Герменевтика
From Wikipedia, the free encyclopedia
Герменевтика (гр. hermēneutikos – түсіндіру, талқылау)[1] — түсіндірудің теориясы мен әдістемесі,[2][3] мәтіндерді (текст) түсіндіру өнері. Ол көбіне діни мәтіндерді, әдеби шығармалардағы даналықтарды, философиялық мәтіндерді түсіндіреді.[4][5] Саяси консалтингте, мәтіндерді түсіндіріп анализдеуде және адамның немесе әлеуметтік топтың харекетін анализдеуде қолданылады.[6] Герменевтика тек тіке түсіну сәтсіз болғанда қолданылатын түсіндірмелік қағидалар мен әдістер ғана емес, ол түсіну және коммуникация өнерін (art) де қамтиды.[7]
Қазіргі герменевтика вербалды және бейвербалды коммуникацияларды қамтиды[8][9], сондай-ақ семиотиканы, болжауды және алдын білуді қамтиды. Герменевтика гуманитарлық ғылымдарда, әсіресе құқық, тарих және теологияда кең қолданылды.
Бастапқыда герменевтика библияны түсіндіруде, тәпсірлеуде (экзегетика) қолданылған, кейін жалпы түсіндіру мәселелеріне кеңейген.[10] Герменевтика мен Экзегетика терминдері кейде ауысып қолданыла береді. Герменевтика кең салалы пән болып, ол жазбашаны, вербалдылықты және бейвербалдылықты қамтиды.[8][9] Экзегетика көбінесе мәтіндегі сөздер мен грамматикаға назар аударады.