zava

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): 
• Kîtekirin: za‧va

Navdêr

Tewandina zava
Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	zava	zava
Îzafe	zavayê	zavayên
Çemandî	zavayî	zavayan
Nîşandera çemandî	wî zavayî	wan zavayan
Bangkirin	zavayo	zavayino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	zavayek	zavayin
Îzafe	zavayekî	zavayine
Çemandî	zavayekî	zavayinan

zava n

1. mêrê ku daweta wî ye,
   zelamê ku dîlana wî tê kirin,
   zilamê ku zemawenda wî ye

   Bûk û zava rabûn dawetê.

   • Zava bi edeb ku çû ji der dan — ()
2. mêrê keça kesekî/ê yan mêrê xwişka kesekî/ê

   Rizgar zavayê Elî ye. (Keça Elî jina Rizgarî ye.)

Herwiha

• zave

Bi alfabeyên din

• kurdî-krîlî: зава

Tewandî

• (kurmanciya rojhilatî) zavayî
• (kurmanciya navendî û rojavayî) zavê

Dijmane

• bûk

Jê

• birazava
• birazavatî
• zavatî

Gotinên pêşiyan

• bûk bi dilê zavê ye, çi pitepita pîrê ye
• bûk bi dilê zavê ye, çi kul bi dilê xelkê ye
• bûk bi dilê zavê ye, çi pilepila melê ye
• bûk bi dilê zavê ye, çi hêlehêla melê ye

Têkilî

• bûra
• diş
• hevling, hevzava
• jinbira
• jintî
• tî
• xesû
• xezûr

Etîmolojî

Hevreha soranî (), kurdiya başûrî , zazakî , hewramî , mazenderanî û talîşî (), belûçî (), pertî ( /⁠zāmād⁠/), farisî (), tacikî (), pehlewî (), hexamenişî ( /⁠dāmātar-⁠/), sogdî () / (), avestayî (), sanskrîtî (), hindî () / (), yûnaniya kevn û nû (, “zava”) û (, “dawet, zemawend, zewac”), latînî , îtalî , portugalî , fransî û katalanî , spanî , albanî ... Hemû ji proto-hindûewropî (“zewicîn, jin anîn”).

Peyva îranî bi şiklê xwe yê farisî wek () ketibû tirkiya osmanî û di tirkiya niha de bûye û cih li peyva tirkî ya xwemalî teng kiriye.

Peyva yûnanî (, “zewac”) ya ji eynî rehê peyva zava di gotinên wek monogamî (yekjinîtî, yekzewacî) û polîgamî (pirjinîtî, pirzewacî) de li piraniya zimanan belav bûye û ketiye kurdî jî.

Hêjayî gotinê ye ku zava ne hevreha peyva zewac / zewicîn e. Zewac û zewicîn ji erebî ketine kurdî lê ew bi xwe jî ji () ya aramî ne ku ji () ya yûnaniya kevn e ku ji û (bi hev re meşîn/bezîn) yên proto-hindûewropî ne ku herwiha serekaniya [skrîpt hewce ye] () ya avestayî, [skrîpt hewce ye] () ya farisiya kevn, () ya farisî û cot ya kurdî ye. () ya tirkî ji farisî ye.

Çavkanî:

• , Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî [""], Moskova, 2001-2010
• (2003): , Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, , r. 683.
• (1893): [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg r. 117.
• Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots, Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2an, r. 26
• , , , 1966, r. 114
• .

Bi zaravayên din

• Kurmancî: zava
  • Reşî: zave
• Soranî: ()
• Xwarîn: zawa
• Lekî: zuma
• Hewramî: zema (--> zemawend)
• Zazakî: zama

Werger

mêrê ku dizewice yan nû zewiciye (1)

• Afrîkansî:
• Albanî:  →  n
• Alviri-Vidari:

  Elwîrî-wîderî: ()

• Almaniya bilind a kevn:  n
• Almanî:  →  n
• Amharî: ()
• Asamî: ()
• Azerî:  → 
• Belarusî:  n ()
• Bengalî:  →  (), (),  →  (),  →  ()
• Bulgarî:  →  n (),  n ()
• Burmayî:  →  (), ()
• Çekî:  →  n
• Çînî:

  Kantonî: (), ()

  Dunganî: (), ()

  Hakkayî: (), ()

  Mandarînî:  →  ()

  Minnanî:  →  ()

• Danmarkî:  →  g
• Erebî:  n ()

  Erebiya kendavî:  n ()

• Ermenî:  →  (),  →  (),
• Esperantoyî:
• Estonî: ,
• Farisî:  →  ()
• Fînî:  → 
• Fransî:  →  n,  n,  →  n,  n,  →  n
• Friyolî:  n
• Frîsiya kevn:  n,  n
• Gaelîka skotî:  n,  n
• Galîsî:  →  n
• Gotî:  n ()
• Gurcî: (), ()
• Hindî:  →  n (),  →  n (),  →  n ()
• Holendiya kevn:  n
• Holendî:  →  n
• Îbranî:  →  n ()
• Îdoyî:  → ,  → ,  → 
• Îngilîziya kevn:  n
• Îngilîzî:  → 
• Îrlendî:  n,  n
• Îtalî:  →  n
• Îzlendî:  n
• Japonî:  →  (),  →  (),  →  ()
• Katalanî:  →  n
• Keşmîrî: ()
• Kirgizî: ()
• Kîkûyûyî:  sinif c1
• Koreyî: ()
• Latviyayî:  n
• Lawsî: ()
• Lîtwanî:  n,  n
• Luksembûrgî:  n
• Makedonî:  n ()
• Malayalamî:  →  (),  →  ()
• Malezî:
• Maltayî:  n
• Manksî:  n
• Maorî:
• Mecarî:  → 
• Mongolî:

  Kirîlî: (),  →  ()

• Nedersaksî:  n,  n,  n,  n
• Normandî:  n
• Norsiya kevn:  n
• Norwecî:

  Norwecî:  →  n

  Norweciya nînorskî:  n

• Oygurî: ()
• Ozbekî:  → 
• Plodîşî:  n
• Polonî:  →  n,  →  n
• Portugalî:  →  n
• Qazaxî: ()
• Romanî:  n
• Romanyayî:  →  n
• Rusî:  →  n (),  →  n ()
• Saksoniya kevn:  n
• Sindhî:  →  n
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî:  n,  n

  Latînî:  →  n,  →  n

• Slovakî:  n
• Slovenî:  →  n
• Spanî:  →  n
• Swahîlî:  → ,
• Swêdî:  →  g
• Tacikî:  →  ()
• Tagalogî:
• Tarifitî:  n
• Tayî:  → ,  →  ()
• Telûgûyî:  →  (), ()
• Tirkî:  → ,  → 
• Tirkmenî:  → 
• Udmurtî: ()
• Ûkraynî:  n (),  n (),  →  n (),  n (),  n (),  n ()
• Venîsî:  n
• Viyetnamî:  → ,
• Volapûkî:  → ,  → ,  → 
• Weylsî:  →  n,  n p
• Ximêrî: ()
• Yidîşî: (),  n ()
• Yûnanî:  →  n (),  →  n (),  →  n ()

  Kevn:  n ()

Ev qismê Wergerê ji malûmatên naveroka vê versiyona madeya a Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

mêrê keça (yan xwişka) kesekî/ê (2)

• Albanî:  →  n
• Almaniya Pennsylvania:  n
• Almanî:  →  n,  →  n,  →  n
• Altayiya başûrî: ()
• Andî: ()
• Arçî: ()
• Aromanî:  n,  n
• Astûrî:  →  n,  →  n
• Azerî:  → ,  → , ,
• Batsbî: ()
• Belarusî:  n ()
• Bengalî: (),  →  ()
• Bretonî:  →  n,  →  n
• Bulgarî:  →  n ()
• Burmayî:  →  ()
• Çeçenî: ()
• Çekî:  →  n
• Çînî:

  Kantonî: ()

  Hakkayî: ()

  Mandarînî:  →  (),  →  ()

  Minnanî: (), (), ()

• Danmarkî:  →  g
• Endonezyayî: ,  → 
• Erebî:  n (),  →  n ()
• Ermenî:  →  ()
• Estonî:  → 
• Farisî:  →  ()
• Ferî:  n,  n
• Fînî:  → 
• Fransî:  →  n,  →  n
• Friyolî:  n,  n
• Gaelîka skotî:  n,  n,  n
• Galîsî:  →  n
• Gotî:  n ()
• Gurcî: ()
• Guugu yimidhirrî: (of a female), (of a male)
• Hindî:  →  n (),  →  n ()
• Holendî:  →  n
• Hunsrikî:  n
• Îbranî:  →  n ()
• Îdoyî:  → 
• Îngilîziya kevn:  n
• Îngilîziya navîn:
• Îngilîzî:  → 
• Îngûşî: ()
• Îrlendî:  n
• Îtalî:  →  n
• Japonî:  →  ()
• Kannadayî:  →  ()
• Kapverdî:
• Katalanî:  →  n
• Keşmîrî:  →  ()
• Koreyî:  →  ()
• Kornî:  n
• Kreyoliya seyşelî:
• Ladînoyî:
• Latînî:  →  n
• Latviyayî:  →  n
• Lazî: ()
• Lîtwanî:  n
• Luksembûrgî:  n
• Makedonî:  n ()
• Manksî:  n
• Maorî: ,
• Mazenderanî: ()
• Mecarî:  → ,  → 
• Megrelî: ()
• Nanayî: ()
• Navajoyî: , ,
• Normandî:  n
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî:  →  n

  Norweciya nînorskî:  n

• Oksîtanî:  →  n
• Oriyayî: ()
• Osetî: ()
• Peştûyî:  →  n
• Plodîşî:  n
• Polabî:  n
• Polonî:  →  m şx
• Portugalî:  →  n
• Puncabî:  n (),  n ()
• Romanî:  n
• Romanyayî:  →  n
• Rusî:  →  n ()
• Sanskrîtî:  →  n ()
• Sardînî:  n,  n
• Sicîlî:  →  n,  →  n
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî:  n

  Latînî:  →  n

• Skotî:
• Slovakî:  →  n
• Slovenî:  →  n
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn:  n,  n,  n

• Spanî:  →  n

  Spaniya kevn:

• Svanî: ()
• Swêdî:  →  g,  →  g
• Tagalogî:
• Taosî: ,
• Tayî:  → 
• Telûgûyî:  →  ()
• Tirkî:  → ,  → 
• Ûkraynî:  n ()
• Venîsî:  n, , ,  → ,
• Viyetnamî:  → ,
• Volapûkî:  → 
• Weylsî:  n,  n
• Wîlamowî:
• Yûnanî:  →  n ()

  Kevn:  n ()

Ev qismê Wergerê ji malûmatên naveroka vê versiyona madeya a Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Malagasî

Navdêr

1. (fizîk) ronahî, ronî
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev made ji wergerên ronahî hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}