Моңғол империясының билеушілерінің тізімі

From Wikipedia, the free encyclopedia

Remove ads

Бұл тізімге бір тұтас империяның билеушілері кіреді (Еке Монгол улус — Ұлы Моңғол ұлысы), тағы регент, Юань әулетінің қаған-императорлары мен Солтүстік Юань әулетінің Ұлы хандарын қосады.

Моңғол империясының Ұлы хандары мен регенттері

Ұлы хан лауазымы Юань әулетінің билеушілеріне мұра ретінде берілді.

Remove ads

Моңғолдың Юань әулетінен шыққан Ұлы хандар

  • Құбылай хан (1260—1294)
  • Темір хан (1294—1307)
  • Хайсан хан (1307—1311)
  • Аюрбарибада хан (1311—1320)
  • Шидебала хан (1321—1323)
  • Есүн-Темір хан (1323—1328)
  • Раджапика хан (1328)
  • Түк-Темір хан (1328—1329)
  • Хошила (1329)
  • Түк-Темір хан(1328—1332)
  • Иринджибал хан (1332)
  • Тоғон Темір хан (1333—1368)

Солтүстік Юань әулетінен шыққан моңғолдардың Ұлы ханы

  • Білікту хан (Аюшридара) (1370—1378)
  • Тоғұс-Темір хан (1378—1388)
  • Дзөрікту хан (Есудер) (1388—1392)?
  • Енке хан(?-1392)
  • Елбек Нигүлесүгчи хан (1392—1399)
  • Гүн Темір хан (1400—1402)
  • Орұқ Темір хан - шыңғыс ұрпағы емес (1400—1403)
  • Өлдзей Темір хан (Пуньяшри) (1403—1412)
  • Делбег хан (1415)
  • Ойрадай хан (1415—1425)
  • Адай хан (1425—1438)
  • Тайсұн хан (Тохта-Бұға) (1433—1452)
  • Агбаржін жонон (1453)
  • Есен тайшы - ойраттардың көсемі, шыңғыс ұрпағы емес (1453—1454)
  • Махаргүргіс хан (1454—1465)
  • Молон хан (1465—1466)
  • Мандуул-хан (1475—1478)
  • Даян хан (1478—1516)
  • Барысболод жонон - регент (1516)
  • Боди-Алақ хан (1516—1547)

Келесі Даян ханның мұрагер хандары чахарлардың түменін тікелей басқарды, бірақ-та олар басқа моңғол түмендеріне формалды билігі болғанымен, шындығында түмендерді басқаратын нақты күші болған жоқ.

  • Дарайсүн-Гөден хан (1547—1557)
  • Түмен-Засақту хан (1557—1592)
  • Бұян-Сецен хан (1592—1603)
  • Лигден хан (1604—1634)
  • Ежей хан (1634—1635)

Соңғы бүкіл моңғол ханның билігі Цин империясының пайдасына қарай жойылды.

XX ғасырдағы моңғолдық тәуілсіз монархия

Қытайдағы Цин әулеті құлаған соң, Моңғолия өзін тәуелсіз теократиялық монархиян деп жарияланды:

  • Боғдо-гэгэн Джэбцзун-Дамба хан (1911—1924)

1921 жылдан бастап монархия билігіне шектеу қойылды, 1924 жылы билеушінің қайтыс болуына байланысты халық республикасы жарияланды.

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads