វ៉ានូអាទូ

ប្រទេសវ៉ានូអាទូ (ភាសាប៊ីស្លាម៉ា អង់គ្លេស និងបារាំង៖ Vanuatu) ដោយមានឈ្មោះជាផ្លូវការថា សាធារណរដ្ឋវ៉ានូអាទូ (ប៊ីស្លាម៉ា៖ Ripablik blong Vanuatu) គឺជាប្រទេសកោះមួយស្ថិតនៅប៉ែកខាងត្បូងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក។ ប្រជុំកោះនេះមានដើមកំណើតមកពីភ្នំភ្លើង ហើយមានចម្ងាយ ១,៧៥០ គីឡូម៉ែត្រពីភាគខាងកើតនៃប្រទេសអូស្ត្រាលី, ៥៤០ គីឡូម៉ែត្រពីភាគឦសាននៃប្រជុំកោះនូវែលកាឡេដូនី ភាគខាងកើតនៃនូវែលគីនេ ភាគអាគ្នេយ៍នៃកោះសូឡូម៉ុង និងភាគខាងលិចនៃប្រទេសហ្វីជី។

សាធារណរដ្ឋវ៉ានូអាទូ

Ripablik blong Vanuatu (ភាសាប៊ីស្លាម៉ា) Republic of Vanuata (ភាសាអង់គ្លេស) République de Vanuatu (ភាសាបារាំង)
ទង់ជាតិ វរលញ្ឆករ
បាវចនា "Long God yumi stanap" (ភាសាប៊ីស្លាម៉ា) "With God we stand" (ភាសាអង់គ្លេស) "Nous nous tenons devant Dieu" (ភាសាបារាំង) "យើងឈរជាមួយព្រះ"[១][២]
ភ្លេងជាតិ "Yumi, Yumi, Yumi" "យើង យើង យើង"
រដ្ឋធានី និង ទីក្រុងធំបំផុត	ព័រវីឡា
ភាសាផ្លូវការ	ភាសាប៊ីស្លាម៉ា ភាសាអង់គ្លេស ភាសាបារាំង
ក្រុមជនជាតិ (ឆ្នាំ ១៩៩៩)	៩៨.៥% នីវ៉ានូអាទូ ១.៥% ជនជាតិផ្សេងៗ
សាសនា (ឆ្នាំ ២០១០)[៣]	៩៣.៣% គ្រិស្តសាសនា —៣៥.០% ប្រេសប៊ីតេរីអានី —៤៤.៥% លទ្ធិប្រូតេស្តង់ផ្សេងៗ —១៣.៨% កាតូលិក ៤.១% សាសនាប្រជាប្រិយ ១.២% គ្មានជំនឿសាសនា ១.៤% សាសនាដទៃៗ
រដ្ឋាភិបាល	សាធារណរដ្ឋអាស្រ័យសភាឯកភូត
- ប្រធានាធិបតី	តាលីស អូបេដ ម៉ូស៊ីស
- នាយករដ្ឋមន្ត្រី	បប លូម៉ាន់
នីតិបញ្ញត្តិ	សភាតំណាងរាស្ត្រ
ទទួលឯករាជ្យ
- ពីសហរាជាណាចក្រ និងបារាំង	៣០ កក្កដា ១៩៨០
- ចូលជាសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិ	១៥ កញ្ញា ១៩៨១
ក្រឡាផ្ទៃ
- ផ្ទៃសរុប	១២,១៨៩ គ.ម២   (ទី១៥៧)
ប្រជាជន
- ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២០)	៣០៧,៨១៥[៤] (ទី១៨១)
- ជំរឿន (ឆ្នាំ ២០១៦)	២៧២,៤៥៩[៥]
- ដង់ស៊ីតេ	១៩.៧ នាក់/គ.ម២   (ទី១៨៨)
GDP (PPP)	ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០១៨)
- សរុប	៨២០ លានដុល្លារ[៦] (ទី១៧៨)
- ក្នុងម្នាក់	២,៨៥០ ដុល្លារ[៦] (ទី១៥៥)
GDP (ចារឹក)	ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០១៨)
- សរុប	៩៥៧ លានដុល្លារ[៦] (ទី១៧៥)
- ក្នុងម្នាក់	៣,៣២៧ ដុល្លារ[៦] (ទី១២៤)
ជីនី (២០១០)	៣៧.៦[៧] មធ្យម
HDI (២០១៩)	០.៦០៩[៨] មធ្យម · ទី១៤០
រូបិយវត្ថុ	វ៉ាទូ (VUV)
ល្វែងម៉ោង	UTC+១១ (VUT (ម៉ោងនៅវ៉ានូអាទូ))
ទិសបើកបរ	ស្ដាំ
កូដហៅទូរស័ព្ទ	+៦៧៨
ដែនកម្រិតខ្ពស់	.vu

វ៉ានូអាទូត្រូវបានប្រជាជន Melanesian រស់នៅដំបូង។ ជនជាតិអឺរ៉ុបដំបូងគេដែលបានទៅលេងកោះនេះគឺជាបេសកកម្មរបស់អេស្ប៉ាញដឹកនាំដោយអ្នកធ្វើនាវាចរជនជាតិព័រទុយហ្កាល់ Fernandes de Queirósដែលបានមកដល់កោះធំជាងគេគឺអេសស្ព្រីទ្រូសាន់តូក្នុងឆ្នាំ ១៦០៦។ ឃ្វីរបានទាមទារប្រជុំកោះសម្រាប់អេស្ប៉ាញដែលជាផ្នែកមួយនៃអាណានិគមអេស្ប៉ាញខាងកើតឥណ្ឌានិងដាក់ឈ្មោះ ឡាអូស្ត្រាលីយ៉ាឌែលអេស្ប៉ារីទូសាន់តូ។

នៅទសវត្សឆ្នាំ ១៨៨០ ប្រទេសបារាំងនិងចក្រភពអង់គ្លេសបានទាមទារផ្នែកខ្លះនៃប្រជុំកោះហើយនៅឆ្នាំ ១៩០៦ ពួកគេបានឯកភាពលើក្របខ័ណ្ឌមួយសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងរួមគ្នាលើប្រជុំកោះនេះថាជាហេប្រាយថ្មីតាមរយៈខុនដូអង់គ្លេស-បារាំង។

ចលនាឯករាជ្យមួយបានកើតឡើងនៅទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៧០ ហើយសាធារណរដ្ឋវ៉ានូអាទូត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ ១៩៨០។ ចាប់តាំងពីឯករាជ្យភាពប្រទេសនេះបានក្លាយជាសមាជិករបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ Commonwealth of Nations អង្គការអន្តរជាតិ de la Francophonie និងវេទិកាកោះប៉ាស៊ីហ្វិក។