Google Doodle

Google Doodle — bul bayramlardı, waqıyalardı, jetiskenliklerdi hám tariyxıy tulǵalardı eske alıw maqsetinde Google bas betlerindegi logotipti arnawlı, waqıtsha ózgertiw. Birinshi Google Doodle 1998-jılı Nevada shtatınıń Blek-Rok-Siti qalasında ótkerilgen uzaq múddetli hár jılǵı «Burning Man» ilajın belgilew ushın islengen edi hám onıń tiykarshıları Larri Peydj hám Sergey Brin serverler islemey qalǵan jaǵdayda ózleriniń joqlıǵın xabarlaw ushın dúzgen^[1][2][3]. Keyin erte marketing xızmetkeri Syuzan Vojicki keyingi Doodlelardı, sonıń ishinde Googleǵa kelip qonǵan bóten planetalı hám úlken bayramlar ushın qosımsha arnawlı logotiplerdi baslap berdi^[4]. 2000-jılǵa shekem Google Doodleların sırttan shaqırılǵan jallawshı, karikaturashı Ian Devid Marsden dúzip kelgen, al 2000-jılı Peydj hám Brin jámiyetshilik penen baylanıs xızmetkeri Dennis Xuangnan Bastiliya kúni ushın logotip dúziwdi soraǵan. Sol waqıttan baslap, Doodler-lar dep atalatuǵın xızmetkerler toparı Doodlelardı shólkemlestirip hám járiyalap kelmekte^[5].

Google logo with Burning Man symbol behind the second O

The first Google Doodle, on August 30, 1998, which celebrated Burning Man

Dáslepki waqıtta Doodlelar animaciyalı da, gipersiltemeli de emes edi – olar tek ǵana temanı súwretleytuǵın yamasa bayram qutlıqlawdı kórsetetuǵın qalqıp shıǵıwshı maǵlıwmatları bar súwretler boldı. 2010-jıllardıń basına kelip, Doodlelardıń jıyiligi de, quramalılıǵı da arttı. 2000-jıl 31-oktyabrde birinshi animaciyalanǵan Doodle Xellouin bayramına arnaldı^[6]. 2010-jıl 21-mayda Pac-Man oyınına arnalǵan birinshi interaktiv Doodle payda boldı^[7], sonday-aq Doodlelarǵa gipersiltemeler de qosıla basladı, olar ádette Doodle temasına baylanıslı izlew nátiyjeleri betine alıp baradı. 2014-jılǵa kelip, Google óziniń bas betlerinde 2000-nan aslam regionallıq hám xalıqaralıq Doodlelardı járiyaladı^[8], olarda kóp jaǵdayda miyman xudojnikler, muzıkantlar hám belgili tulǵalar qatnastı^[9]. 2024-jılǵa kelip, Doodlers toparı pútkil dúnya júzindegi Google bas betleri ushın 5000-nan aslam Doodle jarattı^[10].

Sholıw

Kópshilike belgili waqıyalar menen bayramlardı belgilewden tısqarı, Google Doodleları xudojnikler menen ilimpazlardı olardıń tuwılǵan kúnlerinde de qutlıqlaydı^[11]. Louelldiń logotip dizaynınıń kórsetiliwi Googledıń basqa bir ónimi – Google Kartalarınıń iske qosılıwına tuwra keldi. Doodlelar sonday-aq Googledaǵı áhmiyetli waqıyalardı, mısalı, kompaniyanıń óz yubileyin súwretlew ushın da qollanıladı^[12]. Tariyxıy waqıyalardı belgilew – Google Doodlelarınıń jáne bir keń tarqalǵan teması, sonıń ishinde bir-birine kirip tutasatuǵın Lego blogınıń 50 jıllıǵına arnalǵan Lego kubiginiń dizaynı da bar. Ayrım Google Doodleları tek belgili bir mámleketke arnalǵan Google bas betleri menen sheklense, basqaları dúnya júzi boyınsha kórsetiledi^[13].

Keń tarqalǵan temalar

1998-jılǵı birinshi Alǵıs aytıw kúni Doodle-ınan baslap, kóplegen bayramlarǵa, waqıyalarǵa hám basqa da saltanatlarǵa arnalǵan Doodlelar hár jılı qaytalanıp kelmekte. Olardıń qatarına tómendegiler kiredi:

• Grigorian Jańa jıl kúni (2000-jıldan házirgi waqıtqa shekem)
• Martin Lyuter King kúni (2003; 2006-jıldan házirgi waqıtqa shekem)
• Ay kalendarı boyınsha Jańa jıl (2001; 2003-jıldan házirgi waqıtqa shekem)
• Valentin kúni (2000-jıldan házirgi waqıtqa shekem; belgili bir Olimpiada jıllarında bireń-sarań)
• Xalıqaralıq hayal-qızlar kúni (2005; 2009-jıldan házirgi waqıtqa shekem)
• Patrik kúni (2000–2021; 2023-jıldan házirgi waqıtqa shekem)
• Jer kúni (2001-jıldan házirgi waqıtqa shekem)
• Analar kúni (2000-jıldan házirgi waqıtqa shekem)
• Ákeler kúni (2000-jıldan házirgi waqıtqa shekem)
• Juneteenth (2020-jıldan házirgi waqıtqa shekem)
• AQSH Ǵárezsizlik kúni (2000-jıldan házirgi waqıtqa shekem)
• Bastiliya kúni (2000-jıldan házirgi waqıtqa shekem)
• Germaniyanıń birlesiw kúni (2002–2003; 2006–2008; 2010-jıldan házirgi waqıtqa shekem)
• Shveycariya Milliy kúni (2001-jıldan házirgi waqıtqa shekem)
• Olimpiada oyınları (2000-jıldan házirgi waqıtqa shekem; 2014-jılı bireń-sarań)^[14]
• Xellouin (1999-jıldan házirgi waqıtqa shekem)
• Xinamacuri (2009–2012; 2014–2023)
• AQSH Alǵıs aytıw kúni (1998-jıldan házirgi waqıtqa shekem)
• Rojdestvo kúni (1999-jıldan házirgi waqıtqa shekem)[a]
• Jańa jıl qarsańı (1999; 2011-jıldan házirgi waqıtqa shekem)

Dudlshılar

Doodlers – bul Googledıń Doodlelardı islep shıǵatuǵın illyustratorlar, injenerler hám xudojniklerge qoyǵan atı. Olardıń qatarında Ekua Xolms, Sofiya Foster-Dimino, Linnett Xaozus hám Erik Karl sıyaqlı xudojnikler bar^[15][16][17].

Belgili Doodlelar

Fayl:Pacman10-hp.png

Googledıń interaktiv Pac-Man logotibi

2010-jıldıń may ayında, 1980-jılǵı Pac-Man arkada oyınınıń 30 jıllıǵında, Google dúnya júzi boyınsha Namco kompaniyası menen birgelikte jaratılǵan óziniń birinshi interaktiv logotibin usındı^[18]. Googleǵa kirgen hárbir adam Pac-Man labirintindegi Google sóziniń háripleri bar logotipte Pac-Man oyının oynay aldı. Logotip sonday-aq oyınnıń túpnusqasındaǵı arkada dawısların da shıǵardı. «I'm Feeling Lucky» (Men ózimdi baxıtlı sezip atırman) túymesi «Insert Coin» (Moneta salıń) túymesi menen almastırıldı. Onı bir ret basıw paydalanıwshıǵa Pac-Man logotibin oynawǵa imkaniyat berdi. Onı ekinshi ret basıw Ms. Pac-Man atlı ekinshi oyınshını qosıp, eki oyınshıǵa bir waqıtta oynawǵa múmkinshilik berdi, ol 1-Oyınshı qollanatuǵın kórsetkishlerdiń ornına W, A, S, D tuymeleri arqalı basqarıldı. Onı úshinshi ret basıw «I'm Feeling Lucky» izlewin orınladı. Sońınan, 2010-jıl 23-mayda ol alıp taslandı hám dáslep Pac-Man ornına ádettegi logotip qoyıldı. Sol kúnniń aqırında, paydalanıwshılardıń oynawǵa bolatuǵın logotipke degen joqarı talabı sebepli, Google Pac-Man oyının oynaw ushın turaqlı sayttı iske qostı (oǵan joqarıdaǵı belgini basıw arqalı kiriwge boladı)^[19]. Pac-Man Doodle-ı pútkil dúnya júzinde shama menen 1 milliard oyınshını ózine tarttı^[20].