ប៉ាពួនូវែលគីនេ

ប្រទេសប៉ាពួនូវែលគីនេ (ភាសាតុកពីស៊ីន៖ Papua Niugini, ភាសាហ៊ីរីម៉ូទូ៖ Papua Niu Gini) ដោយមានឈ្មោះជាផ្លូវការថា រដ្ឋឯករាជ្យប៉ាពួនូវែលគីនេ គឺជា​ប្រទេស​មួយ​ស្ថិតនៅក្នុងទ្វីប​អូសេអានី ដោយគ្របដណ្តប់លើដីប៉ែក​ខាង​កើត​នៃ​កោះនូវែលគីនេ និង​នៅលើកោះមួយចំនួននៃតំបន់មេឡាណេស៊ី (ពោលជាតំបន់​មួយ​នៅភាគនិរតីមហាសមុទ្រ​ប៉ាស៊ីហ្វិក និងភាគ​ខាង​ជើង​ប្រទេស​អូស្ត្រាលី)។ វាមានរាជធានីឈ្មោះ ព័រម៉ូរែសប៊ី ដែលស្ថិតនៅឯឆ្នេរសមុទ្រភាគអាគ្នេយ៍។ វាគឺជាប្រទេសកោះធំជាងគេទីបីនៅលើពិភពលោកដែលមានផ្ទៃដីសរុប ៤៦២,៨៤០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ។

រដ្ឋឯករាជ្យប៉ាពួនូវែលគីនេ

Independen Stet bilong Papua Niugini (ភាសាតុកពីស៊ីន) Independen Stet bilong Papua Niu Gini (ភាសាហ៊ីរីម៉ូទូ)
ទង់ជាតិ វរលញ្ឆករជាតិ
បាវចនា ‘ឯកភាពក្នុងភាពចម្រុះ’
ភ្លេងជាតិ "O Arise, All Your Sons" ("ងើបឡើង ឱកូនៗទាំងអស់") ព្រះរាជភ្លេង: "ព្រះជាម្ចាស់ជួយព្រះមហាក្សត្រ"[១]
ទីតាំងប្រទេសប៉ាពួនូវែលគីនេ (ក្រហម) នៅលើភូគោល
រាជធានី និង ទីក្រុងធំបំផុត	ព័រម៉ូរែសប៊ី 09°28′44″S 147°08′58″E
ភាសាផ្លូវការ	ភាសាអង់គ្លេស ភាសាហ៊ីរីម៉ូទូ ភាសាសញ្ញាប៉ាពួនូវែលគីនេ ភាសាតុកពីស៊ីន
ភាសាក្នុងស្រុក	៨៥១ ភាសា
ក្រុមជនជាតិ	ប៉ាពួ
សាសនា (ឆ្នាំ ២០១១)[២]	៩៥.៥% គ្រិស្តសាសនា —៦៤.៣% លទ្ធិប្រូតេស្តង់ —២៦.០% លទ្ធិកាតូលិក —៥.២% និកាយផ្សេងៗទៀត ៣.១% មិនបញ្ជាក់ ១.៤% សាសនាផ្សេងៗទៀត ឬគ្មានជំនឿសាសនា
រដ្ឋាភិបាល	រាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ អាស្រ័យសភាឯកភូត
- ព្រះមហាក្សត្រ	ឆាលស៍ទី ៣
- អគ្គទេសាភិបាល	បប ដាដាយ
- នាយករដ្ឋមន្ត្រី	ជេមស៍ ម៉ារ៉ាពេ
នីតិបញ្ញត្តិ	សភាជាតិ
ទទួលឯករាជ្យពី  អូស្ត្រាលី
- សេចក្តីសម្រេចប៉ាពួនូវែលគីនេឆ្នាំ១៩៤៩	១ កក្កដា ១៩៤៩
- ប្រកាស និងទទួលស្គាល់	១៦ កញ្ញា ១៩៧៥
ក្រឡាផ្ទៃ
- ផ្ទៃសរុប	៤៦២,៨៤០ គ.ម២   (ទី៥៤)
- ផ្ទៃទឹក (%)	២
ប្រជាជន
- ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២០)	៨,៩៣៥,០០០ (ទី៩៨)
- ជំរឿន (ឆ្នាំ ២០១១)	៧,២៧៥,៣២៤[៣]
- ដង់ស៊ីតេ	១៥ នាក់/គ.ម២   (ទី២០១)
GDP (PPP)	ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០១៩)
- សរុប	៣២.៣៨២ ពាន់លានដុល្លារ[៤] (ទី១២៤)
- ក្នុងម្នាក់	៣,៧៦៤ ដុល្លារ[៤]
GDP (ចារឹក)	ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០១៩)
- សរុប	២១.៥៤៣ ពាន់លានដុល្លារ[៤] (ទី១១០)
- ក្នុងម្នាក់	២,៥០៤ ដុល្លារ[៤]
ជីនី (២០០៩)	41.9[៥] មធ្យម
HDI (២០១៩)	0.555[៦] មធ្យម · ទី១៥៥
រូបិយវត្ថុ	គីណា (PGK)
ល្វែងម៉ោង	UTC+១០, +១១ (AEST)
ទិសបើកបរ	ឆ្វេង
កូដហៅទូរស័ព្ទ	+៦៧៥
ដែនកម្រិតខ្ពស់	.pg

ភាសាផ្លូវការរបស់ប្រទេសនេះគឺ ភាសាតុកពីសុីន ហ៊ីរីម៉ូទូ ភាសាសញ្ញា និងភាសាអង់គ្លេស ហើយវាមានប្រជាជនចំនួន ៨ លាននាក់។ ប៉ាពួញូនូវែលគីនេជាប្រទេសមួយដែលមានវប្បធម៌ចម្រុះបំផុតនៅលើពិភពលោក និងសំបូរទៅដោយគ្រាមភាសាចំនួន ២៤៨ ភាសា។ ប៉ាពួនូវែលគីនេបានទទួលឯករាជ្យពីប្រទេសអូស្ត្រាលីនៅពីថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៧៥។

ប្រវត្តិសាស្ត្រ

អត្ថបទដើម: ប្រវត្តិសាស្ត្រប៉ាពួនូវែលគីនេ

ភូមិសាស្ត្រ

អត្ថបទដើម: ភូមិសាស្ត្រប៉ាពួនូវែលគីនេ

សេដ្ឋកិច្ច

អត្ថបទដើម: សេដ្ឋកិច្ចប៉ាពួនូវែលគីនេ

មើលផងដែរ

• នូវែលគីនេខាងលិច
• អូសេអានី
• ជម្លោះប៉ាពួ