From Wikipedia, the free encyclopedia
Olimp[1] (grekshe Όλυμπος, MFA:[ˈɔlimbɔs], Ólimbos[2]) — Greciya aymaǵında, Fessaliya periferiyasınıń arqa-shıǵısında jaylasqan taw dizbegi. Olimptiń eń biyik noqatı teńiz júzesinen 2918,8 metr biyikliktegi Mitikas (Μύτικας) shıńı bolıp, Panteon (Πάνθεον) atı menen de belgili bolǵan bul noqat Greciyanıń eń biyik shıńı esaplanadı[3]. Basqa shıńlardan Skolio (Σκολιό, 2912 m), geyde Tronos-Dios (Θρόνος Διός, mánisi «Zevs taxtı») dep te atalatuǵın Stefani (Στεφάνι, 2909 m), Skala (2866 m) hám Tuba (Τούμπα, 2801 m) shıńların atap ótiw múmkin.
Áyyemgi grek mifologiyası boyınsha Olimp Zevs basshılıǵındaǵı qudaylar jasaytuǵın káramatlı taw esaplanadı. Sonıń ushın grek qudayların kóbinese «olimpiyashılar» dep ataydı. Olimptiń arqa janbawırında makedoniyalılardıń ullı qalası Dion, yaǵnıy Zevs qalası jaylasqan edi. Áyyemgi dáwirlerde Olimp Fessaliya hám Makedoniyanıń tábiyiy shegarası bolıp xızmet etken.
Olimp tawı tábiyat esteligi bolıp tabıladı hám 1938-jılı ol Greciyadaǵı birinshi milliy park quramına kirgizilgen. Pieriya hám Larisa periferiya birlikleriniń aymaǵında jaylasqan Olimp milliy baǵı biologiyalıq túrli-túrliligi menen ajralıp turadı. Bul jerde 1700 ge jaqın ósimlik túrleri ushırasadı hám bul Greciyada ushırasatuǵın barlıq túrlerdiń shama menen 25 procentin quraydı. Faunası amfibiyalardıń 8 túri, jer bawırlawshılardıń 22 túri, sút emiziwshilerdiń 32 túri hám quslardıń 136 túri menen berilgen.
Tawdıń basına alıp shıǵıwshı jollardıń kóbisi Olimpqa kóteriliwdi qálegenler ushın informaciya orayına iye bolǵan Litoxoron qalasınan baslanadı. Ol jerden taksi menen 1100 metr biyiklikte jaylasqan Prioniya (Πριόνια) punktine barıw múmkin, sonıń menen birge piyada shıǵıwshı jónelis te bar. Prioniyada avtostanciya jaylasqan hám oǵan jaqın jerdegi Káramatlı Dionisiy monastırında túnew múmkinshiligi bar.
Piyada shıǵıw jolı Prioniyadan miymanxana hám kemping zonalarınan ibarat bolǵan «Spilios-Agapitos» (Σπήλιος Αγαπητός, 2100 m)[4] kompleksine shekem baradı, ol jerden Skala shıńına (2866 m), sonıń menen birge, basqa taw miymanxana komplekslerine shıǵıw múmkin. Skala shıńınan Skolio (2912 m) hám Mitikas shıńlarına kóteriliw múmkin. Mitikasqa kóteriliw túnde hám qolaysız hawa-rayı shárayatında qáwipli bolıp, jáne azǵana fizikalıq tayarlıqtı talap etedi[5].
Eń birinshi belgilep qoyılǵan Olimpke kóteriliw háreketin 1913-jılı Xristos Kakalas iske asırǵan[6].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.