ಮಗಧ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ಮಗಧ ದಕ್ಷಿಣ ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಪ್ರಾಚೀನ ರಾಜ್ಯವಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತದ ಹದಿನಾರು ಮಹಾಜನಪದಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿತ್ತು. ಮಗಧವು ಜೈನ ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿತು, ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಮಹಾನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು, ಮೌರ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಗುಪ್ತ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳು, ಮಗಧದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದವು.
ಮಗಧ ರಾಜ್ಯ | |||||
| |||||
ಕ್ರಿ.ಪೂ. ೬ನೇ-೪ನೇ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಮಗಧ ರಾಜ್ಯದ ವಿಸ್ತರಣೆ | |||||
ರಾಜಧಾನಿ | ರಾಜಗೃಹ. ನಂತರ, ಪಾಟಲಿಪುತ್ರ (ಆಧುನಿಕ ಪಾಟ್ನಾ) | ||||
ಭಾಷೆಗಳು | ಹಳೆ ಇಂಡೊ-ಆರ್ಯ (ಉದಾ. ಮಗಧಿ ಪ್ರಾಕೃತ, ಇತರ ಪ್ರಾಕೃತಗಳು, ಸಂಸ್ಕೃತ) | ||||
ಧರ್ಮ | ಜೈನ ಧರ್ಮ ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ | ||||
ಸರ್ಕಾರ | ಸಂಪೂರ್ಣ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವ, ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಿದಂತೆ | ||||
ಐತಿಹಾಸಿಕ ಯುಗ | ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲ | ||||
- | ಸ್ಥಾಪಿತ | ಸು. ಕ್ರಿ.ಪೂ. 1200 | |||
- | ಸ್ಥಾಪನೆ ರದ್ದತಿ | ಕ್ರಿ.ಪೂ. 322 | |||
ಚಲಾವಣೆ | ಪಣಸ್ | ||||
ಇಂದು ಇವುಗಳ ಭಾಗ | ಭಾರತ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ನೇಪಾಳ | ||||
Warning: Value specified for "continent" does not comply |
ಮಗಧದ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ವೈದಿಕ ಪಠ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ರಿ.ಪೂ. ೬೦೦ಕ್ಕಿಂತ ಬಹಳ ಮುಂಚೆ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಥರ್ವವೇದದಲ್ಲಿ ಮಗಧ ಜನರ ಅತ್ಯಂತ ಮುಂಚಿನ ಉಲ್ಲೇಖ ಆಗಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಅಂಗರು, ಗಾಂಧಾರರು ಮತ್ತು ಮುಜಾವತರ ಜೊತೆಗೆ ಇವರನ್ನು ಪಟ್ಟಿಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಗಂಗಾ ನದಿಯ ದಕ್ಷಿಣದ ಬಿಹಾರ್ ಪ್ರದೇಶ ಈ ರಾಜ್ಯದ ಮಧ್ಯಭಾಗವಾಗಿತ್ತು; ರಾಜಗೃಹ (ಇಂದಿನ ರಾಜ್ಗೀರ್) ಅದರ ಮೊದಲ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿತ್ತು ಇದರ ನಂತರ ಪಾಟಲಿಪುತ್ರ (ಆಧುನಿಕ ಪಟ್ನಾ) ರಾಜಧಾನಿಯಾಯಿತು. ವಜ್ಜಿ ಹಾಗೂ ಅಂಗದ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಯ ನಂತರ ಬಹುತೇಕ ಬಿಹಾರ್ ಹಾಗೂ ಬಂಗಾಳವನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುವಂತೆ, ತರುವಾಯ ಪೂರ್ವ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಹಾಗೂ ಒರಿಸ್ಸಾದ ಬಹುಭಾಗವನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಗಧ ವಿಸ್ತಾರಗೊಂಡಿತು.[1] ಕಟ್ಟಕಡೆಗೆ ಮಗಧ ರಾಜ್ಯವು ಬಿಹಾರ್, ಝಾರ್ಖಂಡ್, ಒರಿಸ್ಸಾ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ, ಪೂರ್ವ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಹಾಗೂ ನೇಪಾಳ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು.
ಪ್ರಾಚೀನ ಮಗಧ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಜೈನ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧ ಪಠ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಅತೀವವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ರಾಮಾಯಣ, ಮಹಾಭಾರತ ಮತ್ತು ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲೂ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಗಧ ರಾಜ್ಯವು ರಾಜಕುಮಾರ ಸಮುದಾಯದಂತಹ ಗಣತಂತ್ರವಾದಿ ಸಮುದಾಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಗ್ರಾಮಗಳು ಗ್ರಾಮಕರೆಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಿದ್ದ ತಮ್ಮ ಸ್ಥಳೀಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಂತ ಸಭೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು. ಅವುಗಳ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಕಾರ್ಯಕಾರಿ, ನ್ಯಾಯಿಕ, ಮತ್ತು ಸೇನಾ ಕ್ರಿಯೆಗಳಾಗಿ ವಿಭಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು.