Премьер-министр

Премьер-министр (фр. le premier — биринчи) — бир катар мамлекеттердин аткаруу бийлигинин башчысы.

Аткаруу бийлиги

Мамлекет башчы

Диктатор • Монарх • Президент

Өкмөт

Өкмөт башчысы • Канцлер • Аткаруу бийлигинин башчысы • Премьер-министр • Министрлер кабинети • Министрлик • Министр

Башкаруу формасы

Президенттик башкаруу системасы • Аралаш башкаруу системасы • Парламенттик башкаруу системасы • Парламенттик демократия (Вестминстер системасы) • Парламенттик монархия • Парламенттик республика

Тизмелер

Президенттердин тизмеси • Мамлекет башчыларынын тизмеси • Өкмөттөрдүн тизмеси

Жергиликтүү бийлик

Губернатор • Мэр • Аким • Айыл башчы

Кээ бир өлкөлөрдө премьер жалпы элдик добуш берүүдө аныкталат, башкаларында парламент дайындайт (Кыргыз Республикасы, Казакстан, Беларусь, Орусия Федерациясы), же өлкө башчы дайындайт (Улуу Британия, Франция).

Ар бир өлкөдө премьер-министрдин өз аталышы бар, мисалы Латвияда — министрлер президенти; Германия жана Австрияда — канцлер; Кыргызстанда жана Израилде — өкмөт башчы, Италияда жана Перуда — Министрлер Кеңешинин төрагасы деп аталат.

Тарыхы

Премьер-министр кызматы XVI — XVII кылымдарда Батыш Европада пайда болгон. Премьер-министр деген сөз биринчи министр деп которулат. Францияда XVI—XVII кылымдарда башкы мамлекетттик министр аттуу кызмат орду пайда болгон.

Булактар

• Юридика аталгылары менен түшүнүктөрүнүн орусча-кыргызча түшүндүрмө сөздүгү. Илимий-маалымдама басылыш/АРД/Чекки долбоору, авторлор жамааты. – Б.: 2005, ISBN 9967-428-14-7