Calor sconduu

In termodinamica, el calór sconduu a l’è la quantità de energia scambiada (in forma de calor) in del cors de ‘na transizion de fase (o "passagg de stat").^[1] Per esempi, el "calor scondùu de fusión"a l’è l'energia màssima che la corrispond al passagg de on sistèma (fa su de vuna o pussè de sostanz chìmich) dal stat sòlid a quèll liquid.

Quest articol chì l'è scrivuu in lombard, grafia milanesa.

Caratteristich

L'unità de misura del calor sconduu λ in del Sistema internazional l’è J/kg. Despèss el calor sconduu el ven esprèss per mòl de sostanza cioè calór scondùu molar e in del SI se misura in J/mòl.

Seconda conforma a la teoria cinetica di gas, in del cors de la transizion de fase de on sistema bifasich, l'energia fornida al sistèma (o mandada foeura del sistèma ) la fa minga andà su (o giò) la temperadura del sistéma medésim, puttòst l’agiss in su la forza di ligamm inter-molecolar. Quèll’energìa chì a l’è el calor sconduu.

Per esempi, come che la se fa buì de l'acqua, el calór fornì el ne fa minga andà su la temperadura (la temperadura defàtt la resta l’istèssa in del cors de la bùidura), ma ghe dà energia ai molécol, che de conseguenza sarànn liber de occupà tutte el volùmm a sò disposizion (o ben passarànn del stat liquid, che sé pò comprìmm aquas nagòtt, al stat de vapor), fin a quand tuta l’acqua la sarà andada in fase gazosa.

Seconde el tipo de transizion de fase, se parla de:

• calor sconduu de fusion
• calor sconduu de vaporizzazion (buidura o svaporament)
• calor sconduu de sublimazion.

Grafich del calor che ghe voeur per i passagg de stat de ‘na sostanza. Hinn marcà in chiar i fase de transizion

Il calor necessari al passagg de fase a l’è:

${\displaystyle Q=\lambda \cdot m}$

o ben el calor Q fornìi o tòlt via del sistéma l’influenza minga la temperadura, ma l’è proporzional a la quantità de sostanza m che l’ha cambiàa fase, e ‘l va adrée fin tant che tuta la sostanza l’ha nò cambià fase. In mancanza de transizion de fase, inveci, un appòrt o un preliév de calor el detèrmina 'na variazion de temperadura: se parla in quèl caso chì de calor sensibil.

Tabèlla

Calor sconduu e temperadura al passagg de stat de sostanz comun a pression atmosferega
Sostanza	Calor sconduu de fusion [kJ/kg]	Temperadura de fusion [°C]	Calor sconduu de vaporizzazion [kJ/kg]	Temperadura de buidura [°C]
etanòl	108	-114	855	78,3
Ammoniaca	339	-75	1369	-33
Anidride carbonica	184	-78,5	574	-56,56
Elio	1.25	-269,7	21	-268,93
Idrògen	58	-259	455	-253
Azòto	25,7	-210	200	-196
Ossigen	13,9	-219	213	-183
Mercurio	11	-39	294	357
Toluene		−95	351	110,6
Solfer	54	115	1406	445
Acqua	333,5	0	2272	100