Корей Халкъ-Демократ Республика

Корей Халкъ-Демократ Республика (кор. 조선 민주주의 인민 공화국, 朝鮮民主主義人民共和國), КъХДР, Шимал Корея — Кюнчыгъыш Азияда Корей джарымайрымканны шимал кесегинде орналгъан къралды. Шималда Къытай бла чеклери барды, шимал-кюнчыгъыда — Россия бла. Къыбылада Корея Республика бла чеклешеди, эки къралны демилитаризация этилген зона айырады. Кюнбатышда Сары тенгиз бла джууулады, кюнчыгъышда — Япон тенгиз бла. Ара шахары — Пхеньянды.

Корей Халкъ-Демократ Ресублика

조선 민주주의 인민 공화국
(Чосон Минджуджуый Инмин Конъхвагук)

Корей Халкъ-Демократ Ресубликаны байрагъы

Корей Халкъ-Демократ Ресубликаны герби

Девиз	(кор. 강성대국) («Къарыулу кърал»)
Гимн	애국가 («Ата Джуртха сюймекликни джыры»)

Административ билги

Оноу формасы	Социалист республика
Генерал секретарь Правительствону башчысы	Ким Чен Ын Чхве Ён Рим
Тил(лер)и	Корей тил
Ара шахары	Пхеньян 39.033333, 125.7539°02′ N 125°45′ E39.033333° N 125.75° E (G) (O)

География билги

Уллу шахар(лар)ы	Пхеньян, Хамхын, Кэсон, Синыйджу, Расон
Бютеу территориясы	120 540 км2 (дунияда 97-чи)
Сууну юсю	0,1 %
Сагъат бёлгеси	UTC+9

Тарих билги

Эркинлиги	Япон империядан
	1948 джылны 9 сентябрьда

Демография билги

Бютеу халкъы (2007)	24,051,218 адам (дунияда 49-чу)
Къалынлыгъы	193,54 адам/км2

Экономика билги

БИП (номинал) (2007)	$ 40,0 миллиард (91-чи)
БИП (ном.) адам башына	$ 1715
Валютасы	КХДР-ни вонасы (KPW, код 408)

Башха билги

Домен(лер)и	.kp
Телефон коду	+850

тюрлендириу

КъХДР, 1948 джылны 15 августунда Корея Республика баямланнгандан сора, 1948 джылны 9 сентябрында совет оккупация зонаны территориясында халкъ-демократ къралча къуралгъанды. Къралны официал идеологиясы чучхени идеяларыды. Бу идеологияны къургъанлы Ким Ир Сен бла Ким Чен Ирдиле, ала аны «эсини фокусунда адам болгъан философия идеология»^[1] деб ачыкълайдыла. Власть Кореяны урунуу партиясыны къолундады, партияны башчысы Уллу Тамада^[2] Ким Чен Ынды.

Географиясы

Корей Халкъ-Демократ Республика Корей джарымайрымканнда орналыб кюнчыгъышда Япон тенгиз бла, кюнбатышда Сары тенгиз эмда Корей богъаз бла джуулады. Къралны майданы — 120 540 км².

Къралны территориясы кёбюсю таулу кёб ёзенле бле кесилген рельефы барды. Шималда Маньчжур-Корей тау системагъа кирген Шимал-Корей таула кёлтюрюлюб турадыла эмда Кюнчыгъыш-Маньчжур тауладан Ялуцзян эмда Туманлы суула бла айырыладыла. Маньчжур-Корей тау системада КъХДР-ны эмда бютейлеу Корей джарымайрымканны эм мийик джер орналады — Пэктусан вулкан (2744 м). Япон тенгизни шимал джагъасында Хамгён сырт эм мийик джер бла Кванмобон тау (2540 м) тартылады. Хамгён сырт бла Пэктусан вулкан бла арасында Кэма сыртлыкъ орналады.

Административ бёлюнюу

Къралны территориясы 9 провинциалагъа (то, кор. 도^?, 道^?), тюз бойсунулгъан - ара шахар Пхеньян эмда (чикхальси, 직할시, 直轄市) энчи статус болгъан Расон, Кэсон эмда Нампхо. (тхыкпёльси, 특별시, 特別市) шахарлагъа бёлюнеди.

Шимал Кореяны административ бёлюнюую

Шахарла

КъХДР-де 28 джерлешимни шахар статусу барды. Къралны ара шахары эмда эм уллу шахары Пхеньянды, ол энчи биринчи дараджаны административ ёлчени къуралады (чикхальси).

КХДР-ны эм уллу шахарлары

№	Аты	Провинциясы	Адам саны
1	Пхеньян	-	4 138 187
2	Хамхын	Хамгён-Намдо	768 551
3	Чхонджин	Хамгён-Пукто	667 929
4	Нампхо	-	366 341
5	Вонсан	Канвондо	363 127
6	Синыйджу	Пхёнан-Пукто	359 341
7	Танчхон	Хамгён-Намдо	345 876
8	Кэчхон	Пхёнан-Намдо	319 554
9	Кэсон	Хванхэ-Пукто	308 440
10	Саривон	Хванхэ-Пукто	307 764