From Wikipedia, the free encyclopedia
Бугарската преродба е период во историjата на бугарскиот народ за време на турското ропство. Бугарската преродба претставува будење на бугарската национална свест, борба за бугарска просвета, црква и држава.
Историографиjата во Бугарија до средината на XX век смета за зачетник на идеологиjата на бугарската преродба калуѓерот Паисиj Хилендарски, кој во 1762 година напишал првиот бугарски преродбенички текст "Историjа словенобугарска". Денешните бугарски историчари тврдат дека Преродбата е долг културно-историски процес, започнал во ХVІІІ век, којшто не може да биде зависен само од една историска личност[1].
Познати се повеќе од 60 ракописни преписи на "Историjа словенобугарска" пред таа да биде печатена во 1844 година под името "Царственик". Книгава на Паисиj Хилендарски претставува преродбеничка бугарска национална програма и имала влијание врз бугарските национални деjци. Во неговата историjа читаме:
Друг напор прави рускиот автор Јуриј Венелин, кој во 1829 година објавува книга преку која бугарските Словени ги прогласува за одделен словенски етникум - Бугари. Напорите на Венелин наишле на големо одобрување кај бугарските еминентни преродбенски кругови, кои сакале да бидат признаени на Балканот како одделен етникум. Исто така во Русија тие напори биле поддржувани од рускиот империализам, кој имал намера да создаде голема словенска православна држава со името Бугарија под нејзина контрола, преку која би излегла на Егејското Море и Босфор. Тие интереси неретко биле штетни за самите Бугари, кои Русија ја гледале како еден нов поробувач (како што вели бугарскиот апостол на слободата Васил Левски во своите писма) и некои од големите бугарски успеси како афирмациjата на Бугарската Егзархиjа се остварени во борбата против руските интереси, кои ја поддржувале идеjата за единствена и сеопшта православна Цариградска патријаршиjа.
Подоцна, по заедничка децениска борба на бугарските и македонските елити и народи, е создадена бугарската црква - Бугарската Егзархиjа (1870), а по Априлското востание од 1876 и Руско-турската воjна од 1877/8 и државата Кнежевството Бугарија (1878).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.