ប៉ាណាម៉ា

ប៉ាណាម៉ា មានឈ្មោះជាផ្លូវការថា សាធារណរដ្ឋប៉ាណាម៉ា គឺជាប្រទេសមួយនៅ អាមេរិកឡាទីន នៅចុងខាងត្បូងនៃ អាមេរិកកណ្ដាល ដែលមានព្រំប្រទល់ជាប់អាមេរិកខាងត្បូង ។ ដោយមានព្រំប្រទល់ជាប់នឹងប្រទេស កូស្ដារីកា នៅភាគខាងលិច កូឡុំប៊ី នៅភាគអាគ្នេយ៍ សមុទ្រការាប៊ីន នៅភាគខាងជើង និងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក នៅភាគខាងត្បូង ។ រដ្ឋធានី និងទីក្រុងបំផុតគឺ ក្រុងប៉ាណាម៉ា ដែលជាតំបន់ប្រជុំជននៃប្រទេស គឺជាផ្ទះនៃប្រជាជនស្មើពាក់កណ្ដាលនៃប្រជាជនជាង ៤លាននាក់នៃប្រទេស ។

ទង់ជាតិប៉ាណាម៉ា

ផែនទីប៉ាណាម៉ា (ខៀវខ្ចី)

មុនពេលមកដល់អាណានិគមអេស្ប៉ាញ ក្នុងសតវត្សទី១៦ ប៉ាណាម៉ារស់នៅដោយកុលសម្ព័ន្ធជនជាតិដើមផ្សេងៗជាច្រើន ។ ប្រទេសនេះត្រូវបានបំបែកចេញពីប្រទេសអេស្ប៉ាញ ក្នុងឆ្នាំ ១៨២១ ហើយបានចូលរួមជាមួយមហាកូឡុំប៊ី ដែលជាសហភាពនៃ នូវ៉ា ហ្គ្រេណាដា, អេក្វាឌ័រ និង វេណេស៊ុយអេឡា ។ បន្ទាប់ពីមហាកូឡុំប៊ី ត្រូវបានរំលាយនៅឆ្នាំ១៨៣១ ប៉ាណាម៉ា និង នូវ៉ា ហ្គ្រេណាដា ទីបំផុតបានក្លាយជាសាធារណរដ្ឋកូឡុំប៊ី ។ ដោយមានការគាំទ្រពីសហរដ្ឋអាមេរិក ប៉ាណាម៉ាបានបំបែកចេញពីប្រទេសកូឡុំប៊ីនៅឆ្នាំ ១៩០៣ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យការសាងសង់ ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា ត្រូវបានបញ្ចប់ដោយ កងវិស្វករកងទ័ពសហរដ្ឋអាមេរិក រវាងឆ្នាំ ១៩០៤ និង ១៩១៤។ សន្ធិសញ្ញាទ័ររីចូស-ខាថឺរ (Torrijos-Carter) ឆ្នាំ ១៩៧៧ បានយល់ព្រមផ្ទេរព្រែកជីកពីសហរដ្ឋអាមេរិកទៅប៉ាណាម៉ានៅថ្ងៃទី ៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៩៩ ។^[១] ទឹកដីជុំវិញត្រូវបានប្រគល់មកវិញជាលើកដំបូងក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៩ ។ ^[២]

ប្រាក់ចំណូលបានមកពីការបង់ថ្លៃព្រែកជីកបានបន្តតំណាងឱ្យផ្នែកសំខាន់នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់ប៉ាណាម៉ា ជាពិសេសបន្ទាប់ពី គម្រោងពង្រីកព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា (បានបញ្ចប់ក្នុងឆ្នាំ ២០១៦) បង្កើនសមត្ថភាពទ្វេដង។ ពាណិជ្ជកម្ម ធនាគារ និងទេសចរណ៍ គឺជាវិស័យសំខាន់។ ប៉ាណាម៉ាត្រូវបានចាត់ទុកថាមាន សេដ្ឋកិច្ចដែលមានប្រាក់ចំណូលខ្ពស់ ។ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ប៉ាណាម៉ាបានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទី ៥៧ នៅលើពិភពលោក បើគិតពី សន្ទស្សន៍អភិវឌ្ឍន៍មនុស្ស ។ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ ប៉ាណាម៉ាត្រូវបានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ជាសេដ្ឋកិច្ចប្រកួតប្រជែងបំផុតទីប្រាំពីរនៅអាមេរិកឡាទីន នេះបើយោងតាម សន្ទស្សន៍ការប្រកួតប្រជែងសកលរបស់ វេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ។ ប៉ាណាម៉ាត្រូវបានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទី ៨២ ក្នុង សន្ទស្សន៍ច្នៃប្រឌិតសកល ក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ ។ ព្រៃឈើរបស់ប៉ាណាម៉ាគ្របដណ្តប់ប្រហែល ៤០ភាគរយនៃផ្ទៃដីរបស់វា ជាជម្រកនៃរុក្ខជាតិ និងសត្វត្រូពិចដ៏សម្បូរបែប ដែលពួកវាខ្លះ រកមិនឃើញកន្លែងណាផ្សេងទៀត នៅលើផែនដី។

ប៉ាណាម៉ាគឺជាសមាជិកស្ថាបនិកនៃ អង្គការសហប្រជាជាតិ និងអង្គការអន្តរជាតិផ្សេងទៀតដូចជា អង្គការរដ្ឋអាមេរិក សមាគមសមាហរណកម្មអាមេរិកឡាទីន ក្រុម៧៧ អង្គការសុខភាពពិភពលោក និង ចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ។