Қырғыз тілі
From Wikipedia, the free encyclopedia
Қырғыз тілі (кыргыз тили, قىرعىز تئلى) — Қырғыз Республикасының мемлекеттік тілі, түркі тілдерінің қыпшақ тобына жатады. Қырғыз тілінде 7 млн. адам сөйлейді. Олардың басым көпшілігі Қырғыз Республикасында тұрады. КСРО-да 1928 жылға дейін және Қытайда бүгінге дейін араб жазуын қолданады. Қазіргі жазуы кириллицаға негізделген.
Қырғыз тілі | |
Өз атауы: |
кыргыз тили, قىرعىز تئلى |
---|---|
Елдер: | |
Аймақтар: |
сол тілде сөйлейтін ел ішіндегі аймақ |
Ресми күйі: | |
Реттейтін мекеме: |
мекеме аты |
Сөйлеушілер саны: |
7 млн |
Рейтинг: |
тілдің сөйлеушілер саны бойынша орны |
Классификация | |
Санаты: |
Еуразия тілдері |
Жазуы: | |
Тіл коды | |
МЕСТ 7.75–97: |
кир/кыр 305 |
ISO 639-1: |
ky |
ISO 639-2: |
kir |
ISO 639-3: |
kir |
Тағы қараңыз: Жоба:Лингвистика |
Қырғыз тілі көпшілігі Қырғызстан, қалғаны Өзбекстанда, Тәжікстанда т. б. аймақтарда түратын қырғыз халқының ұлттық әдеби, мемлекеттік тілі. ҚХР-да 160 мың, Ауғанстанда 20 мың қырғыз бар. Қырғыздардың бүкіл әлемдік жиынтық саны — 2 900 мыңдай. Қырғыз тілі езінің даму барысында 3 дәуірді көне қырғыз (VІІІ-ІХ ғ.), орта қырғыз (Х-ХV ғ.) және жаңа қырғыз (ХV ғасырдан кейін) дәуірлерін басынан еткізді. Ол 3 диалектіге солтүстік, оңтүстікшығыс, оңтүстік-батыс диалектілеріне бөлінеді. Әдеби тілі солтүстік диалектісі негізінде қалыптасқан. Қазақ тілінен басты айырмашылықтары с - ның ш, ш - ның ч болғанында. Үш - үч, бас - баш, тас - таш.