Вепсъяс

Вепсъяс (водзджык чудь; вепс vepsläižed) тайӧ этша лыда финн-йӧгра войтыр, ӧтчукӧрӧн олӧны Россияса Карелияын, Ленинград да Вӧлӧгда обласьтъясын. 2006 вося косму тӧлысьсянь вепсъяс пырӧны Войвыв, Сибыр да Ылі Асыввывса этша лыда вужвойтыръяс лыдӧ.

Вепсъяс
Дӧрапас
Лыд:	6 000 гӧгӧр
Оланінъяс:	Рочму
Кыв:	вепс
Эскӧм:	православие
Ӧти рӧдвужысь лоӧм войтыръяс:	Карелъяс, Водь, Финнъяс, Эстъяс

Ас ним да войтыр юкӧнъяс

Войтырлӧн ас ним — vepsä, bepsä, vepsläižed, bepsaažed, lüdinikad. 1917 воӧдз вепсъясӧс официальнӧя вӧлі шуӧны чудьӧн. «Вепся» медваж ас ним XX нэмын оз нин казьтывсьы. Роч сёрниын найӧс шуисны «чухаръясӧн» ^[1], «кайванъясӧн» (кедзовтана вежӧртасын). «Вепсъяс» этноним паськалӧ ӧнія кадӧ нин.

Торйӧдӧны вепсъяслысь куим этнографическӧй котыр:

• войвывса (онегабердса) вепсъяс — олӧны Онега тылӧн рытыв-лунвыв берегын (вӧвлӧм «Вепс национальнӧй вӧлӧсьт», Шёлтозеро сиктын — Карелия лунвылын, Ленинград обласьткӧд орччӧн);
• шӧр (оятса) вепсъяс — олӧны шӧр да вылыс Оять ю бокын, Капша да Паша юяс йылын (Ленинград обласьтлӧн рытыв-асылын да Вӧлӧгда обласьтлӧн рытыв-войвылын)
• лунвыв вепсъяс — Вепс керӧслӧн лунвыв бокын (Ленинград обласьтлӧн асыввылын да Вӧлӧгда обласьтлӧн рытыв-войвылын).

Лыд

2010 воын Рочмуын — 5 936 морт:

• Карелия — 3 423
• Ленинград обласьт — 1 380
• Вӧлӧгда обласьт — 412
• Петыркар — 318 (2002 во)

Вепс этнографическӧй музей Шоутъярвын

Нималана вепсъяс

• Лисицына Анна Михайловна (1922—1942) — партизанка, Сӧветскӧй Союзса герой.
• Абрамов Николай Викторович (1961 ч.в. ) — вепс гижысь, журналист, вуджӧдчысь, актёр.
• Строгальщикова Зинаида Ивановна — историк, туялысь, общественнӧй удж вӧчысь.