From Wikipedia, the free encyclopedia
Шаншарлар (лат. Parasitica) - парафетикалық жарғақ қанаттылар инфраотряды, негізінен ұсақ және микроскопиялық жәндіктердің 100 000-нан астам түрін біріктіретін сабақшақұрсақтылар кіші отряды. Олар негізінен басқа жануарлардың (басқа буынаяқтылардың) паразитоидтары. Олардың көпшілігі, мысалы, Braconidae тұқымдасы және трихограммалар адамдарға пайдалы, өйткені олар ауылшаруашылық зиянкестерінің санын реттейді.
Шаншарлар осадан қарағанда шаққыш инесінің болмай, оның орнына жұмыртқа салғышымен ерекшеленеді. Дегенмен, ағылшын әдебиетінде шаншарларды паразиттік осалар деп атайды (ағылш. Parasitic Wasp). Шаншарлар жұмыртқа салғышының көмегімен құрбандарының дернәсілдердің (жұлдызқұрттар) денесіне немесе жұмыртқаларына жұмыртқа салады. Құрбандары көбінесе ірі жәндіктер, көбелек жұлдызқұрттары, қоңыздардың дернәсілдері және басқа да буынаяқтылар, соның ішінде өрмекшілердің кейбір түрлері. Шаншар әдетте құрбанының үстінде тұрып (атқа мінген шабандоз сияқты, демек, аты да) жұмыртқа салғышын енгізеді. Шаншар дернәсілдерін құрбанның ішіне енгізіп, олардың ұлпалары және мүшелерімен қоректеніп, біртіндеп өлтіреді. Ихневмоноид шаншарлар үлкен тұқымдасы Megarhyssa туысының түрлері ағаш діңіне енгізу үшін қолданатын ұзындығы бірнеше сантиметр болатын жұқа жұмыртқа салғышқа ие.
Паразиттік жарғақ қанаттылардың түрлі паразиттік әдістерімен ерекшеленетін бірнеше топтары бар.
Жұмыртқа салғыш функциясы кейбір осаларда (Dryinidae, Chrysididae, Sapygidae), сондай-ақ Orosidae-де сақталды.
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.