ბრუნება — სახელის ფორმაცვალება ბრუნვათა მიხედვით. ხორციელდება ფუძეზე აფიქსის დართვით ან შინაგანი ფლექსიის მეშვეობით. ბევრ ენაში ბრუნება რამდენიმეა: ერთი და იგივე ბრუნვა გამოხატულია ორი ან მეტი ნიშნით. ქართულ საგრამატიკო ტერმინოლოგიაში ბრუნების ბადლად იხმარებოდა აგრეთვე „კანკლედობა“.
ბრუნება ქართულში ერთია, ანუ ყველა სახელი იბრუნვის ერთი ნიმუშის მიხედვით, ბრუნვის ნიშანი მუდამ ერთია (ხმოვანფუძიან სახელებში ბრუნვის ნიშნებში ფონეტიკური ხასიათისაა).
თანხმოვანფუძიან სახელთა ბრუნება
ბრუნვა | უკუმშველი სახელი | კუმშვადი სახელი (ტიპი I) | კუმშვადი სახელი (ტიპი II) |
სახელობითი | სახლ-ი | წყალ-ი | ნიორ-ი |
მოთხრობითი | სახლ-მა | წყალ-მა | ნიორ-მა |
მიცემითი | სახლ-ს (ა)[1] | წყალ-ს (ა) | ნიორ-ს (ა) |
ნათესაობითი | სახლ-ის (ა) | წყლ-ის (ა) | ნივრ-ის (ა) |
მოქმედებითი | სახლ-ით (ა) | წყლ-ით (ა) | ნივრ-ით (ა) |
ვითარებითი | სახლ-ად (ა) | წყლ-ად (ა) | ნივრ-ად (ა) |
წოდებითი | სახლ-ო | წყალ-ო | ნიორ-ო |
ხმოვანფუძიან სახელთა ბრუნება
ბრუნვა | კვეცადი სახელი | უკვეცელი | კუმშვად-კვეცადი სახელი |
სახელობითი | ხე | გოგონა | ქვეყანა |
მოთხრობითი | ხე-მ | გოგონა-მ | ქვეყანა-მ |
მიცემითი | ხე-ს (ა) | გოგონა-ს (ა) | ქვეყანა-ს (ა) |
ნათესაობითი | ხ-ის (ა) | გოგონა-ს (ი) | ქვეყნ-ის (ა) |
მოქმედებითი | ხ-ით (ა) | გოგონა-თ (ი) | ქვეყნ-ით (ა) |
ვითარებითი | ხ-ედ (ა) | გოგონა-დ (ა) | ქვეყნ-ად (ა) |
წოდებითი | ხე-ვ/ო | გოგონა-ვ/ო | ქვეყანა-ვ/ო |
- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 2, თბ., 1977. — გვ. 538.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.