ខេត្តមាត់ជ្រូក

បន្តវិគិភីឌាសឺនសុរីយអាប់រស្មី

ខេត្តមាត់ជ្រូក

កោះត្រល់

កោះត្រឡាច

កម្ពុជា

ប្លង់នៃខេត្តមាត់ជ្រូក

ផែនទីនៃខេត្តមាត់ជ្រូក ស្ថិតនៅកម្ពុជាក្រោម

មាត់ជ្រូក ជាខេត្តខ្មែរមួយនៅ  កម្ពុជាក្រោម ឋិតក្នុងតំបន់ វាលទំនាបនៃដែនដីសណ្តទន្លេមេគង្គ និង មានព្រែកមួយ ឈ្មោះ ព្រែកជីក។ បច្ចុប្បន្នខេត្តនេះ ត្រូវបាន រដ្ឋាភិបាលបក្សកុម្មុយនិស្ត យួនប្តូរឈ្មោះទៅជាភាសាយួន ថា ​ខេត្តអាងយ៉ាង ( យួនៈAn Giang ) ។ នៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន មានវិថីមួយឈ្មោះ វិថីមាត់ជ្រូក។

អត្ថន័យ

យោងតាមវចនានុក្រមខ្មែររបស់ សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត (ជោតញ្ញាណោ) បោះ​ពុម្ពឆ្នាំ ១៩៦៧ បាន ពន្យល់ត្រង់ពាក្យថា « មាត់ជ្រូក » មានន័យយ៉ាងនេះ៖

មាត់ជ្រូក ន. ឈ្មោះខែត្រមួយក្នុងដែនកម្ពុជាក្រោម (យួន ហៅ ចូវដុក) ពីដើមជាខែត្ររបស់កម្ពុជរដ្ឋហៅថា ខែត្រទ្រាំង ត្រើយត្បូង ឋិតនៅទល់គ្នានឹង ខែត្រទ្រាំង ត្រើយជើង (ខែត្រតាកែវ សព្វថ្ងៃនេះ) ។

ទីតាំងភូមិសាស្ត្រ

ខេត្តមាត់ជ្រូក ទិសពាយព្យជាប់ព្រំប្រទល់នឹងប្រទេសកម្ពុជាប្រវែងប្រមាណ ១០៤ Km ទិសនិរតីជាប់នឹងខេត្តក្រមួនស (Kiên Giang) ប្រវែង ប្រមាណ ៦៩,៧៨៩ Km ខាង​ត្បូងជាប់ទីក្រុង ព្រែកឬស្សី (Cần Thơ) ប្រវែងប្រមាណ ៤៤,៧៣៤ Km ខាងកើតជាប់​នឹងខេត្ត ផ្សារដែក (Sa Đéc បច្ចុប្បន្ន Đồng Tháp) ប្រវែងប្រមាណ ១០៧,២៦៨ Km ។ ពីខេត្តមាត់ជ្រូកទៅទីក្រុងព្រៃនគរ មានប្រវែង ប្រមាណ ២៥០ Km ឆ្ពោះទៅទិសនិរតី និងត្រូវធ្វើ ដំណើរដោយរថយន្តក្រុងអស់រយៈពេល ៦ ម៉ោង ។

ទិដ្ឋភាពខេត្តមាត់ជ្រូក ។

រដ្ឋបាលភូមិសាស្ត្រ

ខេត្តមាត់ជ្រូក មានទីក្រុងមួយគឺ ទីក្រុង បារាជ (Long Xuyên) និងទីរួមខេត្តមួយ គឺទីរួម​ខេត្តមាត់ជ្រូក (Châu Đốc) ខេត្តមាត់ជ្រូក (អង់គ្លេស: $ Province) ជាដែនរដ្ឋបាលស្ថិតនៅ ប្រទេសកម្ពុជា សម័យអាណានិគមបារាំង ខេត្តនេះមាន ១០ស្រុក ឃុំ និង ភូមិ គឺ៖

ខេត្តមាត់ជ្រូក
លេខរៀង	ឈ្មោះស្រុកជាអក្សរខ្មែរ	ឈ្មោះស្រុកជាអក្សរឡាតាំង	ឈ្មោះស្រុកជាអក្សរយួន
០១	ស្រុកបុរីជលសា		An Phú
០២	ស្រុកបែកថ្លាង		Châu Phú
០៣	ស្រុកបារាជ		Châu Thành
០៤	ស្រុកផ្សារថ្មី		Chợ Mới
០៥	ស្រុកស្នែងព្រះគោ		Phú Tân
០៦	ស្រុកក្អមសំណ		Tân Châu
០៧	ស្រុកបាថេរ		Thoại Sơn
០៨	ស្រុកក្របៅ		Tịnh Biên
០៩	ស្រុកស្វាយទង		Tri Tôn
១០	ស្រុកអំពាយស្វាយ

ភ្នំ

• ភ្នំបាត់ព្រះថេរ
• ភ្នំខ្ទ័រ
• ភ្នំថ្មសេះ
• ភ្នំថ្មអណ្តើក
• ភ្នំទឹកជុប
• ភ្នំតាខ្វា
• ភ្នំទឹក
• ភ្នំថ្ងោក
• ​ភ្នំ​ខ្តៅ
• ភ្នំ​តាខ្វា
• ភ្នំ​អក​យំ
• ភ្នំ​ពពាល
• ភ្នំ​អ្នកតា​ស្នូក
• ​ភ្នំ​ត្រដក់
• ភ្នំក្រសាំង

សូមដាក់បញ្ចូលឈ្មោះវត្តផង

កោះ

• កោះផ្ងារ Cù Lao Nga
• កោះឫស្សីព្រៃ Cù Lao Giêng
• កោះក្របី Cù Lao Trâu
• កោះក្រោល Cù Lao Tùng Sơn
• កោះរមាស Cù Lao Mây
• កោះប្រើស Cù Lao Nai
• កោះទិន Cù Lao Tân Dinh
• កោះជ្រូក Cù Lao Heo
• កោះភ្លើង Cù Lao Dao Lửa
• កោះឆត្រ Cù Lao Táng Dù
• កោះជ្វា Cù Lao Chà Và
• កោះស្នែងគោ Cù Lao Năng Gù
• កោះល្ពៅ Cù Lao Bí
• កោះទុង Cù Lao Giung
• កោះព្រះស្ទឹង Cù Lao Mặc Cần Dưng
• កោះក្អាតធំ Cù Lao Cồng Cộc Lớn
• កោះក្អាតតូច Cù Lao Cồng Cộc Nhỏ
• កោះក្បាលខ្លា Cù Lao Tròn
• កោះពាក់កន្ទេល Cù Lao Giày
• កោះថ្លង់ Bãi Bà Lúa

ចំនួនប្រជាជននិងផ្ទៃដី

ស្ថិតិនិងជំរឿនឆ្នាំ ២០០៤ របស់រដ្ឋាភិបាលបក្សកុម្មុយនិស្តយួន៖

• ផ្ទៃដី: 3.406,2 km²
• ប្រជាជនចំនួន:2.170.100 នាក់

ប្រវត្តិ

ខេត្តមាត់ជ្រូកជាដីមួយភាគរបស់អាណាចក្រនគរភ្នំ ឬ ខេត្តមួយដែនកម្ពុជាក្រោម ។ ពីមុនខេត្ត នេះខ្មែរហៅថាកំពង់ហ្លួង(Tầm Phong Long) ។

ឆ្នាំ ១៨៣៤ ស្តេចយួនឈ្មោះ ម៉ិញ ម៉ាង (Minh Mạng) ដែលសោយរាជ្យ នៅទីក្រុងហ្វេ (Huế) បានប្តូរឈ្មោះខេត្តខ្មែរ នៅកម្ពុជាក្រោម ទាំង ​៦ ឲ្យទៅជាភាសាយួនដែលភាសាយួន ហៅថា ណាមគីឡុកតិញ ( Nam Kỳ Lục Tỉnh ) ។ ពេលនោះ ខេត្តមាត់ជ្រូក ត្រូវបានប្តូរ ឈ្មោះ ទៅជាភាសាយួនថា ខេត្តអាងយ៉ាង (An Giang) និង ទីរួមខេត្ត​មាត់ជ្រូក ត្រូវ​បានដាក់ឈ្មោះ ជាភាសាយួនថា ចូវដុក (Châu Đốc) ។

សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង៖

ក្រោយពីបានចូលត្រួតត្រាដែនដីកម្ពុជាក្រោម បារាំងបានលុបចោលនូវរដ្ឋបាលភូមិសាស្ត្រចាស់ទាំង ៦ ខេត្ត ហើយបានចែករដ្ឋបាល ភូមិសាស្ត្រ នៅកម្ពុជាក្រោមចេញជា​តំបន់ធំៗ ៤ ហើយក្នុងតំបន់នីមួយៗ ត្រូវបានចែកចេញជានិគមឬស្រុកតូចៗទៀត ​ដើម្បី ងាយស្រួល ក្នុងការគ្រប់គ្រង ។

ពេលនោះ ខេត្តមាត់ជ្រូក (Châu Đốc) គឺជា និគម ឬ ស្រុកមួយក្នុងចំណោមនិគមទាំង ​៦ របស់ តំបន់បាសាក់ (យួនៈ Bát Sắc) នៅកម្ពុជាក្រោម ។ និគមទាំង ៦ នោះរួមមាន ៖

ឈ្មោះនិគមជាភាសាខ្មែរ និងភាសាយួន

• និគមមាត់ជ្រូក Châu Đốc
• និគមពាម Hà Tiên
• និគមបារាជ Long Xuyên
• និគមក្រមួនស Rạch Giá
• និគមព្រែកឬស្សី Cần Thơ
• និគមឃ្លាំង Sóc Trăng

ចាប់ពីថ្ងៃទី ០១ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩០០ និគម​មាត់ ជ្រូក (Châu Đốc) ត្រូវបានក្លាយជាខេត្ត តាម កិច្ចព្រមព្រៀង ចុះថ្ងៃ​ទី ២០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ១៨៩៩ របស់សហព័ន្ធឥណ្ឌូចិន ដើម្បីធ្វើការផ្លាស់ប្តូររដ្ឋបាលពី និគមទៅជាខេត្ត ។

ឆ្នាំ ១៩០៣ ខេត្តមាត់ជ្រូក មាន ៣ ស្រុកគឺ

• ស្រុកក្អមសំណ Tân Châu
• ស្រុកស្វាយទង Tri Tôn
• ស្រុកក្របៅ Tịnh Biên

ដល់ឆ្នាំ ១៩១៩ មានស្រុកបែកថ្លាង Châu Phú មួយទៀត ។

ថ្ងៃទី ២២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ១៩៥៦ រដ្ឋាភិបាល​សាធារណរដ្ឋវៀតណាម (Việt Nam Cộng Hòa ) បាន ផ្លាស់ឈ្មោះខេត្តមាត់ជ្រូក (Châu Đốc) និងខេត្ត បារាជ (Long Xuyên) ឲ្យទៅភាសាយួនថា ខេត្តអាង យ៉ាង គឺទៅជាខេត្តមាត់ជ្រូកតែមួយ ។

ចំនួនវត្តខ្មែរក្រោម៖

ខេត្តមាត់ជ្រូកមានវត្តព្រះពុទ្ធសាស នាថេរវាទ​ខ្មែរក្រោម ចំនួន ៦៤ វត្ត ។

ឯកសារយោង

ដោយ ថាច់ ប្រីជា​ គឿន

• វចនានុក្រមខ្មែររបស់ សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត (ជោតញ្ញាណោ) បោះ​ពុម្ពឆ្នាំ ១៩៦៧ ។
• សារព័ត៌មាន ព្រៃនគរ Archived 2013-12-06 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន.

មើលផងដែរ