សង្រ្គាមកម្ពុជា-អេស្ប៉ាញ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
សង្រ្គាមកម្ពុជា-អ៊ីប៊ែរៀ ( អេស្ប៉ាញ : Guerra Ibero-Camboyana ; ហ្វីលីពីន : Digmaang Kambodyano-Espanyol ; ខ្មែរ : សង្គ្រាមកម្ពុជា-អេស្ប៉ាញ) [១] (1593-1597) គឺជាការប៉ុនប៉ងដើម្បីដណ្តើមយក ប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងនាមព្រះបាទ សត្ថាទី១ និង គ្រីស្ទសាសនា នៅកម្ពុជា។ ចំនួនប្រជាជនដោយអាណាចក្រ អេស្ប៉ាញ និង ព័រទុយហ្គាល់ ។ [២] រួមជាមួយនឹងជនជាតិអេស្បាញ ជនជាតិហ្វីលីពីន ជនជាតិហ្វីលីពីនដើមកំណើត ជនជាតិម៉ិកស៊ិក និងទាហានស៊ីឈ្នួលជប៉ុនបានចូលរួមក្នុងការឈ្លានពានកម្ពុជា។ [៣]
Remove ads
ផ្ទៃខាងក្រោយ
ប្រទេសនីមួយៗដែលបានចូលរួមក្នុងសង្គ្រាមមានចេតនាខុសគ្នាក្នុងការឈ្លានពានកម្ពុជា។ ជាពិសេស ការជ្រៀតជ្រែករបស់សៀម (ថៃ) និងបេសកកម្មរបស់អេស្ប៉ាញ គឺជាលទ្ធផលនៃការតស៊ូអំណាចរវាងបក្សពួកគូប្រជែងក្នុងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ [៤] ទាំងជនជាតិអេស្បាញ និងព័រទុយហ្គាល់បានចូលរួមក្នុងការលុកលុយប្រទេសកម្ពុជាដោយសារ ស្តេចភីលីពទី២ បានគ្រប់គ្រងទាំង ប្រទេសអេស្ប៉ាញ និង ព័រទុយហ្គាល់ ជា សហភាព អ៊ីប៊ែរៀ ។ [៥]
នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៥៩៣ ស្ដេចសៀម ព្រះបាទ នរេសួន បានវាយប្រហារប្រទេសកម្ពុជា ។ [៦] ក្រោយមកនៅខែឧសភា ឆ្នាំ១៥៩៣ ទាហានសៀម១០ម៉ឺននាក់បានចូលលុកលុយប្រទេសកម្ពុជា។ [៧] ការពង្រីកទឹកដីសៀមកាន់តែកើនឡើង ដែលក្រោយមកបានទទួលការយល់ព្រមពី ប្រទេសចិន បានជំរុញឱ្យស្តេចខ្មែរសត្ថាទី១ ស្វែងរកសម្ព័ន្ធមិត្តនៅក្រៅប្រទេស ទីបំផុតបានរកឃើញវានៅក្នុងអ្នកផ្សងព្រេងជនជាតិព័រទុយហ្គាល់ Diogo Veloso និងសហការីជនជាតិអេស្ប៉ាញ Blas Ruiz de Hernán Gonzáles និង Gregorio Vargas Machuca ។ [៨]
អ៊ីប៊ែរៀ បានព្យាយាមនាំយកការពង្រឹងពី ម៉ាឡាកា ព័រទុយហ្គាល់ ប៉ុន្តែមិនបានសម្រេច ហើយដូចគ្នានេះដែរ បានកើតឡើងនៅប្រទេស អេស្បាញ ហ្វីលីពីន ដែលអភិបាលខេត្ត Gómez Pérez Dasmariñas បានច្រានចោលសម្ព័ន្ធភាពជាមួយកម្ពុជា ដោយចូលចិត្តជម្រើស ដើម្បីព្យាយាមដោះស្រាយជម្លោះជាមួយសៀម។ តាមពិត Dasmariñas ទំនងជាចាប់អារម្មណ៍នឹងយុទ្ធនាការមួយនៅ Moluccas ។ ជាលទ្ធផល សៀមវាយយក ក្រុងលង្វែក នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ១៥៩៤ ហើយសត្ថាត្រូវគេប្រហារជីវិត ឬភៀសខ្លួនទៅ លាវ ។ [៨]
អ៊ីប៊ែរៀ ទាំងបីនាក់ ដែលអមដំណើរដោយ Pantaleón Carnero និង Antonio Machado ត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងបញ្ជូនទៅប្រទេសសៀម។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ Veloso និង Vargas បានបញ្ចុះបញ្ចូល នរេនសូ ឱ្យបញ្ជូនពួកគេធ្វើជាទូតទៅកាន់ទីក្រុងម៉ានីល ជាកន្លែងដែលពួកគេបានរត់គេចខ្លួន ខណៈដែល Ruiz និងអ្នកផ្សេងទៀតអាចរឹបអូសបាននូវសារធាតុញៀនដែលដឹកពួកគេជាអ្នកទោស។ ពួកគេទាំងអស់គ្នាបានជួបជុំគ្នាក្នុងទីក្រុងម៉ានីល ជាកន្លែងដែលពួកគេរៀបចំបេសកកម្មយោធា។ [៨]
Remove ads
ជម្លោះ
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads