Септік жалғау
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Септік жалғаулары (орыс. Падежные окончания) арқылы есімдер сөйлемдегі етістіктермен де, шылау сөздермен де, есімдер өзді-өздері де жалғасып әр алуан қарым-қатынасқа түседі.[1]
Мысалы:
- Еңбектен еңбек шығады, еңбек туады,
- Еңбекті еңбек ақтап, еңбек жуады.
- Еңбек етіп күшті туған ерлер
- Еңбекке ерте тұра бекін буады.
- Еңбекте еңбек еткен ерлерім бар,
- Еңбекке сіңірген көп түрлерің бар,
- Еңбегім өзгерген жоқ, өз орнында,
- Еңбекпен ерік алатын жерлерім бар (И. Б.).
Бұл мысалда 13 мәртебе ұшырасатын еңбек сөзі түрлі-түрлі қосымшалар қосылып, әр алуан формада қолданылып тұр. Егер жетінші жолдың басындағы еңбегім дегеннен басқаларының қосымшаларын алып тастасақ, сөйлемдегі сөздердің байланысы бұзылып не қиыспай қалады, не сөйлемдердің мағыналары өзгеріп кетеді.[2]
Бұл қосымшалар сөйлемдегі сөздерді бірі-бірімен жалғастырып, септестіріп тұр. Осындай қосымшаларды септік жалғаулары дейміз. Сөздердің жалғауларды қабылдап өзгерту жүйесін сөздердің септелуі деп немесе септеу деп атайды.
Remove ads
Тағы қараныз:
Дереккөздер
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads