Коперниций

Коперниций немесе Коперникий (лат. Copernicium; Cn) — Менделеевтің Периодтық кестесінің 12-ші топтың жанама топшасының, 7 периодтың химиялық элементі, (CAS-номер: 54084-26-3). Реттік нөмірі – 112, атомдық массасы – 285. Тұрақсыз радиоактивті элемент. Ең тұрақты изотопының салмағы – 285 және оның жартылай ыдырау мерзімі – 34 секунд.

Николай Коперник

112 Рентгений ← Коперниций → Нихоний Hg ↑ Cn ↓ (Uhh) Периодическая система элементов 112Cn
Атом қасиеті
Атауы, символ, нөмірі	Коперниций / Copernicium (Cn), 112
Топ типі	Ауыр металдар
Топ, период, блок	12, 7, d
Атомдық масса (молярлық масса)	[285] м. а. б. (г/моль)
Электрондық конфигурация	[Rn] 5f 14 6d10 7s2
Қабықшалар бойынша электрондар	2, 8, 18, 32, 32, 18, 2
Атом радиусы	147 пм
Химиялық қасиеттері
Ковалентті радиус	122 пм
Тотығу дәрежелері	0, (+1), +2, (+4)
Иондалу энергиясы	1-ші: 1154.9 кДж/моль (эВ) 2-ші: 2170.0 кДж/моль (эВ) 3-ші: 3160 кДж/моль (эВ)
Жай заттың термодинамикалық қасиеттері
Термодинамикалық фаза	Қатты дене
Тығыздық (қ.ж.)	23.7 г/см³
Басқа да қасиеттері
CAS нөмірі	54084-26-3

Коперниций
Copernicium (Cn)

Коперниций алғашқы рет 9 ақпан 1996 жылы Германиядағы Дармштадт қаласындағы Ауыр иондарды зерттеу орталығында (нем. Gesellschaft für Schwerionenforschung, GSI) синтезделген. С. Хоффман, В. Нинов, Ф. П. Хессбергер, П. Армбрустер, Х. Фолгер, Г. Мюнценберг т.б. неміс химиктары ²⁷⁷Cn изотоптарын синтездегеН.

2000 және 2004 жылдары Ресейде Дубна қаласындағы Ядролық зерттеу институтында коперницийдің ауыр изотоптары синтезделді^[1].

Элементтің ашылуын ресми түрінде ИЮПАК 2009 жылы мамыр айында таныды. 19 ақпан 2010 жылы Николай Коперниктің құрметіне 112-ші элементті Copernicium (Cn) деп аталды.

Белгілі изотоптар

Изотоп	Массасы	Жартылай ыдырау мерзімі[2]	Ыдырау түрі
277Cn	277	0,69 мс	α-ыдырау 273Ds
282Cn	282	0,50 мс	спонтанды бөліну
283Cn	283	4,0 с	α-ыдырау 279Ds (99 %), спонтанды бөліну
284Cn	284	79 мс	спонтанды бөліну
285Cn	285	29 с	α-ыдырау 281Ds