From Wikipedia, the free encyclopedia
Семей уезі — Ресей империясы, Ресей Республикасы, РКФСР құрамындағы әкімшілік-аумақтық бірлік. Әр түрлі уақытта Колыван наместниктігі, Тобыл губерниясы, Семей облысына кірді.
Уез | |||
Семей уезі | |||
| |||
Әкімшілігі | |||
---|---|---|---|
Ел | |||
Кіреді |
Колыван наместниктік, | ||
Әкімшілік орталығы | |||
Тарихы мен географиясы | |||
Құрылған уақыты | |||
Таратылған уақыты | |||
Жер аумағы |
69 880 км² | ||
Тұрғындары | |||
Тұрғыны |
156 801 адам (1897) | ||
Қала Екатерина II-нің 1782 жылғы 20 (31) қазандағы «Колыван облысында қалалар құру туралы» жеке жарлығымен құрылды[1]. Уезд орталығы – Семей бекінісі (қазіргі Қазақстанның Семей қаласы). 1796 жылы 12 (23) желтоқсанда Коливан наместниктік таратылғаннан кейін Семей уезі Тобыл губерниясының құрамына кірді. 1804 жылы Семей бекінісі қала мәртебесінен айырылып, Томбы губерниясының құрамына кірді, уезд таратылды. 1822 жылы Омбы облысының құрылуымен Семей округі құрылып, он алты жылдан кейін - 1838 жылы таратылды (Семей сол уақытта Томбы губерниясының Бийск уезіне жатқызылды). 1854 жылы Семей уезі Батыс Сібір генерал-губернаторлығының Семей облысы құрамында (1882 жылға дейін), 1882-1917 жылдары Ресей империясының Дала генерал-губернаторлығы Семей облысының құрамында қалпына келтірілді. 1921 жылға қарай Семей уезі 49 болыстан тұрды. Қазақ АКСР Орталық Атқару Комитетінің 1923 жылғы 5 шілдедегі қаулысына сәйкес жүзеге асырылған болыстарды ірілендіруден кейін, уезде олардың саны 16 жетті. Семей уезі 1928 жылы 17 қаңтарда Қазақ АКСР ОАК жарлығымен, автономияның әкімшілік-аумақтық бөлінісін реформалау барысында таратылды, онда губерниялар, уездер мен болыстар аудандар мен округтермен алмастырылды[2].
Семей уезі Семей облысының шығыс бөлігін, Павлодар мен Өскемен уездерінің арасын алып жатты. Уездің көп бөлігін дала алып жатты (бір бөлігі - қара жер, бір бөлігі - сазды-сортаң). Уездің оңтүстік-батыс бөлігінде Шыңғыстау, Арқат және Баянауыл тауларының аласа сілемдері болды.
Халықтың негізгі қызметі егін шаруашылығы болды. Қара бидай, жаздық бидай, сұлы, арпа себілді, картоп отырғызылды. Олар темекі, зығыр, қарасора, күнбағыс дәндерін, қарбыз бен қауынды жинап, шөп дайындалды. Отырықшы және көшпелі халықта мал шаруашылығы дамыған: ірі қара, ешкі, қой, шошқа, түйе және жылқы. Халық ара шаруашылығы, аңшылық және балық аулаумен де айналысқан (қызыл және ақ балық, уылдырық, балық майы).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.