Диктатор
From Wikipedia, the free encyclopedia
Диктатор (лат. dictator, dicto – бийлеймин, буйрамын) – 1) байыркы Италиянын , бир катар латын шаарларынын жыл сайын шайлануучу чексиз укуктуу башкаруучусу, ошондой эле Латын союзунун башчысы; 2) Байыркы Римде республикалык мезгилинде (биздин заманга чейин. 5-кылым–1-кылымдын 2-жарымы) коркунуч туулуп (согуш, ички башаламандык), бийликти бир адамга берүү зарылдыгы пайда болгондо, сенаттын чечими боюнча консулдар 6 айлык мөөнөткө дайындаган адам (магистрат). Мамлекеттеги бардык бийлик диктатордун колунда болгон. Диктаторду дайындаганда, титулуна анын шайланышынын себеби көрсөтүлгөн (Мисалы, согуш коркунучу туулганда дайындалган диктатор – согуш жүргүзүүчү диктатор). Биздин заманга чейин. 4-кылымга чейин элдик чогулушка диктатордун өкүмүнө каршы даттанууга тыюу салынган. Диктатор бардык кызмат адамын, ошондой эле консулду да башкарган. Адегенде диктаторлукка патрицийлер гана, биздин заманга чейин. 356-жылдан плебейлер да дайындалган. Сулла жана Цезардын тушунда чексиз мөөнөткө дайындалып, диктаторлук кызмат монархиялык мүнөз алган. Аны биздин заманга чейин. 44-ж. Антоний Марк жойгон.
Мамлекет башчы |
Өкмөт |
Өкмөт башчысы • Канцлер • Аткаруу бийлигинин башчысы • Премьер-министр • Министрлер кабинети • Министрлик • Министр |
Башкаруу формасы |
Президенттик башкаруу системасы • Аралаш башкаруу системасы • Парламенттик башкаруу системасы • Парламенттик демократия (Вестминстер системасы) • Парламенттик монархия • Парламенттик республика |
Тизмелер |
Президенттердин тизмеси • Мамлекет башчыларынын тизмеси • Өкмөттөрдүн тизмеси |
Жергиликтүү бийлик |
Губернатор • Мэр • Аким • Айыл башчы |