Növe

Növe (Neuve in piemuntaize e secundu a grafìa in zenaize, Neuve-en-Ligurie in françaize, Novi Ligure in italiàn) l'è 'n cumüne italiàn ch'u gh'à 27.184 abitanti inta Pruvéincia 'd Lisandria, in Piemónte, u tersu cumüne per nümeru di abitanti.

NV	Sta pàgina l'è scrita in nuvaize

Növe comùn
(IT) Novi Ligure
Növe – Veduta Diverse fotu 'd Növe id nötte
Localizaçión
Stâto	Itàlia
Región	Piemónte
Provìnsa	Lisàndria
Aministraçión
Scìndico	Rocchino Muliere (PD) da-o 30-5-2023
Teritöio
Coordinæ:	44°45′33″N 8°47′08″E44°45′33″N, 8°47′08″E (Növe)
Altitùdine	Palàssu dé Cumüne 197 màscima 325 - minima 150 m s.l.m.
Superfìcce	55,2 km²
Abitanti	27 184[1] (31-5-2023)
Denscitæ	492,46 ab./km²
Fraçioìn	Barblóta, Mréla
Comùn confinanti	Basalüssu, Boscu Maràingu, Cassàn, Gòvi, Pasturànn-a, Pusö, Seravòle, Tascereu
Âtre informaçioìn
CAP	15067
Prefìsso	0143
Fûzo oràrio	UTC+1
Còdice ISTAT	006114
Cod. cadastrâ	F965
Targa	AL
Cl. scìsmica	zöna 3A (sismicitæ bàssa)[2]
Cl. climàtica	zöna E, 2 717 GG[3]
Nomme abitanti	nuvaizi
Sànto patrón	Madónna da nàive
Giórno festîvo	5 'd agustu
Cartògrafîa
Növe
Növe – Mappa Puzisción dé cumüne 'd Növe inta pruvéincia 'd Lisàndria.
Scîto instituçionâle

Geugrafìa

Növe l'è 'na sitò a mêza strò fra Zena e Lisandria, inta región stórica d'Untrazùvu, che 'na votta l'êa "Òta Ligüria" e incö l'è "Bòssu Piemónte".

Storia

Cióstru da bibliuteca civica a Növe

A gêza 'd San Nicoló a Növe

Inte cursu da storia Növe a gh'à saimpre avüu n'inpurtansa stratégica. L'êa a sitò pü a nord da Repüblica 'd Zena féin ai 1815, quande a Repüblica zenaize l'è stata cancelò e missa intu Regnu 'd Sardegna. Dopu a l'è stata pruvéincia per cuntu só, fazando pòrte da División id Zena, féin ai 1859, quand'e guvernu piemuntaize l'à creà a Pruvéincia 'd Lisandria.

Pòsti d'interèsse

Panuròma 'd Növe intu 1900

A Növe u gh'é e Museo dei Campionissimi, ch'u l'é 'n muséu da storia da biciclètta dedicà ai dui famuzi ciclisti 'd Növe e dinturni: Custànte Girardengo e Faustu Coppi. Pö u gh'è anche a piasa da Culegiòta, e a sta piasa chi Angiolino Bellocchio u gh'à dedicà 'na puesìa ncu u tìtulu A piasa e i só palasci.

Ecunumìa

A Növe u gh'é a famuza fabrica id ciculòta "Pernigotti", mentre a fabrica 'd ciculòta e di ciaplete "Novi" a s' tröva süptu fö 'd Növe int'e cumüne 'd Seravòle.

Cultüa

A Növe u's pòrla incù u nuvàize, in dialettu du zenàize. A cüzéin-a asì l'è principalmainte lìgüre. U gh'è dui impurtanti istitüti cultüròli a Növe: u Centro Studi in Novitate e a Società Storica del Novese. U gh'è anche di puezìe in dialettu 'd Növe, prezainpiu  Dialètu 'd Növe (puezìa) e A muròle scrite da Angelo Daglio e A piasa e i só palasci scrita da Angiolino Bellocchio. U dialettu 'd Növe l'è stó standardizó da-u Natale Magenta intu so disiunòriu Vocabolario del dialetto di Novi Ligure^[4]. Chi u s'pö sentì a vuze dei Magenta.

Manifestasión-i

Feste e fêe

Cumünicasión-i

Culegamainti esterni

• Centro Studi in Novitate

• Società Storica del Novese