ვინ გაყიდა კურდღელი როჯერი

ვინ გაყიდა კურდღელი როჯერი (ინგლ. Who Framed Roger Rabbit) — 1988 წლის ფენტეზის ჟანრის ამერიკული კომედიური ფილმი ^[5], რომლის რეჟისორია რობერტ ზემეკისი, ხოლო სცენარის ავტორები - ჯეფრი პრაისი და პიტერ სიმენი. ფილმში შერწყმულია ნახატი ანიმაცია და ცოცხალი კადრები. იგი ეფუძნება გერი კ. ვულფის რომანს „ვინ გაატარა ცენზურაში კურდღელი როჯერი?“, რომელშიც მოქმედება მიმდინარეობა ანიმაციური გმირებით დასახლებულ რეალურ სამყაროში.

„ვინ გაყიდა კურდღელი როჯერი“
რეჟისორი	რობერტ ზემეკისი
პროდიუსერი	ფრენკ მარშალი რობერტ უოტსი
სცენარის ავტორი	ჯეფრი პრაისი პიტერ სიმენი
ეფუძნება	ვინ გაატარა ცენზურაში კურდღელი როჯერი? — გერი კ. ვულფი
როლებში	ბობ ჰოსკინსი კრისტოფერ ლოიდი ჩარლზ ფლეიშერი სტაბი კი ჯოანა კესიდი
კომპოზიტორი	ალან სილვესტრი
ოპერატორი	დინ კანდი
მონტაჟი	ართურ შმიდტი
სტუდია	Touchstone Pictures Amblin Entertainment
დისტრიბუტორი	Buena Vista Pictures Distribution
გამოსვლის თარიღი	22 ივნისი, 1988 (1988-06-22)
ხანგრძლივობა	104 წთ.[1]
ქვეყანა	აშშ
ენა	ინგლისური
ბიუჯეტი	50.6 მილიონი აშშ დოლარი[nb 1]
შემოსავალი	329.8 მილიონი აშშ დოლარი აშშ დოლარი

ფილმში მთავარ, კერძო დეტექტივ ედი ველიანტის როლს ასრულებს ბობ ჰოსკინსი. იგი იძიებს მკვლელობას, რომელშიც თითქოს გარეულია ანიმაციური პერსონაჟი კურდღელი როჯერი. ფილმში ასევე მონაწილეობენ: ჩარლზ ფლეიშერი (როჯერის გახმოვანება), კრისტოფერ ლოიდი (მოსამართლე დუმი, მტერი), ქეთლინ ტერნერი (ჯესიკას, როჯერის ცოლის გახმოვანება) და ჯოანა კესიდი (დელორესი, დეტექტივის მეგობარი).

Walt Disney Productions-მა ფილმის გადაღების უფლება 1981 წელს შეიძინა. გადაღებამდე ჯეფრი პრაისისა და პიტერ სიმენის მიერ დაიწერა სცენარის ორი ვერსია. ამის შემდგომ ისინი წარუდგინეს სტივენ სპილბერგსა და მის კომპანიას Amblin Entertainment, რათა დაფინანსება მოეპოვებინათ.

ზემეკისი ფილმის გადასაღებად აიყვანეს კანადელ ანიმატორ რიჩარდ უილიამსთან ერთად, რომელსაც უნდა ეზრუნა ანიმაციურ სცენებზე. წარმოება ლოს-ანჯელესიდან სტუდიაში Elstree, ინგლისში გადაიტანეს. გადაღებისას ბიუჯეტი გაიზარდა და ძირითად სცენებს უფრო ხანგრძლივი დროის განმავლობაში იღებდნენ, ვიდრე დაგეგმილი იყო.

როდესაც ფილმი გამოვიდა 1988 წლის 22 ივნისს, ფინანსური წარმატებისა და დადებითი მიმოხილვების გამო, მან გამოიწვია დაინტერესება ამერიკული ანიმაციის ოქროს ხანით და ამერიკულ ანიმაციაში ახალი ეპოქა დაიწყო, კერძოდ - დისნეის რენესანსი.

2016 წელს ფილმების ეროვნულმა რეესტრმა „კურდღელი როჯერი“ აირჩია კონგრესის ბიბლიოთეკაში შესატანად, როგორც „კულტურულად, ისტორიულად ან ესთეტიკურად მნიშვნელოვანი ნამუშევარი“.

შენიშვნები

1. თავდაპირველად ცნობილი იყო, რომ ბიუჯეტი იყო 70 მილიონი აშშ დოლარი. ეს ინფორმაცია გამოქვეყნებული იყო The New York Times-შიც, 1991 წელს. მოგვიანებით ამავე გამოცემამ საკუთარი შეცდომა შეასწორა და განაცხადა, რომ ბიუჯეტი სინამდვილეში, Amblin-ის და Touchstone-ის თანახმად, „50 მილიონამდე იყო“.^[2] ფილმის ხარჯების შესახებ უფრო გვიანდელ მოხსენებებში მითითებულია 58 166 000 აშშ დოლარი^[3], რაშიც შედის დამატებითი წარმოება, რომელიც 7 587 000 დოლარი ღირდა. ამრიგად, საერთო ღირებულება 50 587 000 იყო^[4].

სქოლიო

1. WHO FRAMED ROGER RABBIT (PG). British Board of Film Classification (July 18, 1988). დაარქივებულია ორიგინალიდან — სექტემბერი 6, 2014. ციტირების თარიღი: September 3, 2014.
2. Greenburg, James (26 May 1991). „FILM; Why the 'Hudson Hawk' Budget Soared So High“. The New York Times. p. 3. ციტირების თარიღი: 4 January 2010.
3. (2010) George Lucas's Blockbusting: A Decade-By-Decade Survey of Timeless Movies Including Untold Secrets of Their Financial and Cultural Success. HarperCollins, გვ. 615. ISBN 978-0-06-177889-6. „Production cost (with overhead): $58,166 (Unadjusted $s in Thousands of Dollars)“
4. Vogel, Harold L. (2010). Entertainment Industry Economics: A Guide for Financial Analysis. Cambridge University Press, გვ. 208. ISBN 978-1-107-00309-5. „Production cost: 50,579; Production overhead: 7,587 (Data in $000s)“
5. Erickson, Hal. Who Framed Roger Rabbit?. Allmovie. ციტირების თარიღი: November 19, 2012.

რესურსები ინტერნეტში

• „ვინ გაყიდა კურდღელი როჯერი“ — კინოფილმების ინტერნეტ-მონაცემთა ბაზა (ინგლისური)
• „ვინ გაყიდა კურდღელი როჯერი“ — ანიმაციური ფილმების მონაცემთა დიდ ბაზაში
• „ვინ გაყიდა კურდღელი როჯერი“ — Rotten Tomatoes
• „ვინ გაყიდა კურდღელი როჯერი“ — Metacritic-ზე
• „ვინ გაყიდა კურდღელი როჯერი“ — Box Office Mojo-ზე
• „ვინ გაყიდა კურდღელი როჯერი“ — Allmovie-ზე
• Ken P (2003-04-01). „An Interview with Don Hahn“. IGN. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-09-24.
• Ken P (2003-03-31). „An Interview with Andreas Deja“. IGN. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2003-04-13.
• Wade Sampson (2008-12-17). „The Roger Rabbit That Never Was“. Mouse Planet.^{[მკვდარი ბმული]}
• Andrew, Farago, Bill Desowitz (2008-11-30). „Roger Rabbit Turns 20“. Animation World Network. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2008-12-17.CS1-ის მხარდაჭერა: მრავალი სახელი: ავტორების სია (link)