Italia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
L'Itàlia (Nómme ofiçiâ: Repubblica Italiana), o l'é in paize do sud Euròpa , fondatô da Comunitæ Europea into 1957, a seu capitâ a l'é Romma.
ZE |
Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ |
L'Itàlia a confìnn-a a nòrd ovest co-a Fransa, a nòrd co-a Svissëa e l'Austria e a nòrd est co-a Slovenia. I stati sovren de San Marin e do Vatican son a l'interno do teritöio italiàn. Campion d'Italia a l'é un'exclave italiann-a into teritöio svìsseo.
L'Itàlia a l'é stæta a patria de inportanti coltûe eoropêe: Etruschi, Greghi e Romen.
A seu capitâ Romma a l'é a sêde da Gexa Cattolica e un di çentri ciù inportanti do Crestianeximo.
L'Itàlia a l'é stæta o céntro de l'Impêo Roman e de l'Eoröpa fin a-e invaxoìn di bàrbari e a-o consegoente declìn.
Co-o Renascimento, a coltûa italiànn-a a l'à repigiòu o seu ròllo dominante in Eoröpa, mantegnûo fin a-o prinçipio do ventéximo sécolo.
Politicamente l'Italia, doppo a-a cheita de l'impêo roman, a l'é stæta divîza in diversci stati sovren, soventi controlæ da de potense foreste, fin a-e guære d'indipendensa e a-a monarchia di Savoia. Doppo a tragica esperiensa da dittatûa fascista, l'Itàlia a l'é vegnûa unn-a repùbbrica democràtega, ménbro do G8 e fondatô da Comunitæ Europea.
Remove ads
Stöia
Preistöia e pròtostöia
Colonizaçión fenìçia e grêga
Etæ romànn-a
A región giogràfica da penîzoa italiànn-a a vêgne unîa politicaménte pe-a prìmma vòtta co-a Repùblica româna (509-27 a.C. prìmma de Crìsto), ma o caràtere inperiâle de conquìste fæte inti sécoli dòppo da Rómma o travîza o caràtere naçionâle che sta región chi a l’êa li pe consegoî in sciâ fin do I sécolo primma de Crìsto.
Arivâ in çìmma a-o svilùppo polìtico, econòmico e sociâle, Rómma inperiâle, co-a sò òrganizaçión sòcio-polìtica, a làscia 'n ségno perpétoo inta stöia de l'umanitæ. Inte tùtti i teritöi de l'inpêro, i Români tiàn sciù çitæ, stràdde, pónti, condûti e fortificaçioìn, e espòrtan dapertùtto o sò modéllo de civiltæ e, into mæximo ténpo, ìntegran e popolaçioìn e e civiltæ asogetæ inte'n procèsso coscì profóndo che pe sécoli, ancón dòppo a fìn de l'inpêro, ste génte chi contìnoan a ciamâse "române". A civiltæ nasciûa in scê zìnn-e do Téivie, cresciûa inte l'época republicànn-a e in sciâ fìn svilupâ inte l'etæ inperiâle, a l'é a-a bâze de l'atoâle civiltæ òcidentâle.
Medioêvo
Etæ moderna
Unitæ d'Itàlia
Régno d'Itàlia
Fascìsmo
Italia republicànn-a
Remove ads
Geögrafìa
L'Itàlia a l'é comunemente ciammà "o stivâ" pe a seu forma, co-a Puggia in sciô tacco e a Calabria in sciâ pónta. O nòrd d'Itàlia o l'é caraterizòu da-e cadenn-e montagnôze de Arpi e da-a Cianûa padann-a. I Appennin van da-a Ligùria fin a-o meridión d'Italia e dividdan a còsta do mâ Tirren da quella do mâ Adriatego. O monte ciù erto d'Italia e d'Eoröpa o l'é o Monte Gianco, ch'o segna ascì o confìn co-a Fransa. A Siçilia a l'é l'izôa ciù grande d'Italia e do Mâ Mediterraneo.
Remove ads
Galerîa d'inmàgine
Lago de Garda
Monviso
Sardegna
Rizæe arente a Vercelli
Vôxe corelæ
Nòtte
Âtri progètti
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads