ប្រាសាទទន្លេស្ងួត

ប្រាសាទទន្លេស្ងួត
ឈ្មោះប្រាសាទ	ប្រាសាទទន្លេស្ងួត
រជ្ជកាល	ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧
កាលបរិច្ឆេទ	ចុងសតវត្សរ៍ទី ១២ និង ដើមសតវត្សរ៍ទី ១៣
ឧទ្ទិសថ្វាយ	ព្រះពុទ្ធសាសនា
រចនាបថ	បាយ័ន
ទីតាំង	ភូមិនគរក្រៅ សង្កាត់គោកចក ក្រុងសៀមរាប ខេត្តសៀមរាប
កូអរដោនេ	13°27′35″N 103°51′30″E

ប្រវត្តិប្រាសាទ

ប្រាសាទទន្លេស្ងួត មានទីតាំងស្ថិតនៅក្រៅក្រុងអង្គរធំចម្ងាយពីខ្លោងទ្វារដីឆ្នាំងប្រហែល ៥០០ ម៉ែត្រនៅខាងជើង។ប្រាសាទនេះត្រូវបានកសាងឡើងអំពីថ្មភក់លាយថ្មបាយក្រៀមមានប្រាង្គចំនួន ០១ មានកម្ពស់ ១៣.៥ ម៉ែត្របែរមុខទៅទិសខាងកើត។យោងតាមការពិនិត្យទៅលើស្ថាបត្យកម្មនិងចម្លាក់ដែលតុបតែងលម្អប្រាសាទនេះគឺកសាងឡើងនៅក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ នៅក្នុងឆ្នាំ ១១៨១ ដល់ឆ្នាំ ១២១៨ នៃគ.ស(ចុងសតវត្សរ៍ទី ១២ និងដើមសតវត្សរ៍ទី ១៣)ជារចនាបថបាយ័ន។ប្រាសាទនេះស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងលើដីរាងការ៉េមួយដែលជាដីទាបចាប់ពីគូទឹកនៃអង្គរធំទៅខាងជើងហើយទីកន្លែងទាបនេះប្រហែលជាលិចទឹកដែលបានហូរពីបារាយណ៍ជ័យតដាក។ឈ្មោះរបស់ប្រាសាទទន្លេស្ងួតគឺទន្លេស្ងួតដែលគ្មានទឹកពោលគឺកាលពីមុនកន្លែងនេះមានទឹកតែក្រោយមកគ្មានទឹកគេក៏ហៅថាទន្លេស្ងួត(មានន័យស្មើនឹងពាក្យគោក)។ប្រាសាទទន្លេស្ងួតគឺជាអរោគ្យសាលាមួយនៅក្នុងសម័យអង្គរ។^[១][២]

ការជួសជុល

កន្លងមកប្រាសាទទន្លេស្ងួតមានសភាពទ្រុឌទ្រោមខ្លាំងតួប្រាសាទបែកចេញពីគ្នាដែលបណ្តាលមកពីអាយុកាលនៃប្រាសាទ។ថ្មប្រាសាទបានធ្លាក់មើលស្ទើរមិនយល់ចំណែករចនាសម្ព័ន្ធប្រឈមនឹងការរលំ។ការណ៍នេះបានធ្វើឲ្យក្រុមការងារជួសជុលប្រាសាទស្ទើរមិនហ៊ានចូលជិតនិងបានបង្កការលំបាកដល់ក្រុមជួសជុលផងដែរ។លោកជា សារឹទ្ធជាបុរាណវិទូម្នាក់និងជាប្រធានក្រុមទទួលបន្ទុកជួសជុលប្រាសាទទន្លេស្ងួតបានប្រាប់អំពីការលំបាកនៅក្នុងដំណើរការជួសជុលប្រាសាទយ៉ាងដូច្នេះថាយើងត្រូវរើប្រាសាទទាំងស្រុងហើយជួសជុលពង្រឹងគ្រឹះដោយចាប់ផ្តើមពីគ្រឹះមកវិញ។សម្រាប់ការជួសជុលពង្រឹងគ្រឹះយើងត្រូវធ្វើកំណាយបុរាណវិទ្យាដើម្បីដឹងពីរចនាសម័្ពន្ធ បច្ចេកទេស និង សម្ភារៈដែលគេយកមកប្រើប្រាស់នៅក្នុងការកសាងប្រាសាទនៅក្នុងសតវត្សរ៍ទី ១២។សម្រាប់លោកឡុង កុសលអ្នកនាំពាក្យអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាវិញបានបន្ថែមថាកត្តាចម្បងគឺបណ្តាលមកពីអាយុកាលនៃប្រាសាទដោយសារយើងត្រូវការស្រាវជ្រាវសិក្សាស្វែងយល់ឲ្យបានទូលំទូលាយបន្ថែមលើសពីអ្វីដែលយើងឃើញចំពោះភ្នែក។យើងត្រូវសិក្សាអំពីរចនាសម័្ពន្ធត្រូវស្វែងយល់អំពីតួនាទីរបស់ប្រាសាទ រកឯកសារ និង រកព័ត៌មានទាក់ទងជាមួយប្រាសាទដែលវាជាចំនុចសំខាន់និងជាចំនុចលំបាកផងដែរ។អ្នកនាំពាក្យអាជ្ញាធរជាតិអប្សរារូបនេះបន្តថាការជួសជុលប្រាសាទទន្លេស្ងួតគឺជាទស្សនៈមួយរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរានៅក្នុងការពង្រឹងឡើងវិញនូវប្រាង្គប្រាសាទដែលកន្លងមកមានការទ្រុឌទ្រោម។ក្រៅពីនេះក៏មានប្រាសាទធំៗមួយចំនួនដែលមានការចូលរួមពីដៃគូសហការប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិនៅក្នុងការជួសជុល។ប៉ុន្តែការជួសជុលប្រាសាទនីមួយៗត្រូវការចំណាយពេលវេលាចំណាយធនធានជាច្រើនដែលជាហេតុធ្វើឲ្យការអភិរក្សប្រាសាទមានការខ្វះខាត។^[៣]

ស្រះទន្លេស្ងួតមានបណ្តោយប្រវែង ៨០០ ម៉ែត្រនិងទទឹងប្រវែង ៤០០ ម៉ែត្រដែលបានខូចខាតនិងរីងគោកដោយសារការបោះបង់ចោលនិងមិនមានអ្នកថែទាំអស់ជាច្រើនរាប់សតវត្សរ៍មកហើយ។ដោយសារមានការចូលរួមពីព្រះសង្ឃ ប្រជាពលរដ្ឋ និង អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានក្រុមអ្នកជំនាញនៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាទើបតែបានបញ្ចប់ការស្តារជួសជុលទំនប់ដែលធ្លុះធ្លាយសាងសង់ទ្វារបញ្ចេញ-បញ្ចូលទឹកនិងរៀបចំប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្របុរាណរបស់សម័យអង្គរទន្លេស្ងួតនេះដែលអាចស្តុកទឹកពេញជាអចិន្ត្រៃយ៍ឡើងវិញបានប្រមាណ ៧៥ ម៉ឺនម៉ែត្រគូប។ការស្ដារនិងរៀបចំប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រនៅតំបន់ទន្លេស្ងួតឲ្យដំណើរឡើងវិញនេះគឺធ្វើទៅតាមគម្រោងស្ដារឡើងវិញនូវប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្របុរាណដែលមានច្រើនស្កេកស្កះនៅក្នុងតំបន់អង្គរប្រយោជន៍ដើម្បីការពារតំបន់អង្គរនិងក្រុងសៀមរាបទាំងមូលមិនឲ្យមានការលិចលង់ដោយជំនន់ទឹកភ្លៀងនៅរដូវវស្សាផងហើយក៏ជាការរក្សាទឹកទុកនៅតាមស្រះបុរាណ កសិន្ធុបារាយណ៍ ព្រមទាំងប្រឡាយនានាផងសម្រាប់ជួយទ្រទ្រង់ដល់ប្រាសាទព្រមទាំងជាការជួយលើកតម្លៃទេសភាពវប្បធម៌ក៏ដូចជាការជួយឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមានទឹកប្រើប្រាស់ជាប្រចាំថ្ងៃផង។^[៤]