Hier

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Hiersj. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Hier (Heer) Gewaeze gemeinte in Nederlandj
Gevörmp	1828
Opgehaeve	1970
Opgegange in	Mestreech
Provincie	Nederlands Limbörg
Hoofplaats	Hier
Opperflaakde (bie opluffing)	5,13[1] km²
– daovan water:	0,00[1] km²
Inwoeners (kort veur opluffing)	8.869 (1960)[1]
– deechde:	1.729[1]/km²
Lies van börgemeisters

Neet te verwarre mit Hieër op 't Belsj.

---

Hier (officieel Nederlands: Heer) is e dörp/sjtadswiek in de gemeinte Mesjtreech, oostelik vân Wiek en zuijelik vân Amie. Besjèrmhier vân 't dörp is de Heilige Petrus, aan wae 'n bezeensweerdege neo-gotische kèrk gewijd is (ingewijd 1905).

't Raodhoes in Hier

In vreuger tije vörmde Hier same mèt noordelek Keer de hierlekheid, later gemeinte, Hier en Keer. Die woort in 1828 opgeheve: noordelek Keer góng same mèt zuijelek Keer (Cadier), en Hier woort 'n gemeinte op zich. De gemeinte bleef besjtaon tot 1 juli 1970. Ze leep tot aan de bebouwing vân Amie en Wiek (en hinderde Mesjtreech daodoor in ziene greuj). Tege de annexatie vân 't dörp zien acties gevoord zoewie Hier blijf Hier.

Hier haet 'n eige dialek (zuug Hiersj), wat op wezelike punte vân 't Mesjtreechs aafwiek. Zoe ligk 't ten ooste vân de Panninger Linie en weure de vocale neet laank getrokke.

Wape

De gemeinte Hier haw 'n vrij uniek 'dreidóbbel' wape (sjèld in sjèld in sjèld), wat op 13 aprèl 1889 door d'n Hoege Raod vân Adel verliend woort en zich zoe liet umsjrieve:

In keel (roed) links (veur de beziener rechs) d'n H. Petrus mèt gouwe nimbus en gekettelde han, gekleid in 'ne Romeinse toog vân goud, 't geziech en de hand vân natuurleke kleur, veur zich hawwend 'ne sjleutel vân goud, rechs d'n H. Servatius, de bei han veur zich oetgesjtrèk hawwend, mèt nimbus, mieter en toog, alles vân goud, 't geziech en de haore vân natuurleke kleur, mèt de linkerhand sjteunt d'n H. Petrus op 'n tössje häöm en d'n H. Servatius gezat sjèldsje vân zèlver (wit), belaaje mèt 'ne vân goud gekroende, gesjnavelde en geklajde, vân keel getongde dóbbele rieksadelaer vân sabel (zjwart), höbbend es hartsjèld 'n sjèldsje vân keel belaaje mèt 'ne sjleutel vân goud, alles (d.w.z. al 't veurgoonde, dus ouch de twie heilege in 't hoofwape) op 'n terras vân sinopel (greun).^[2]

Hier en Keer haw 'n wape vân keel mèt 'ne sjleutel vân goud.^[3] Es vrij riekshierlekheid moch 't d'n adelaer vân 't Duitsje Riek veure. Dit zuut me dus in de klein sjèldsjes trögk. Sint Pieter is de plaatseleke parochieheilege; Sint Servaos is aafgeleid vân 't gelieknamig sjtif in Mesjtreech, boe Hier kèrkelek oonder veel.^[2]

Historische inwoenertalle

Jaor Aantal Greuj (gans Limbörg) 1830 1.152[4] -- 1840 1.270[5] +10,2% (+5,6%) 1849 1.250[6] -1,6% (+4,3%) 1859 1.312[7] +5,0% (+4,4%) 1869 1.352[8] +3,0% (+4,5%) 1879 1.472[9] +8,9% (+7,0%) 1889 1.652[10] +12,2% (+6,8%) 1899 2.491[11] +50,8% (+10,2%)

Jaor Aantal Greuj (gans Limbörg) 1909 3.711[12] +49,0% (+17,8%) 1920 3.538[13] -4,7% (+32,6%) 1930 4.328[14] +22,3% (+25,1%) 1947 7.032[15] +62,5% (+24,2%) 1956 7.956[16] +13,1% (+27,3%) 1960 8.869[1] +11,5% (+7,4%) 1971 [10.375][17] [+17,0%] (+13,9%)

Opmerkinge

• 't Getal veur 1971 betröf de Mesjtreechse 'boetewiek Zuid-Oos,' die grof-eweg euvereinkump mèt de aw gemeinte Hier. Dit getal is aafgerund op ganse vieftalle. De ganse gemeinte Hier haw beij häör oplufting 12.316 inwoeners, boevân 11.928 op 't deil wat nao Mesjtreech góng en 388 op 't aan Keer touwgekind deil. Tegeneuver 1960 kump dit neer op 'ne greuj vân 38,9%.

Rillatief oontwikkeling vân 1830 tot 1971

(logaritmische sjaal; x₁₈₃₀=100)

Greun: Gemeinte Hier
Leechgreun: Hier es sjtadsdeil vân Mesjtreech
Blauw: Provincie Limbörg