მამათი

მამათი — სოფელი გურიის მხარის ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში. თემის ცენტრი (სოფლები: მამათი, კონჭკათი, ქვედა მამათი, შათირი). მდებარეობს გურიის ქედის სამხრეთით, მდინარე აცაურის მარჯვენა ნაპირზე, ზღვის დონიდან 300 მეტრ სიმაღლეზე, ლანჩხუთიდან 16 კმ. სოფელში გადის ლანჩხუთი-ოზურგეთის საავტომობილო გზა. სოფელში დგას ეკლესია, მოქმედებს საექიმო ამბულატორია.^[2] და საჯარო სკოლა. შემორჩენილია საბჭოთა პერიოდის ადმინისტრაციული შენობა, რომელშიც ამჟამად სკოლაა განთავსებული.^[3]

სოფელი
მამათი
ქვეყანა	საქართველო
მხარე	გურიის მხარეგურიის მხარე
მუნიციპალიტეტი	ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
თემი	მამათი
კოორდინატები	42°01′14″ ჩ. გ. 42°02′00″ ა. გ.
პირველი ხსენება	XVII საუკუნე
ცენტრის სიმაღლე	300 მ
მოსახლეობა	254[1] კაცი (2014)
ეროვნული შემადგენლობა	ქართველები 98,8 %, სომხები 1,2 %
სასაათო სარტყელი	UTC+4
სატელეფონო კოდი	+995
საქართველო გურიის მხარე ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
მამათი ვიკისაწყობში

ისტორია

მამათი მოხსენებულია XVII საუკუნის დასაწყისის გულანებში. სავარაუდოდ სოფელმა სახელწოდება აქ არსებული მამათა მონასტრის გამო მიიღო. მამათის წმინდა იაკობ მოციქულის ეკლესია სხვა ეკლესიებთან ერთად (ბაილეთის ეკლესია, ჩეხედანას ეკლესია) იერუსალიმის უფლის საფლავისთვის იყო შეწირული. იერუსალიმის პატრიარქი წელიწადში ერთხელ სტუმრობდა ამ სოფლებს. აქ ინახებოდა იერუსალიმიდან გადმოსვენებული წმინდა იაკობის ხატი. ხით ნაგებ ეკლესიას გარს ქვის გალავანი ერტყა. XIX საუკუნის დამდეგს მისი მამული გიორგი ბატონიშვილმა მიიტაცა.

ადრე სოფელში წაბლის ხის 4 ეკლესია იდგა, მათგან ორი წმინდა კვირიკეს და წმინდა იაკობის სახელობისა. ცნობილია ბოლო მღვდლების სახელებიც: თევდორე და კალისტრატე ხელაძეები. ამჟამად წმინდა კვირიკეს სახელობის ეკლესიის ნატაძრალთან ახლოს, სოფელ მამათისა და ძიმითის საზღვარზე აშენებულია წმინდა გიორგის სახელობის ეკლესია. მამათი ძიმითის სასოფლო საზოგადოებას მიეკუთვნებოდა. 1859 წელს სოფელში გაიხსნა ორკლასიანი სკოლა, სადაც 1869-74 წლებში გიგო შარაშიძე ასწავლიდა. 1899 წელს სოფელში გაიხსნა ბიბლიოთეკა-სამკითხველო.^[4]

საბჭოთა პერიოდში სოფელში განვითარებული იყო მეჩაიეობა და მემინდვრეობა. მოქმედებდა ჩაის ფაბრიკა.

მოსახლეობა

აღწერის წელი	მოსახლეობა
1908[5]	715
1911[6]	1432
2002	356
2014	254[1]

ცნობილი ადამიანები

მამათში დაიბადბენ:

• ნესტორ მალაზონია — პოეტი
• ედუარდ შევარდნაძე — საქართველოს მე-2 პრეზიდენტი

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 6, თბ., 1983. — გვ. 393.
• ქართველიშვილი თ., გურიის საეპისკოპოსოები, თბილისი: „არტანუჯი“, 2006. — გვ. 81, ISBN 99940-11-89-8.