Джангы Зеландия

Джангы Зеландия (ингил. New Zealand, маори Aotearoa) — Шош океанны къыбыла-кюнбатыш кесегинде, эки уллу айрымкан (Шимал айрымкан эмда Къыбыла айрымкан) бла къатында болгъан кёб санда (700 джууукъ) гитчерек айрымканлада орналгъан къралды. Ара шахары — Веллингтонду. Джангы Зеландияда джашагъанланы саны 4 377 000 адам чакълы бирди (2010 джыл). Кърал, конституциялы монархия бла парламентли демократияны принциплеринде къуралгъанды эмда дунияны айныгъын къралларыны санына киреди.

    Бу атны (неда терминни) башха магъаналары да барды, къарагъыз: Зеландия.

Джангы Зеландия

New Zealand
Aotearoa

Гимн	God Defend New Zealand («Къудай, сакъла Джангы Зеландияны»)

Административ билги

Оноу формасы	Конституциялы монархия
Монарх Генерал-губернатор Биринчи-министр	III Чарльз Ананд Сатьянанд Джон Кей
Тил(лер)и	ингилиз тил, маори тил, къол силкиу тил
Ара шахары	Веллингтон

География билги

Уллу шахар(лар)ы	Окленд
Бютеу территориясы	268 680 км2 (дунияда 74-чю)
Сууну юсю	2,1 %
Сагъат бёлгеси	+12

Тарих билги

Эркинлиги	Доминион: 26 сентябрь 1907 Вестминстер статут: 11 декабрь 1931 (25 ноябрь 1947 джыл къабыл этилгенди) Конституцион Указ: 13 декабрь 1986

Демография билги

Бютеу халкъы (2010)	4 377 000 адам (дунияда 123-чю)
Къалынлыгъы	15,88 адам/км2

Экономика билги

БИП (номинал) (2008)	$ 146,028 млрд.[1] (58-чи)
БИП (ном.) адам башына	$ 34 121[1]
Валютасы	Джангы Зеландияны доллары (NZD)

Башха билги

Домен(лер)и	.nz
Телефон коду	+64

тюрлендириу

XI—XIV ёмюрледе бу джуртда Полинезиядан чыкъгъан адамла джерлешгендиле, европалы тенгиз тинтиучюле айрымканны 1642 джылда ачхандыла. Уллу Британия, 1762 джылдан башлаб джангы джерлени джаратыуну тири бардыргъанды. Джангы Зеландияны баш энчи халларындан бири, география энчилигиди. Къралны эм джууукъ хоншулары — Тасманны тенгизи ортада болгъан Австралия кюнбатышда (эм къысха джол — 1700 км чакълы бирди); шималда айрымкан территорияла — Джангы Каледония (1400 км чакълы бир), Тонга (1800 км чакълы бир) эмда Фиджи (1900 км чакълы бир).

Джангы Зеландияны королевствосуну къурамына, къралгъа башчылыкъ этиуде бойсунмагъан алай а Джангы Зеландия бла эркин биригиуде болгъан айрымкан къралла киредиле: Кукну айрымканлары, Ниуэ, оноуун кеси джюрютмегенле — Токелау эмда Антарктикада болгъан Россну территориясы.

Галерея

Джангы Зеландияны панорама фотографиялары
Коромандел джарымайрымкан, Шимал айрымкан
Уайкаремоана кёл, Шимал айрымкан
Куинстаун шахарны тийресинде тау ландшафт, Къыбыла айрымкан
Окленд шахар, къралны эм уллу шахары
Окленд шахар, шимал джагъасындан кёрюнюмю
Веллингтон, Джангы Зеландияны ара шахары
Джангы Зеландияны Парламентини мекямларыны комплекси, Веллингтон шахар