ខម

ពាក្យនេះសំដៅទៅលើជនជាតិខ្មែរ From Wikipedia, the free encyclopedia

Remove ads

ខម ( ថៃ: ขอม  ; អង់គ្លេស : Khom) ជា​ពាក្យ​ភាសា ​ថៃ និង​ភាសា ​ឡាវ ដែល​សំដៅ​ទៅ​លើ​ប្រជាជន និង​អរិយធម៌​នៃ ​អាណាចក្រ​ខ្មែរ ​។ ការប្រើប្រាស់របស់វាត្រូវបានកត់ត្រានៅដើមសតវត្សទី ១២ ទោះបីជាអត្ថន័យពិតប្រាកដរបស់វា — ថាតើវាសំដៅទៅលើចក្រភពជាក់លាក់មួយ សម័យប្រវត្តិសាស្ត្រជាក់លាក់ ឬ ប្រជាជនខ្មែរ ទូទៅក៏ដោយ — គឺមិនច្បាស់លាស់ពេញប្រវត្តិសាស្ត្រ។ [] ចាប់ពីសតវត្សទី ២០ តទៅ ពាក្យនេះត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាទូទៅសម្រាប់ មនោសញ្ចេតនាប្រឆាំងនឹងខ្មែរ និង ការអវិជ្ជមានជាប្រវត្តិសាស្ត្រ នៅក្នុងសុន្ទរកថា ជាតិនិយមរបស់ថៃ ។ []

Remove ads

ការប្រើប្រាស់បច្ចុប្បន្ន

ពាក្យនេះត្រូវបានប្រើប្រាស់យ៉ាងទូលំទូលាយនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រថៃនៅសតវត្សរ៍ទី ២០ ដែលមួយផ្នែកជាមធ្យោបាយមួយដើម្បីផ្តាច់ទំនាក់ទំនងនៃអរិយធម៌ សម័យអង្គរ ដែលទីតាំងបុរាណវត្ថុជាច្រើនបានសាយភាយពាសពេញ ប្រទេសថៃ នាពេលបច្ចុប្បន្ន — ពីជនជាតិខ្មែរបច្ចុប្បន្នដែលបង្កើតជាប្រជាជនភាគច្រើននៃ ប្រទេសកម្ពុជា ដែលប្រជាជនថៃជាច្រើននៅតែជឿថាជា ជនជាតិទាប ជាងពូជសាសន៍បុរាណ។ សុន្ទរកថានេះត្រូវបានពេញនិយមដោយអ្នកគិតជាតិនិយមថៃនៅសតវត្សរ៍ទី ២០ គឺលោក ហ្លួង វិចិត្រវ៉ាថាកាន ដែលអះអាងថា ខ្មែរ សម័យនេះមិនពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុមជនជាតិដែលទទួលខុសត្រូវចំពោះអរិយធម៌អង្គរទេ ដោយបង្កើតពាក្យថា ខម សម្រាប់គោលបំណងនេះ។ ដោយបានប្រើពាក្យ "ខម" ឡើងវិញពីពាក្យថៃបុរាណ " ខ្មែរក្រោម " មានន័យថា "ខ្មែរដីទំនាប" លោក បានព្យាយាមបង្កើតជាតិសាសន៍ថ្មីមួយដើម្បីបញ្ជាក់ពីការបែងចែកដាច់ដោយឡែករវាង អង្គរ និង កម្ពុជា ទោះបីជាជនជាតិភាគតិចរវាងអ្នកសាងសង់អង្គរ និងខ្មែរបច្ចុប្បន្នត្រូវបានបង្កើតឡើងយ៉ាងល្អក៏ដោយ។ [] []

Remove ads

និរុត្តិសាស្ត្រ

នៅក្នុងភាសាថៃ ពាក្យ ខម មានឫសគល់នៅក្នុងពាក្យ ទ្វារវតី មនបុរាណ និង ន្យះ កុរ *ក្រម [] មានន័យថា "ក្រោម, ខាងក្រោម, ក្រោម [prep.]; the under part of (sth.) (ជាពិសេសផ្ទះ) [noun]"។ [] លំដាប់ស្រៈក៏បានចេញជាទម្រង់បំរែបំរួលផងដែរ៖ *krɔɔm*kǝrɔɔm, *kǝnrɔɔm [] ជា ភាសាអូស្ត្រូអាសៀ ក្រោយមកបានបង្វែរទៅក្រុមគ្រួសារភាសាផ្សេងទៀតដូចខាងក្រោម៖ []

  • ភាសាអូស្តូអាស៊ី
    • បាណា: ក្រាំ*krɔɔm
    • ប្រូតូ-កាទុ: *dǝroom ~ *ក្រោម[] "ក្រោម"
    • ឃ្មុ: kn(d)ruum*krɔɔm
    • មន: *ក្រោម*krɔɔm[]
    • ខ្មែរ: ក្រោមករុំ, ករោម៑ (សម័យអង្គរ) ← ករំ, ករោម៑, ករោម្ម (មុនអង្គរ) ← *kǝrɔɔm, *kǝnrɔɔm, *krɔɔm (មន).[]
  • ហ្មុង–មៀន
    • ហ្មុង: *កោម*[kom]kom*ក្រោម (មន) ← *krɔɔm.[]
  • ក្រះដៃ
    • ប្រូតូ-ក្រះដៃ និង ហ្លៃ: *កោម, kom*ក្រោម (មន) ← *krɔɔm.[]
    • ប្រូតូតៃ: កោម*ក្រោម (មន) ← *krɔɔm.[]
    • ថៃខាងជើង និង ឡាវ: ខម*ក្រោម (មន) ← *krɔɔm.[] ( ចំណាំ : ពាក្យខម ជួនកាលប្រើសំដៅដល់សម័យខ្មែរនៅសៀម។ [] មិនច្រើនទេសម្រាប់ខ្មែរនៃកម្ពុជា [] ចំពោះជនជាតិមន-ខ្មែរនៃសៀមក្រោម-ទាបជាង ទន្លេរចៅពញា អាងត្រឹមត្រូវ។ [១០] ចាប់ពីប្រហែលឆ្នាំ ១០០០ នៃគ.ស ដល់ពាក់កណ្តាលចុងក្រោយនៃសតវត្សទី ១៣ នៃគ.ស ដែលជាកម្មវត្ថុនៃអាណាចក្រអង្គរ។ )[]
  • ទីបេ-ភូមា
    • ភូមា: ហ្គីវ៉ានកីវម , កុវំក៌វំ, krwam (ភូមាបុរាណ) ← *កហរោម (មន) ← *krɔɔm. (ចំណាំ: ពាក្យ ក៌វំ, krwam ប្រើ​សំដៅ​ទៅ​ភាសា​ខ្មែរ ហើយពាក្យ ហ្គីវ៉ាន ប្រើសំដៅទៅសៀម។ )[១១]
Remove ads

សូមមើលផងដែរ

ឯកសារយោង

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads