთეულია. გეოგრაფიული მდებარეობით ბაზალეთსა და ბაზალეთის მხარეს დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა შიდა ქართლზე ამიტომ იგი ხშირად შინაომებისა და უცხოელ დამპყრობთა თარეშის ასპარეზი იყო. 1626 წელს ბაზალეთის ტბასთან გაიმართა სასტიკი სისხლისმღვრელი ომი, ეგრეთ წოდებული ბაზალეთის ბრძოლა — საქართველოს გაერთიანებისათვის მებრძოლ გიორგი სააკაძის ლაშქარსა და ქართველ ფეოდალთა რეაქციულ ძალებს შორის. ფეოდალებს შაჰ-აბასის მიერ ქართლ-კახეთში გამეფებული თეიმურაზ I ედგა სათავეში. ბრძოლამ სასტიკი ხასიათი მიიღო და დიდი ზიანი მიაყენა ორივე მხარეს. გიორგი სააკაძე დაიჭრა და მისი ლაშქარი დამარცხდა. „ჩაიშალა ის დიდი საქმე, რომელსაც სააკაძემ თავისი უზარმაზარი ენერგია შეალია და ურომლისოდაც საქართველოს გათავისუფლება-გაძლიერება შეუძლებელი იყო“ (ნ. ბერძენიშვილი). ამ ომის შემდეგ გიორგი სააკაძე იძულებული გახდა გადახვეწილიყო ამჯერად თურქეთში, სადაც 1629 წელს გარდაიცვალა.

1653 წელს როსტომ მეფემ გადაწვა ბაზალეთი. 1688 წელს იგივე გაიმეორა გიორგი XI-მ. 1743 წელს არაგვის საერისთავოს მიწები, მაშასადამე ბაზალეთის გააუქმეს და სამეფო ხელისუფლებას დაუმორჩილეს.

1905 წლის 20 მარტს ბაზალეთელები შეუერთდნენ სოფელ ერედაში შეკრებილ 6000 გლეხს, რომლებიც პოლიტიკურ და ეკონომიკურ მოთხოვნებს უყენებდნენ მთავრობას. 1908 წლის 28 მაისს ბაზალეთელმა გლეხებმა თვითნებურად დაიწყეს ტყის გაჩეხვა და მემამულეთა მიწების დამუშავება.

დემოგრაფია

2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 758 ადამიანი.^[1]

აღწერის წელი	მოსახლეობა
2002	1002[2]
2014	758

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 2, თბ., 1977. — გვ. 141.

• ჭყონია თ., აფრასიძე ბ., საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა, ტ. 2, თბ., 2008. — გვ. 224-225.