bihar

 Binêre herwiha: bîhar û Bihar

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): //
• Deng (Amed)^ⓘ
• Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: bi·har

Navdêr

Tewandina bihar
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	bihar	bihar
Îzafe	bihara	biharên
Çemandî	biharê	biharan
Nîşandera çemandî	wê biharê	wan biharan
Bangkirin	biharê	biharino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	biharek	biharin
Îzafe	bihareke	biharine
Çemandî	biharekê	biharinan

bihar m

1. (demsal) Demsala piştî zivistanê û berî havînê.

   Bihar, havîn, payiz û zivistan.

   Vê Biharê, wê biharê.

   Biharan, her biharê.

   Bihara bê, bihara were.

   Bihara borî, bihara çûyî.

   Par biharê.

   • Çû nêv-i baxê gul'izar
     Ew buxçeya her lê bihar
     Lew bilbilan lê qal û şer. — ()
   • Dermanê jara tu yî
     Heyva li çarda tu yî
     Sêva li dara tu yî
     Gula bihara tu yî
     Tîjî nûbara tu yî
     Xutba l’mihdara tu yî. — ()
   • Bihar e, êdî bihar e, Roza!
     Gupik bi gupik in, gulî li darê.
     Balinde di çerxa dîlanê de,
     Serxweş in bi evîna biharê. — ()

Bi alfabeyên din

• kurdî-krîlî: бьһар

Herwiha

• behar
• buhar

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî .

Hevreha soranî (), belûçî û farisî (), goranî/hewramî , farisiya navîn , avestayî ()... sanskrîtî () û (), hindî () û ()... latviyayî (), lîtwanî , rûsî/ukraynî (), çekî/slovakî ... danmarkî/norwecî/swêdî ... latînî , romanî , portugalî , spanî , , îtalî , fransî ... yûnanî (), ermenî ()...

Peyv ji zimanên îranî ketiye gelek zimanên tirkîkî: azerî , oyxurî (), ozbekî , tirkî , , , tirkmenî .

Çavkanî:

• (2003): , Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, .
• Horák, Robin (2015): Sémantická motivace názvů ročních období v indoevropských jazycích [Wateya navên demsalan bi zimanên hindûewropî] (bi zimanê çekî)
• Kroonen, Guus (2013): Etymological Dictionary of Proto-Germanic.
• Mallory, J. P.; Adams, D. Q., editors (1997): Encyclopedia of Indo-European culture [Zanistnameya Çandeya Kultûra Hindûewropî], London, Chicago: Fitzroy Dearborn Publishers.
• Nişanyan, Sevan: Çağdaş Türkçenin Etimolojisi [Etîmolojiya Tirkiya Niha] (bi tirkî)
• The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi îngilîzî û rusî): http://starling.rinet.ru/
• , Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî [""], Moskova, 2001-2010
• De Vaan, Michiel (2008): Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages.

Bide ber

Demên salê
bihar	havîn	payiz	zivistan

Bi zaravayên din

• Soranî: ()
• Xwarîn:
• Lekî:
• Hewramî:
• Zazakî: ,

Werger

• Abxazî: (), (), (), ()
• Adîgeyî: ()
• Afrîkansî:  → 
• Albanî:  →  m
• Almanî:  →  n,  →  nt, /  →  n,  →  m,  m

  Elmanîşî:  n

• Altayiya başûrî: ()
• Amharî: ()
• Aramî:

  Aramiya nû ya asûrî:  p ()

  Siryaniya klasîk:

• Aromanî:  m,  m
• Asamî: ()
• Astûrî:  →  m
• Atayalî:
• Avarî: ()
• Azerî:  → ,  → 
• Baskî:  → 
• Başkîrî: ()
• Belarusî:  m (); (), ()
• Bengalî:  →  (),  →  (),  →  ()
• Bîkoliya naverast:
• Bretonî:  →  m
• Bruneyî:
• Bulgarî:  →  m ()
• Burmayî:  →  (),  →  (), (),  →  (),  →  ()
• Buryatî: ()
• Çeçenî: ()
• Çekî:  →  nt, /  →  m
• Çerokî: ()
• Çînî:

  Dunganî: ()

  Mandarînî:  →  (),  →  ()

  Minnanî:  →  (),  →  ()

• Çuvaşî: (), ()
• Danmarkî:  →  nt,  →  g
• Endonezyayî: musim semi
• Erebî:  n ()

  Erebiya misrî:  n ()

  Erebiya hîcazî:  n ()

• Ermenî:  →  ()
• Erzayî: ()
• Esperantoyî:  → 
• Estonî:  → 
• Evenî: ()
• Evenkî:
• Farisî:  →  ()
• Ferî:  nt
• Fînî:  → 
• Fransiya kevn:  n
• Fransî:  →  n
• Friyolî:  m,  m
• Frîsiya saterlandî:
• Frîsî:  n,  →  n,  → 
• Gaelîka skotî:  n
• Galîsî:  →  m
• Gujaratî: ()
• Gurcî:  →  ()
• Guwaranî:
• Hindî:  →  n (),  →  n ()  →  m ()
• Holendî:  →  n,  →  nt
• Hunsrikî:  n
• Îbranî:  →  n ()
• Îdoyî:  → 
• Îngilîziya kevn:  n
• Îngilîziya navîn:
• Îngilîzî:  → 
• Îngriyî:
• Îngûşî: ()
• Înterlîngua:  → 
• Îrlendî:  →  n
• Îtalî:  →  m
• Îzlendî:  →  nt
• Japonî:  →  (),  →  (),  →  ()
• Jejuyî: ()
• Kabîlî:  m
• Kalalîsûtî: ,
• Kalmîkî: ()
• Kannadayî:  →  ()
• Karaçay-balkarî: ()
• Karelî:
• Katalanî:  →  m
• Keşmîrî: (), ()
• Kirgizî:  →  ()
• Kîngalî: ()
• Klamatî-modokî:
• Komî-permyakî: ()
• Koreyiya navîn: ()
• Koreyî:  →  (), ()
• Kornî:  n
• Kreyoliya fransî ya Louisiana:
• Ladînî:  m,  m,  m
• Latînî:  →  nt
• Latviyayî:  →  n
• Lawsî: (), (), (),  →  ()
• Lezgînî: ()
• Lîgûrî:  m
• Lîtwanî:  →  n
• Lîvonî:
• Luksembûrgî:  →  nt
• Mòçenoyî:  n
• Makedonî:  →  m ()
• Malayalamî:  →  ()
• Malezî: ,
• Maltayî:  m
• Mançûyî:
• Manksî:  m
• Maorî: ,
• Maratî: ()
• Marî:

  Mariya rojhilatî: ()

• Mecarî:  → 
• Megrelî: ()
• Mîrandî:
• Mokşayî: ()
• Mongolî:

  Kirîlî:  →  ()

  Mongolî: ()

• Montagnaîsî:
• Muongî: ,
• Nanayî: ()
• Navajoyî:
• Nedersaksî:

  Almaniya jêrîn a almanî:  nt,  m,  nt,  m

• Nîvxî: ()
• Nogayî: ()
• Normandî:  n,  n,  n
• Norsiya kevn:  nt
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî:  →  n

  Norweciya nînorskî:  →  n

• Ohloniya başûr:
• Oksîtanî:  → 
• Oriyayî:  →  ()
• Oromoyî:
• Osetî: ()
• Oygurî: (), ()
• Ozbekî:  → 
• Peştûyî: ()
• Plodîşî:  n
• Polonî:  →  m
• Portugalî:  →  m
• Puncabî: ()
• Qazaxî:  →  ()
• Qiptî: ()
• Romancî:  m
• Romanî:  m
• Romanyayî:  →  m
• Rusî:  →  m ()
• Rusînî:  m ()
• Samî:

  Samiya bakurî:

  Samiya başûr:

• Sanskrîtî:  →  n (),  →  n ()
• Sardînî: , , , ,
• Sicîlî:  →  m
• Sindhî: ()
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî:  nt,  nt,  nt,  nt

  Latînî:  →  nt,  →  nt,  nt,  nt

• Skotî:
• Slaviya kevn:

  Kirîlî:  m ()

• Slaviya rojavayî ya kevn:  m ()
• Slovakî:  →  m
• Slovenî:  →  m
• Somalî:  → 
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn:  nt,  nt

  Sorbiya jorîn:  nt

• Spanî:  →  m
• Swahîlî:  → ,  → , ,
• Swêdî:  →  g
• Şorî: ()
• Tàyî: ,
• Tacikî:  →  ()
• Tagalogî:
• Tamîlî:  →  ()
• Tayî: , ,
• Telûgûyî: (),  →  ()
• Temazîxtiya atlasa navendî: (), ()
• Teteriya krîmî:
• Teterî:  →  ()
• Tirkî:  → ,  → 
• Tirkmenî: ,  → 
• Tîbetî: ()
• Tlingitî:
• Udî: ()
• Udmurtî: ()
• Ulçî:
• Urdûyî:  n (),  →  m ()
• Ûkraynî:  →  m ()
• Venîsî:  m,  →  m
• Vepsî:
• Viyetnamî:  →  (),  →  ()
• Volapûkî:  → 
• Voroyî:
• Votî:
• Walonî:  →  n,  →  n
• Weylsî:  →  n
• Wîlamowî:
• Wînnebagoyî:
• Wolofî:  → 
• Xakasî: ()
• Ximêrî: ()
• Xosayî:
• Yagnobî: ()
• Yakutî: ()
• Yidîşî:  →  n ()
• Yorubayî: ,
• Yupîkiya navendî:
• Yûnanî:  →  m (),  →  nt ()

  Kevn:  nt ()

• Zhuangî:
• Zuluyî: