Dialèt cremàsch
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Al cremàsch 'l è la parlada da Crèma e i sò dinturne.
Al cremàsch 'l è 'na parlada lumbarda che la fa pàrt da le parlade galoitàleghe (piemuntés, emilià, rumagnól e venesià). Al è simil ma mia istès dal bergamàsch e dal bresà perchè töcc tré i fa part dal grupo uriental.
Diferense con l'italià
An generàl i sù i è istès da l'italià, però:
- la lètera "z" la sa pronuncia mia com'è 'n Italià ('l è mia cum'è ozio, azione), perchè 'l è 'n sù che 'l ghè mia 'n dal cremàsch. La "z" 'l è püsé sonora, quasi cumè l'italià rosa.
- Quand sa tróa la "s" e la "c" con 'na linea 'n mès le lètere le sa prununcia sempre separade: mes-cià (italià: mischiare).
- Quand la parola la fines con du "c" chèste le sa pronuncia 'n modo duls (tecc, italià: tetto; lècc, italià: letto). Se la paròla la finés con "ch" alura la finés con la "c" düra (diabòlech, italià: diabolico; tòch, italià: pezzo).
- Gh'è pò du sù che i gh'è mia 'n italià: ö e ü, ch'i sa pronuncia cum'è 'n tudèsch (söpa, italia: zuppa; nüsü, italià: nessuno).
Remove ads
I paìs 'ndu che sa parla cremàsch
- 'Aià
- 'Ailàt (parlada mes-ciada col bergamàsch)
- 'Ergunsana
- 'Gnidèl
- 'Idulasch
- Bagnól
- Bulsù
- Butaià
- Camisà
- Campagnóla
- Casàl e Idulàsch
- Casalèt
- Casalèt Ceredà
- Casalet da Sura
- Casine Gandine
- Castèl Gabià
- Cavralba
- Céf
- Credéra
- Crèma
- Cremusà
- Caergnàniga / Caariàniga
- Cümignà
- Duéra
- Fanénch
- Farinàt
- Gardèla
- Izà
- Luvrìt
- Pandì
- Madignà
- Melòta
- Mucc
- Muntóden
- Muscasà
- Nusdèl
- Palàs
- Pasaréra
- Pianénch
- Pieràniga
- Quade
- Quintà
- Risénch
- Riólta Grasa
- Riólta Magra
- Riultèla
- Riultelina
- Rumanénch
- Runcadèl
- Rübià
- Sabiù
- Salviróla
- San Bernardì
- San Burtulumée
- San Dunàt
- San Michél
- San Ròch
- Santa Maréa
- Sapèl
- Sergnà
- Sestént
- Scanabò
- Spì
- Sunsì
- Tresulasch
- Trescùr Cremàsch
- Umbrià
Remove ads
I nóm cremàsch
Remove ads
I dé da la stamana
I mis da l'an
Möd da dì
- Al cünta come al bastù pulèr
- Al ga n'ha püsè da Giupì an da la sò baràca.
- Al part l'antipòrt del vèscof.
- Al perdù stiólta l'è a Melegnà.
- Al varda i virs e càta le ràe.
- An car e 'na carèta.
- An quatre e quatr'òt.
- Ansègniga mìa ai gat a rampegà.
- Butunàt da dré.
- Comot cumè 'n prét.
- Dàga a trà.
- Dàga 'na s-giàfa al diàol.
- D'òr durìga che a vardàl sa fà fadiga.
- Ès sóta la sguarnàsa di précc.
- Fà i acc da Cechìno.
- Fadigà cumè strepà 'l lì.
- Fàm mia burlà dó/zó le bràghe.
- Frà gnach e pitàch.
- Ès an gichenòt.
- Ès gnà bù de fa Ò col bicér .
- Iga adòs la biligòrnia.
- Iga adòs la picùndria.
- Ìga adòs la (v)àca.
- Ìga da dì.
- Ìga la pasiù.
- Ìghei mìa a cà töcc.
- Leàga la mèsa.
- Màgre an péch.
- Mètes an tramès.
- N'ha facc pègio da Bertòldo.
- Parlà da squerciafìch.
- Pelabròch da Sestèen.
- Puciàga déte al nas.
- Pütòst màngie pà e spüda.
- Stà fra 'l gnàch e 'l pitàch.
- Stàga da lùns cent car da rèf fai dó/zó.
- Stüdübas.
- Sbruìas le canèle.
- Sculdà sö argǜ.
- Scódes le 'òie.
- Ès an trafegù.
- Ucià zó.
- Va' a Bagg a sunà l'òrghen!
Remove ads
Proèrbe
- I agn e i bicèr da (v)ì iè mia da dì.
- Fìdes da töta la zént, ma mìa di tò parént.
- La gatìna fresùsa la g'ha facc i micì òrb.
- Mèi vü catìf ma fürbo pütòst che vü bù ma 'gnurànt.
- Per la cumpagnéa g'ha tócc la dóna apò al frà.
- Pòta!, i dis i frat quant i sa scòta.
- Ai sapient i va dré al temp, i cuìu alla stagiù.
Us curelàde
Culegamèncc estèrni
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads