PHP

PHP (/pi:.eɪtʃ.pi:/ inglizshe PHP: Hypertext Preprocessor — «PHP: gipertekst preprocessorı»; dáslebinde PHP/FI (Personal Home Page / Form Interpreter) dep atalǵan, són, onıń ataması Personal Home Page Tools — «Personallıq web-betlerdi jaratıw quralları» ataması menen tanılǵan) — C programmalastırıw tili tiykarında jaratılǵan, web-qosımshalardı islep shıǵarıw ushın arnalǵan hám házirgi kúndegi eń keń tarqalǵan skriptli til. Házirgi waqıtta kopshilik hosting-provayderler tárepinen qollap-quwatlanıwshı dinamikalıq web-saytlardı jaratıw ushın isletiletuǵın dáslepki orınlarda turıwshı tillerden biri bolıp esaplanadı^[1]..

PHP
Avtorı	Rasmus Lerdorf
Jaratılǵan sáne	1995-jıl 8-iyun
Islep shıǵarıwshılar	Rasmus Lerdorf, Gutmans Endi, PHP Group, Zend Technologies, Suraski Zeev
Keńeytpesi	.php
Aqırǵı versiyası	8.1.10 (2022-jıl 1-Sentyabr)
Tiykarında payda boldı	C
Licenziya	PHP License
Platforma
Operacion sistema	Unix operacion sisteması, Microsoft Windows
Rásmiy saytı	php.net

Til hám onıń interpretatorları (Zend Engine) ashıq kodlı joybardıń bir bólegi retinde islep shıǵarıp hám rawajlandırıp kelmekte. Joybar óziniń licenziyasına iye hám ol GNU GPL menen durıs kelmeydi.

PHP bul web programmalastırıw tarawındaǵı eń zor oylap tabıwlardıń biri bolıp esaplanadı. Eger de biz insan denesindegi súyeklerdi HTML, onıń terisin CSS dep esaplasaq, onda PHP tikkeley insanniń miyi retinde qaraladı. Óytkeni, PHP tili oylaw hám pikirlew qásiyetine iye. Demek, sayttıń qaysı bóliminde PHP kodlardı isletemiz?

Bul sorawǵa PHP kodların endi úyrenip atırǵan adam juwap taba almawı tábiyiy, biraq, azǵana kod jazıwdan xabarı bar adam, usı da sorawma dep aytıwı anıq. PHP kodların biz sayttiń ózgeriwshileri bar hámme bóliminde, izlew, dizimnen ótiw, saytqa kiriw, baza menen islew, bazaǵa maǵlıwmat kirgiziw hám maǵlıwmatlardı redaktorlawda, ulıwmalastırıp aytqanda zárúzlik bolǵan hámme orında PHP tilin paydalanıw múmkin. PHP tilin bilgen adam web-programmalastırıw tarawında keń imkaniyatlarǵa iye boladı.

PHP bul web-saytlar hám web-qosımshalar jaratıw ushın júdá qolaylı til bolıp esaplanadı. PHP fayllardı kóriw ushın arnawlı lokal-serverler (Denwer, OpenServer) yamasa hosting xızmetin usınıs etiwshi saytlardan arnawlı orınlar kerek boladı. Úyreniwdi endi baslap atırǵanlar ushın Openserver lokal-serveri túsinikli hám ańsat. OpenServer quramalı bolǵanı menen kóp qolaylılıqlarǵa iye. PHP fayldıń tiykarǵı keńeytpesi *.php.

Qollanıw tarawları

Web-programmalastırıw tarawında hám web-qosımshalar jaratıwda qollanıwshı serverlik til bolıp, PHP eń tanıqlı scenariyli tiller qatarına kiredi.

Tildiń web-programmalastırıw tarawındaǵı tanıqlılıǵı, web-qosımshalardı islep shıǵarıwdaǵı úlken kólemdegi toplamı hám qosımsha modullerdiń bar bolıwı, parqı hám artıqmashılılıǵı arqalı belgilenedi.

Qosımsha múmkinshilikleri

Til Netscape standartlarına bola, HTTP cookie-faylların avtomatikalıq túrde qollap-quwatlaydı.

Tariyxı

1994-jılı PHP tiliniń jaratıwshısı Rasmus Lerdorf óziniń saytına kiriwshi klientler ushın Perl programmalastırıw tilinde arnawlı qabıq programma jazıp ámelde qollaǵan.

Tildiń rawajlanıw basqıshları hám versiyaları

Til sintaksisi

<?php
     echo 'Sálem, Dúnya! ';
?>

Interpretator qásiyetleri