Фемто-

Фемто- (белгілеу: қазақ «ф», халықаралық «f»^[1]) — квадриллион есе кішірейгендікті көрсететін қосымша. Атауы даттың femten — он бес сөзінен шыққан. СИ қосымшасы ретінде 1964 жылы XII Салмақтар мен шаралар бойынша бас конференцияда қабылданды.^[2][3]

Қолданылу мысалдары:

• фемтосекунд: 1 фс = 10^-15 с;
• фемтоджоуль: 1 фДж = 10^-15 Дж.

Нақты өлшемдердің мысалдары:

• Протонның диаметрі шамамен 1,75 фемтометр^[4];
• Адам көзінің максималды сезімталдығына сәйкес, толқын ұзындығы 555 нм болатын жарықтың тербеліс периоды 1,85 фемтосекундқа тең^[5];
• Бүкіл лазерлердің ең қуаттысының лазерлік импульсінің ұзақтығы 26 фемтосекунд құрайды.

Сонымен қоса фемтометр (10^-15 м) өлшемі бойынша жүйеден тыс фермиге сәйкес келеді, бірақ тек атаулары әртүрлі^[6]. Ферми бірлігі итальяндық физик Энрико Фермидің құрметіне аталған және көбінесе ядролық физикада қолданылады.

Кесте 1 — SI префикстері

Атауы	йотта-	зетта-	екса-	пета-	тера-	гига-	мега-	кило-	һекто-	дека-
Халықаралық белгілеуі	Y	Z	E	P	T	G	M	k	h	da
Еселігі	1024	1021	1018	1015	1012	109	106	103	102	101
Атауы	деси-	сенти-	милли-	микро-	нано-	пико-	фемто-	атто-	зепто-	йокто-
Халықаралық белгілеуі	d	c	m	µ	n	p	f	a	z	y
Еселігі	10−1	10−2	10−3	10−6	10−9	10−12	10−15	10−18	10−21	10−24

Тағы қараңыз

• Өлшем бірліктерінің халықаралық жүйесі