plumbo

Latine

Appellatio pronuntiatusque

API: /ˈplumboː/

(classice)

Syllabificatio phonetica: plum·bō — morphologica: plumb-o

Notatio

← Latine: plumbum

Verbum transitivum

plumb|ō, -āre, -āvī, -ātum

1. Plumbo ferruminare.
2. E plumbo aliquid facere.

Coniugatio

Verbum finitum

­

Thema	Vox activa
plumb-	Tempus praesens			imperfectum		futurum
Persona	indicativ.	coniunct.	imperat.	indicativ.	coniunct.	indicativ.	imperat.
I. sing.	plumbō	plumbem		plumbābam	plumbārem	plumbābō
II. sing.	plumbās	plumbēs	plumbā!	plumbābās	plumbārēs	plumbābis	plumbātō!
III. sing.	plumbat	plumbet		plumbābat	plumbāret	plumbābit	plumbātō!
I. plur.	plumbāmus	plumbēmus		plumbābāmus	plumbārēmus	plumbābimus
II. plur.	plumbātis	plumbētis	plumbāte!	plumbābātis	plumbārētis	plumbābitis	plumbātōte!
III. plur.	plumbant	plumbent		plumbābant	plumbārent	plumbābunt	plumbantō!
Thema	Vox passiva
plumb-	Tempus praesens			imperfectum		futurum
Persona	indicativ.	coniunct.	imperat.	indicativ.	coniunct.	indicativ.	imperat.
I. sing.	plumbor	plumber		plumbābar	plumbārer	plumbābor
II. sing.	plumbāris	plumbēris	plumbāre!	plumbābāris	plumbārēris	plumbāberis	plumbātor!
III. sing.	plumbātur	plumbētur		plumbābātur	plumbārētur	plumbābitur	plumbātor!
I. plur.	plumbāmur	plumbēmur		plumbābāmur	plumbārēmur	plumbābimur
II. plur.	plumbāminī	plumbēminī	plumbāminī!	plumbābāminī	plumbārēminī	plumbābiminī	—
III. plur.	plumbantur	plumbentur		plumbābantur	plumbārentur	plumbābuntur	plumbantor!

Thema	Vox activa
plumbāv-	Tempus perfectum		plusquam perfectum		futurum exactum
Persona	indicativ.	coniunct.	indicativ.	coniunct.
I. sing.	plumbāvī	plumbāverim	plumbāveram	plumbāvissem	plumbāverō
II. sing.	plumbāvistī	plumbāveris	plumbāverās	plumbāvissēs	plumbāveris
III. sing.	plumbāvit	plumbāverit	plumbāverat	plumbāvisset	plumbāverit
I. plur.	plumbāvimus	plumbāverimus	plumbāverāmus	plumbāvissēmus	plumbāverimus
II. plur.	plumbāvistis	plumbāveritis	plumbāverātis	plumbāvissētis	plumbāveritis
III. plur.	plumbāvērunt	plumbāverint	plumbāverant	plumbāvissent	plumbāverint

Verbum infinitum

Modus	infinitivus			participium
Tempus	praesens	perfectum	futurum	praesens	perfectum	futurum
Vox activa	plumbāre	plumbāvisse	plumbātūrum, -am, -um esse	plumbāns		plumbātūrus, -a, -um­
Vox passiva	plumbārī	plumbātum, -am, -um esse	plumbātum īrī		plumbātus, -a, -um
Gerundium		Gerundivum			Supinum
plumbandī		plumbandus, -a, -um			plumbātum	plumbātū

Dictiones collatae

• plumbāgō
• plumbārius
• plumbātus
• plumbeus
• plumbōsus
• plumbum

Composita

• applumbātus

Dictiones derivatae

• plumbātūra

Composita

• circumplumbō, circumplumbāre
• implumbō, implumbāre
• replumbō, replumbāre

Translationes

Plumbo ferruminare	dilatare ▼

Plumbo ferruminare	collabi ▲

Anglice: solder with lead (en) Francogallice: plomber (fr), souder au plomb (fr) Germanice: mit Blei verlöten (de) Italice: saldare con il piombo (it)

Discretiva

plumbo dictio est in variis linguis:

• Esperantice: plumbo

Formae affines

Latine

plumbō

Proprietates grammaticales

Forma	Modus flexurae	originis
plumbō	casus dativus singularis	substantivi plumbum
plumbō	casus ablativus singularis	substantivi plumbum

Appellatio pronuntiatusque

API: /ˈplumboː/

(classice)

Syllabificatio phonetica: plum·bō — morphologica: plumb-o

Loci

M. Tullius Cicero -106…-43

T. Lucretius Carus –95…–55

Gaius Valerius Catullus -87…-54

Vitruvius ca. -30/-22

Lucius Annaeus Seneca -3/+65

C. Plinius Secundus 23-79

Decimus Iunius Iuvenalis 100-128P. Cornelius Tacitus ca. 116

Isidorus Hispalensis 560-636

Franciscus Petrarca 1304-1374

Iordanus Brunus Nolanus 1548-1600

Ulco Cats Bussemaker 1810–1865

antiq.

class.

class.

class.

class.

I

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

XIII

XIV

XV

XVI

XVII

XVIII

XIX

XX

XXI

Latinitas Romana

class.

• Sed quamquam sapientibus conscientia ipsa factorum egregiorum amplissimum virtutis est praemium, tamen illa divina virtus non statuas plumbo inhaerentes nec triumphos arescentibus laureis, sed stabiliora quaedam et viridiora praemiorum genera desiderat. —De republica Ciceronis ^[1][2]

class.

• denique res auro non aurum copulat una,

aerique aes plumbo fit uti iungatur ab albo?

cetera iam quam multa licet reperire! quid ergo?

nec tibi tam longis opus est ambagibus usquam

nec me tam multam hic operam consumere par est,

sed breviter paucis praestat comprendere multa. —De rerum natura Lucretii

^[3] class.

• puto esse ego illi milia aut decem aut plura

perscripta, nec sic, ut fit, in palimpseston

relata: cartae regiae, novei libri,

novei umbilici, lora rubra membranae,

derecta plumbo et pumice omnia aequata. —Carmina Catulli ^[4][2]

class.

• Quodsi qui noluerit in id vitium incidere, medio cavo servato secundum orthostatas intrinsecus ex rubro saxo quadrato aut ex testa aut ex silicibus ordinariis struat bipedales parietes, et cum his ansis ferreis et plumbo frontes vinctae sint. —De architectura Vitruvii ^[5][2]

saec. I.

• Propone nunc tibi omnia genera vocum, quae in odium possunt aures adducere: cum fortiores exercentur et manus plumbo graves iactant, cum aut laborant aut laborantem imitantur, gemitus audio, quotiens retentum spiritum remiserunt, sibilos et acerbissimas respirationes; cum in aliquem inertem et hac plebeia unctione contentum incidi, audio crepitum inlisae manus umeris, quae prout plana pervenit aut concava, ita sonum mutat. —Ad Lucilium epistulae morales Senecae ^[6][2]

saec. I.

• tradunt et praecordiis necessarium hunc sucum, quando φθειρίασιν cordi intus inhaerentem non alio potuisse depelli conpertum sit in Aegypto, regibus corpora mortuorum ad scrutandos morbos insecantibus. atque, ut est Graeca vanitas, fertur in templo Apollinis Delphis adeo ceteris cibis praelatus raphanus, ut ex auro dicaretur, beta ex argento, rapum e plumbo. —Naturalis historia Plinii ^[7]

Latinitas postclassica

saec. II.

• Tantis parta malis cura maiore metuque

servantur: misera est magni custodia census.

dispositis praedives amis vigilare cohortem

servorum noctu Licinus iubet, attonitus pro

electro signisque suis Phrygiaque columna

atque ebore et lata testudine. dolia nudi

non ardent Cynici; si fregeris, altera fiet

cras domus atque eadem plumbo commissa manebit. —Saturae D. Iuni Iuvenalis ^[8][2]

saec. II.

• nec multum erat progressa navis, duobus e numero familiarium Agrippinam comitantibus, ex quis Crepereius Gallus haud procul gubernaculis adstabat, Acerronia super pedes cubitantis reclinis paenitentiam filii et reciperatam matris gratiam per gaudium memorabat, cum dato signo ruere tectum loci multo plumbo grave, pressusque Crepereius et statim exanimatus est: Agrippina et Acerronia eminentibus lecti parietibus ac forte validioribus quam ut oneri cederent protectae sunt. —Annales P. Cornelii Taciti ^[9][2]

Latinitas mediaevalis

saec. VII.

• Falarica est telum ingens torno factum, habens ferrum cubitale et rotunditatem de plumbo in modum sphaerae. In ipsa summitate dicitur etiam et ignem habere adfixum. —Etymologiarum libri XX Isidori Hispalensis ^[10]

Latinitas humanistica

saec. XIV.

• Siquidem post annos circiter quingentos, sub tempus belli macedonici, in agro Petilii scribe qui ad Ianiculum erat, agricola cui Terrentio nomen fuit sulcum moliente profundius, inverte sunt arce due lapidee plumbo operte; quarum altera sepulcrum regis erat, in altera libri regis latini septem et totidem greci alternis candelarum fascibus impliciti, illi quidem de iure pontificio, hi autem de sapientia conscripti. —De viris illustribus Petrarcae ^[11][2]

Latinitas nova

saec. XVI.

• Anima metallorum spiritum terreum in cupro et ferro, maiori ex parte, praedominantem habet, aqueum magis in stanno atque plumbo, aereum in aere et in argento, aethereum in unico auro. —De monade numero et figura Iordani Bruni ^[12][2]

saec. XIX.

• Nam grave et durum, videntur esse densa: et contraria videntur esse rara, nempe leve et molle; discordant autem grave et durum in ferro et plumbo. —Aristotelis Physica Bussemakeri ^[13][2]

Fontes

3. Titus Lucretius Carus - De rerum natura libri sex. (Teubner, Lipsiae MCMLXIX). Liber sextus, versus 1079 — plumbo
7. Gaius Plinius Secundus, Naturalis historiae libri XXXVII. (Teubner, Lipsiae 1892-1909). Bibliotheca Augustana: Liber undevicesimus, cap. 26, [86] — plumbo
10. Isidorus Hispalensis - Etymologiarum libri XX. (Bibliotheca Augustana):  Liber XVIII. Caput VII. [8] — plumbo