From Wikipedia, the free encyclopedia
Ermeniyên li Tirkiyeyê (bi ermenî: Թուրքահայեր, bi tirkî; Türkiye‘deki Ermenileri), yek ji gelên xwecihî yên Tirkiyeyê ye. Nifûsa wan a texminkirî di navbera 60.000[4] û 100.000[5] wekî tê gotin ku piraniya wan li bajarê Stembolê de ye.[6]
Di navbera salên 1914 û 1921an de nifûsa ermenî zêdetirî du milyon kesî bû. Îro piraniya ermeniyên Tirkiyê li Stembolê kom bûne.[7] Rojname, dêr û dibistanên wan ên taybet hene da ku karibin dîn, ziman û çanda xwe biparêzin. Piraniya wan ji baweriya Apostoliya Ermenî ne û beşeke biçûk a ermeniyên li Tirkiyeyê jî girêdayî Dêra Katolîk a ermeniyan an jî Dêra Evangelîst a ermeniyan in.
Heta Nîjadkujiya ermeniyan ya sala 1915an, piraniya nifûsa ermeniyên Tirkiyeyê (wê demê Împaratoriya Osmanî) li herêmên rojhilatê welêt dijiyan, ku ermenî jê re dibêjin Ermenistana Rojava (îro ew der bi bakurê Kurdistanê an rojhilatê Tirkiyê re têkildar e).
Gelê ermenî di dîrokê de bi hezar salan li rojhilatê Asyaya Biçûk û başûrê Qefqasya hatiye damezrandin. Lê di sedsala 11an de tirkên ku ji Asyaya Navendî hatibûn, xwe li ser vê herêmê ferz kir û paşê Împeratoriya Osmanî ava kir. Ermenî wê demê bûne hindikahiyeke ku her ku diçe zêdetir tê cudakirin. Di Şerê Cîhanî yê Yekem de piraniya ermeniyan bûne qurbaniyên polîtîkaya komkujî û sirgûnê ku ji aliyê dewleta Tirkên Ciwan hatiye organîzekirin, ku bûye sedema qirkirina Ermeniyan.[8] Ev qirkirina yekemîn a sedsala 20an e. Di dawiya şer de Împeratoriya Osmanî hat parçekirin û cihê xwe da Tirkiyeya nûjen.
Civata ermenî ya Stembolê, ku tê texmînkirin 60.000 - 70.000 kes e (nêzîkî %75ê nifûsa ermeniyên Tirkiyeyê), îro xwedî 33 dêrên şandî, 12 katolîk û 3 dêrên protestan in; 2 nexweşxane (Surp Pirgitsch û Surp Agop), 2 sêwîxane û 19 dibistan.[9]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.