Полонное

Полонное (укр. Полонне) — Украинаның Хмельницкий облысындағы қала. Шепетов ауданының құрамына енеді. 2020 жылға дейін таратылған Полонский ауданының әкімшілік орталығы болды.^[1] 2025 жылы Полонное қаласының тұрғындарының саны 22 091 адамды құрады.^[2]

Қала
Полонное
укр. Полонне
Ту Логотипі
Әкімшілігі
Ел	УкраинаУкраина
Облыс	Хмельницкий облысы
Аудан	Шепетов ауданы
Тарихы мен географиясы
Координаттары	50°07′ с. е. 27°31′ ш. б.50.117° с. е. 27.517° ш. б. / 50.117; 27.517 (G) (O) (Я)
Алғашқы дерек	1169
Қала статусы	1938
Жер аумағы	23,5 км²
Орталығының биiктігі	237 м
Климаты	қоңыржай континенттік
Уақыт белдеуі	UTC+2:00
Тұрғындары
Тұрғыны	22 091 адам (2025)
Тығыздығы	858 адам/км²
Ұлттық құрамы	украиндар, орыстар, поляктар, белорустар
Сандық идентификаторлары
Телефон коды	+380 3843
Пошта индекстері	30500 — 30509
Полонное <imagemap>: 2 жол аяғында жарамды сілтеме табылмады Полонное
Полонное шекарасы

Географиялық орналасуы

Қала Хомора өзенінің бойында орналасқан. Шепетовка – Бердичев желісіндегі темір жол стансасы (Шепетовка – Казатин учаскесінде).^[3]

Ең жақын қалалар және оларға дейінгі қашықтық

Полонное - шағын қала. Ол өз елінде халық саны бойынша 125-ші орында (Украина), облыста 7-ші орында (Хмельницкий облысы). Әлемдегі барлық қалалар арасындағы орны: шамамен 16190 орын.

Ең жақын қалалар және оларға дейінгі қашықтық: Барановка (22 км), Шепетовка (32 км), Чуднов (44 км), Староконстантинов (46 км), Изяслав (49 км), Славута (50 км), Новоград-Волынский (52 км), Корец (60 км), Красилов (65 км), Нетешин (66 км), Хмельник (70 км), Острог (74 км), Хмельницкий (86 км), Деражня (95 км), Березно (111 км), Винница (120 км), Городок (125 км)

Тарихы

Полонное – көне қала. X-ғасырда Полонное Киев Русінің құрамында болды. Шежірелерде қала «Полонное», «Плен», «Полний», «Полоний» деген атаулармен аталса, ежелгі актілерде «Полонное Великое», «Полонное Новое» деп аталған.

XII ғасырдың екінші жартысында ол Киев князьдерінің меншігіне өтті. Көшпенділердің жиі шабуылдарына төтеп беру үшін халық түрлі бекіністер салды. XII ғасырда орыс князьдері мұнда қамал-бекініс тұрғызды, оның қалдықтары әлі күнге дейін сақталған. Моңғол-татарлар қаланы 1240 жылы қиратты. Осы ірі шабуылдардың әрқайсысынан кейін Полонное біраз уақытқа құлдырады, бірақ уақыт өте келе экономикалық белсенділік қалпына келтірілді. Бұған Киевтен Галиция-Волынь княздігіне апаратын сауда жолындағы қолайлы орналасу ықпал етті.

1648 жылы 12-шілдеде Максим Кривонос бастаған шаруа-казак отрядтары жергілікті халықтың көмегімен бекіністі алды. XVII ғасырдың екінші жартысында қайтадан Польшаның құрамына кірді.

1700-1721 жылдардағы Солтүстік соғыс кезінде, Карл XII әскерлері Украинаға қарсы шабуылды бастаған кезде, қала біраз уақытқа шведтердің қолына өтті. Полонноені орыс әскері босатып, оны Волыньдегі бекінісіне айналдырып, 1711 жылға дейін осында қалды. Оң жағалаудағы Украина Ресейдің құрамында сол жағалаудағы Украинамен қайта біріктірілгеннен кейін Полонное Волынск губерниясының Новоград-Волынский уезінің құрамына кірді.

1918 жылы ақпанда қалашықты Аустрия-герман әскерлері басып алды. 1918 жылы қарашада аустриялық-германдық оккупанттар қалашықты тастап кетті.

1920 жылдың маусым айының соңында И.Е.Якир басқарған 45-ші атқыштар дивизиясының 401-ші полкінің Қызыл Армия бөлімдері интервенциядан толық босатылды.

1921 жылы толыққанды уездік орталыққа айналды.

1938 жылы қалашық аудандық бағыныстағы қалалар санатына ауыстырылды.

1941 жылы 6 шілдеде фашистер қаланы басып алды. Қаланы 1944 жылы 8 қаңтарда генерал-полковник И.Д.Черняховский басқарған 60-шы армия әскерлері басқыншылардан босатты.^[4]

Өндіріс орындары

Полонноеде негізінен жеңіл, тамақ және құрылыс өнеркәсіптері орналасқан. 2011 жылғы жағдай бойынша қалада келесі кәсіпорындар бар:

• «Полонск тау-кен байыту комбинаты» ААҚ;
• «Фабрика Полонн Трауз» ООО;
• Полонск арнайы карьері;
• «Полонск ЦХЗ» ААҚ;
• «Полонск нан зауыты» ЖАҚ;
• «Маяк» ауыл шаруашылығы серіктестігі;
• Полонск баспаханасы;

Көрікті жерлері

Қаланың басты туристік көрікті жері – Әулие Анна шіркеуі. Бұл барокко ғимараты 1593-1607 жылдар аралығында тұрғызылған және бүгінгі күнге дейін жергілікті католиктердің рухани орталығы болып қала береді, ол 1930-1940 жылдары жабылып, оның қабырғаларында НКВД кеңсесі орналасты.

Полонск бекінісі, дәлірек айтқанда, одан қалған орны бар. 17 ғасырда салынған ол тас бекіністер мен мұнаралары бар топырақ қоршаулардан тұрды. Бекініс 10 ғасырдағы ежелгі орыс бекінісінің орнында салынған. Қазір бекініс қираған: қабырғалар мен қақпалардың жекелеген сынықтары ғана сақталған.

Қала сәулет ескерткіштерінің ішінде ағаштан жасалған Покровск шіркеуі (1910 ж.) және қосалқы құрылыстары бар Карвицкий ғимараттар кешенімен (19 ғ.2-жартысы) ерекшеленеді.^[5]

Галарея

• 
  Полонск бекінісі қалдықтары
• 
  Леся Украинка тұрған үй
• 
  Полонский диірмендерінің бұрынғы кеңсесі
• 
  Әулие Анна шіркеуі
• 
  Полонное саябағы